Sezonvortoj en Esperanto
エスペラント歳時記
---------------------------
(207) Vojaĝo en fremdlando
===
En Japanio la limigo al turisma vojaĝo en
fremdlando estis abolita en 1964.
Nun multaj japanoj pasigas sian someran
libertempon en fremdlandoj kaj la nombro
de tiuj vojaĝantoj kulminas en aŭgusto.
(207) 海外旅行
===
日本では1964年に観光目的の海外旅行が
解禁されました。夏休みを海外で過ごす
人も多く、8月の渡航者が最も多いです。
-----------------------------
(206) Propravola studo
===
Tiu ĉi estas unu tipo de somera hejmtasko,
kiun multaj elementaj lernejoj de Japanio
devigas siajn lernantojn studi laŭ iliaj
preferataj temoj.
(206)自由研究
自由研究は、多くの小学校が夏休みに出す宿題
の一つです。児童が自分でテーマを見つけ、図
書館などで調べたり実験をして、成果をまとめ
ます。
---------------------------
(205) AkvoriĠa jokano
===
Jokano estas dolĉa kuko farata el pasto
de azukia aŭ fazeola anno miksita kun
sukero kaj agaragaro, kaj longe kuirita
ĝis kazeiĝo. Estas du ĉefaj tipoj de
jokano: neri-jokano kaj mizu(akvoriĉa)-jokano.
(205)水ようかん
===
ようかんは、溶かした寒天に、砂糖とあんこ
を加え固めて作る和菓子です。水ようかんは
通常のようかんより水分が多く、冷やして食
べます。
-----------------------
(204)Amazako
===
Amazako estas japana tradicia trinkaĵo
el fermentinta rizo. Ĝi estas dolĉa,
(preskaŭ) senalkohola, sed populara
nutroplena trinkaĵo. Onidire amazako
taŭgas por antaŭgardi kontraŭ
konsumiĝo pro somera varmego.
En la Edo-epoko (1603-1868) japonoj
trinkis ĝin precipe en somero.
(204)甘酒
===
甘酒は、江戸時代から夏に飲まれていました。
おかゆにこうじを加え、発酵させてつくりま
す。栄養が豊富で、夏バテの予防に効果的で
す。
--------------------------
(203)Moskiticido
===
Moskiticido estas fumadbastoneto kiu
enhavas ingrediencon efikan por
insektmortigi.
(203)蚊取り線香
===
蚊取り線香は、殺虫効果がある成分を練り
こんだ線香です。
--------------------------
(202)Nutrotoksiĝo pro manĝaĵo
===
Kvankam la toksiĝo pro manĝaĵo
naskiĝas dum la jaro, oni multokaze
infektiĝas je ĝi en varma kaj humida
somero.
(202)食中毒
===
食中毒は年間を通じて発生しますが、細菌
が原因の食中毒は高温多湿の夏場に多く発生
します。
-----------------------
(201)Elektra ventumilo
===
Elektra ventumilo estas aparato kies
helicoj elekte rotacias por produkti
freŝan venton. Ĝi refoje altiras
atenton post la Granda Tertremo en
Nordorienta Japanio, ĉar ĝi utilas
por ŝpari elektron.
(201)扇風機
===
電気で羽を回転させ、涼しい風を送り出す
機械です。東日本震災後、節電になるため、
最近注目されています。
---------------------------
(200)Japana eriobotrio
===
La japana eriobotrio originis el Ĉinio,
kaj apartenas al la genro eriobotrio el
la familio rozacoj.
Frusomere ĝi donas oranĝajn fruktojn
freŝajn kaj dolĉacidajn.
(200)ビワ
===
ビワは、バラ科の木で、中国が原産です。
初夏に、みずみずしい甘酸っぱいオレン
ジ色の実をつけます。
------------------------
(199)Instrua trejnado
===
Studentoj kiuj volas akiri licencilon
por instruisteco iras al lernejo pro
trejnado de instruado kaj reale donas
lecionojn al ĝiaj lernejanoj.
(199)教育実習
===
教員免許を取得しようとする学生が、実際
に学校に行き、児童生徒を前に授業などを
行うことです。
------------------------------
(198)Laktflora peonio
===
Laktfloraj peonioj estas plurjaraj
herboj kiuj vestas sin per blankaj,
ruĝaj aŭ aliaj koloraj floroj.
(198)シャクヤク
===
シャクヤクは、初夏に白やピンク、赤など
様々な色の花を咲かせる多年草です。
(197)Densa Verdo
===
La densa verdo estas koloro de freŝaj
junaj folioj kiuj nove ĝermis en la malfrua
printempo aŭ frua somero.
(197)新緑
===
新緑は、晩春や初夏に新しく芽吹いた木々
の若葉です。
------------------------------
(196)Tago de flegado
===
La 12a de majo estas la tago de flegado.
La registaro establis la tagon en 1990,
por ke multaj homoj sciiĝu pri la realaj
statoj de flegado.
(196)看護の日
===
5月12日は、看護の日です。政府が1990年に
看護の実情を多くの人に知ってもらうために
制定しました。
-----------------------
(195)Sinsekvaj libertagoj
===
En Japanio troviĝas longaj sinsekvaj
libertagoj, de la fino de aprilo ĝis
la unua tagdeko majo. Oni nomas tiun ĉi
periodon "Ora semajno".
(195)連休
===
日本では、4月末から5月の上旬にかけて大型
の連休があり、この期間を「ゴールデンウィ
ーク」と呼びます。
-----------------------
(194)Blanka trifolio
===
Blanka trifolio estas plurjara herbo
de la fabaco kaj printempe vestas sin
per blankaj floroj en diversaj lokoj
kiel vojflanko kaj digo.
(194)シロツメクサ
===
シロツメクサはマメ科の多年草です。
春以降、土手や道ばたなど様々な場所で
白い花を咲かせます。
--------------------------
(193)Trejnado por novaj dungitoj
===
En Japanaj kompanioj novaj dungitoj
kutime devas partopreni en staĝoj kiuj
ordinare daŭras dum kelkaj tagoj
aŭ kelkaj monatoj.
(193)新人研修
===
日本の会社では新入社員は、数日間から数か
月の新人研修を受ける場合ことが多いです。
-------------------------------
(192)Unua salajro
===
La unua salajro signifas la salajron,
kiun novaj dungitoj kiuj finis la studon
en universitatoj k.a. ricevas unuafoje
en siaj laborejoj. Iuj homoj faras al
siaj gepatroj donacon per sia unua salajro.
(192)初任給
===
初任給は、高校や大学などを卒業し、働き
始めた新社会人が、初めてもらう給料です。
初任給で親にプレゼントする人もいます。
------------------------
(191)Ceremonio por novaj lernantoj
===
En japanaj baz-kaj mez-lernejoj la
ceremonio por novaj lernantoj okazas
en aprilo. Lernantoj vestitaj per novaj
uniformoj aŭskultas la paroladon de
iliaj lernejestroj en lernejaj
gimnastejoj aŭ aŭditorioj.
(191)入学式
===
日本の小中学校や高校では、入学式は4月に
行われます。新しい制服を着た児童生徒が、
体育館や講堂で校長先生の話を聞きます。
------------------------
(190)Studenta pensiono
===
Iuj studentoj, kiuj devas vivi for de
la gepatroj por siaj universitataj vivoj,
enloĝiĝas en studentaj pensionoj.
Lastatempe multiĝas studentaj pensionoj
kie japanaj kaj alilandaj studentoj kune
vivas, por ke ili povas kompreni
reciprokan kulturon.
(190)寮
===
親元を離れ大学生活を始めるにあたり、
寮で暮らす学生もいます。最近は、外国人
留学生と日本人学生が一緒に暮らし、異文
化交流ができる寮も増えています。
---------------------------
(189)Translokiĝo
===
En printempo nemalmultaj homoj
translokiĝas pro lernantiĝo, dungiĝo,
transoficiĝo k.a. Lastatempe iuj homoj
petas entreprenistojn de transportado,
ke ili ankaŭ enpaku kaj elpaku
transportotajn objektojn.
(189)引っ越し
===
春は進学や就職、転勤などで多くの人が
引っ越しをします。最近では、運搬だけ
でなく、荷造りや荷ほどきまで引っ越し
業者に依頼する人もいます。
----------------------------
(188) Diplomo
===
Diplomo estas dokumento publikigita
de edukaj institutoj, kiu atestas,
ke la ricevinto sukcese finis la
studon preskribitan de la instituto.
(188)卒業証書
===
学校が定める教育課程を修了したことを
示す書類で、卒業式で卒業生に渡されます。
----------------------------
(187) La fino de lernojaro
===
En Japanio lernojaro komenciĝas en
aprilo kaj finiĝas en marto de la
sekvanta jaro. En la fino de lernojaro
okazas multaj eventoj kiel lernojarfina
ekzameno kaj kursofina ceremonio.
(187) 学年末
===
日本の学校は4月に始まり、翌年3月に
終わります。学年末には、学年末試験、
や卒業式など多くの行事があります。
------------------------------
(186)Deklaro de definitiva
enspezo al impostejo
===
Unu fojon ĉiujare (principe inter la
mezo de februaro kaj la mezo de marto),
sendependaj entreprenistoj kaj aliaj
homoj kiuj devas fari impostan deklaron
kalkuras sian enspezon kaj imposton
per si mem kaj devas prezenti
paperaĵon al impostejo.
(186)確定申告
===
確定申告とは、年に1度、主に自営業者などの
納税者が自分で所得や税を計算し、税務署に
提出することです。
------------------------------
(185) Ugviso
===
Ugviso estas birdo apartenanta al la
familio de pasero. Kiam oni aŭdas
ĝin kantanta, oni diras al si, ke
la printempo jam venis.
Jam de tre malnova tempo japanoj
admirĝuas ĝian kanton.
(185) ウグイス
===
ウグイスはスズメ科の鳥です。春を告げ
る鳥して知られています。昔から日本人は、
ウグイスの鳴き声に親しんできました。
--------------------------------
(184)Anonco de enirekzamenaj rezultoj
===
En februaro kaj marto multaj mezlernejoj,
universitatoj k.a en Japanio anoncas
listojn de sukcesintoj de enirekzamenoj,
per diversaj metodoj.
(184)合格発表
===
2月、3月に日本の多くの中学校、高校、大学等
は、様々な方法で合格発表を行います。
----------------------------
(183)Pintempa laborsindikata ofensivo
===
Ĝi estas japanpropra traktada metodo
inter administrantaro kaj
laborsindikato pri la altigo de salajro
kaj laborkondiĉoj por dungitoj, kutime
okazanta en ĉiu printempo.
(183)春闘
===
日本独自の労使間の慣行で、労働組合が春に
一斉に、賃上げなど労働条件の改善を経営側
に要求する運動のことです。
---------------------------
(182)Rosumo
===
Tio estas fenomeno ke guto de akvo aperas
sur fenestrovitroj malvarmigitaj.
(182)結露
===
結露は低温の窓ガラスに水滴が現れる
現象です。
------------------------------
(181)Forŝovelo de neĝamaso
===
En regionoj kie neĝegas, oni devas
formeti neĝamason uzante ŝovelojn
k.a. multfoje tage. Tiu laboro estas
tre ĝena kaj peza precipe por
maljunuloj.
(181)雪かき
===
雪かきは、積もった雪をスコップなどを使って
どかすことで、雪の多い地域では1日に何度も
雪かきをすることになり、重労働になります。
-------------------------------
(180)Dumvintra naĝado
===
Oni nomas naĝadon en maro aŭ rivero
en vintro dumvintra naĝado. Onidire
tiu ĉi kutimo komenciĝis en multaj
feŭdoj en la epoko Edo por hardi
korpon pere de naĝado en vintro.
(180)寒中水泳
===
真冬に海や川で泳ぐことを寒中水泳と言い
ます。江戸時代に各藩で冬にも泳ぐ訓練を
したのが起源と言われています。
---------------------------
(179)La unua tekunsido de la novjaro
===
Oni nomas la unuan tekunsidon de la
novjaro "Hatsu-gama", kiu signifas
kaldronon unue uzatan en tiu jaro.
Oni ornamas teĉambron per floroj kaj
kakemono kiuj rememorigas novjaron
al gastoj.
(179)初釜
===
新年最初に開かれる茶会を「初釜」と言い
ます。茶室には新春にふさわしい掛け軸や
生け花が置かれます。
-------------------------
(178)Novjaraj ornampinoj
===
Novjaraj ornampinoj estas ornamaĵoj
starigitaj ambaŭflanke de domaj
pordoj kiel distingilo por bonvenigi
dion de tiu jaro. Ili estas faritaj el
bambuo, branĉoj de pino k.a.
(178)門松
===
門松とは家の門の両側に立てる飾り物で、
竹や松の枝などで作られます。
門松を通して神様が降りてくると考えられ
ています。
---------------------------------
(177) La Naŭa Simfonio de Betveno
===
Jarfine en Japanio oni ludas la Naŭan
Simfonion de Betveno en multaj
koncerthaloj. La fina movimento kiu
inkludas ĥoron estas tre gaja kaj vigla.
(177)ベートーベンの第九
===
日本では年の瀬になると、多くのホールで
ベートーベンの第九が演奏されます。最終
楽章は、合唱も加わるので、華やかで迫力
が感じられます。
------------------------------
(176)Neĝhomo
===
Oni faras neĝhomojn stakigante du rondajn
neĝbulojn. Branĉoj estas uzataj kiel
iliaj brakoj. Oni uzas butonojn por formi
iliajn okulojn kaj buŝojn, karotojn por
formi iliajn nazojn.
(176)雪だるま
===
雪だるまは、雪の丸い塊を二つ重ねて作り
ます。木の枝を手にしたり、目や口にはボ
タン、鼻にはニンジンなどを使います。
------------------------------
(175) Ostro
===
La ostroj estas manĝeblaj duvalvuloj.
La plej bona sezono por manĝi japanajn
ostrojn estas aŭtuno kaj vintro.
Japanoj manĝas ilin krude, frite aŭ
boliginte en kaserolo.
(175) カキ
===
カキは食用となる二枚貝です。マガキは秋
から冬にかけて旬を迎えます。生で食べる
ほか、フライや鍋にして食べます。
------------------------------
(174) Kotaco (Japana tradicia varmigilo)
===
Kotaco estas malalta ligna tablo kovrita
per hutono (litkovrilo) aŭ lankovrilo.
Por varmigi ĝian internon japanoj uzis
karbobulon aŭ lignokarbon antaŭe sed
uzas elektran hejtilon nun.
Familianoj kolektiĝas ĉirkaŭ kotaco
por ĝui konversacion.
(174)こたつ
===
昔は、こたつには豆炭や、木炭が使われて
いましたが、最近のこたつは、電気ごたつ
です。ヒーターがつき、上から布団をかけ
たテーブルで、家族が集まり、だんらんの
場になります。
--------------------------
(173)Japana sablofiŝo
===
Oni povas fiŝi japanajn sablofiŝojn
en la gubernio Akita kaj ĝia
ĉirkaŭaĵo, de novembro ĝis
decembro. Ili estas manĝataj rostite
per salo, enmetite en manĝaĵon en
kaserolo k.a.
(173)ハタハタ
===
ハタハタは11月から12月にかけ、秋田県や
周辺地域でとれます。塩焼きや鍋などで
食べます。
--------------------------
(172) La unua neĝo
===
Oni nomas neĝon kiu unuafoje neĝis
tiuvintre "la unua neĝo".
Laŭ la Meteologia Subministerio, ĝi
inkluzivas neĝopluvon t.e. miksaĵon
el neĝo kaj pluvo.
(172)初雪
===
その冬に初めて降る雪を初雪といいます。
気象庁の定義によれば、雪と雨が混じっ
た、みぞれも含まれます。
-----------------------------
(171)Ĉina brasiko
===
La bona sezono por manĝi ĉinan brasikon
estas malfrua aŭtuno kaj vintro. Ĝi
estas uzita kiel ingredienco de manĝaĵo
en kaserolo, peklaĵo, kimĉio k.a.
(171)ハクサイ
===
ハクサイは晩秋から冬にかけて旬を迎え
ます。鍋物や漬物、キムチなどの食材に
使われます。
--------------------------
(170)La Tago de Kulturo
===
La 3a de novembro estas la Tago de
Kulturo difinita en 1948.
La celo de la tago estas respekti
liberecon kaj pacon, kaj evoluigi
kulturon.
(170)文化の日
===
11月3日は文化の日で、自由と平和を愛し、
文化を発展させるため、1948年からは
始まりました。
-----------------------
(169)Libro-semajnoj
===
Oni nomas du semajnojn ekde la 27a de
oktobro en ĉiu jaro, libro-semajnoj.
Dumtempe okazas mutaj eventoj por sciigi
plezuron en legado. Ankaŭ la 27a de
oktobro estas la tago por litero kaj
tipo.
(169)読書週間
===
読書週間は毎年10月27日からの2週間です。
読書の楽しさを紹介するため、多くのイベ
ントが開催されます。また27日は文字・
活字文化の日です。
---------------------------
(168) Batato
===
Aŭtuno estas rikolta tempo de batatoj
kaj tiusezone infanoj amuziĝas
elfosante batatojn.
Batato estas speciala produktaĵo de
la gubernio kagoshima.
(168)サツマイモ
===
秋はサツマイモの収穫期です。子供たちは
芋堀りをして楽しみます。サツマイモは
鹿児島県の特産品です。
-----------------------
(167)Klara ĉielo en aŭtuno"
===
La migrema aeropremo el la ĉina
kontinento alportas al Japanio klaran
ĉielon en aŭtuno. En tiu sezono oni
povas ofte rigardi klaran ĉielon ĉar
la akompana descenda aerfluo baras
formiĝion de nuboj.
(167)秋晴れ
===
秋晴れは、中国大陸からやってくる移動性
高気圧によって日本にもらたされます。
下降気流によって雲ができないため、晴れ
渡った空がひろがります。
---------------------------
(166)Lespedezo
===
Lespedezoj estas arbetoj de la fabaco
kaj vestas sin per malgrandaj purpuraj
floroj en aŭtuno. Japanoj havis intiman
senton al ili de la antikva tempo kaj
prikantis ilin en utaoj. Oni povas legi
tiujn utaojn en la Manjoo-ŝuu (la pej
antikva poezia antologio en Japanio).
(166)ハギ
===
ハギはマメ科の低木で、秋に紫色の小さな
花を咲かせます。古くから親しまれ、万葉集
にも多く登場します。
---------------------
(165)Miskanto
===
Miskantoj estas plurjaraj herboj de
la gramineo kaj unu el la sep aŭtunaj
herboj. La herboj balanciĝas kiel
ondoj kiam la vento blovas.
-----------
El la blogo "Akvosfero" de Vastalto
nenio ardas
pro senvarma sunlumo
miskantospikoj
kolektas lumojn
el klara atmosfero
miskantaj spikoj
Vintro jam estas ĉe la sojlo.
-----------------------------
(165)ススキ
===
ススキは、イネ科の多年草で、秋の七草の
一つです。風に吹かれると、波のように
揺れます。
-------------
上の2句は、Vastaltoさんの作です。
------------------------------------
-----------------------------
(164)Rizbulo kun anno
===
Oni faras ĝin dispremante dolĉan rizon
vaporumitan kaj tion buligante kaj
kovrante per anno. Japanoj manĝas ĝin
precipe dum printempaj kaj aŭtunaj
ekvinoskaj tagoj.
(164)おはぎ
===
おはぎは、蒸したもち米をつぶし、丸めて
あんを包んで作ったもので、お彼岸などに
よく食べます。
------------------------------
(163)Japana piro
===
Ĝi havas globan formon malkiel okcidenta
piro kaj estas freŝa frukto en aŭtuno,
riĉa
je akvo kaj dieta fibro.
エスペラント歳時記
(163)日本梨
===
日本の梨は西洋梨と違って丸い形をして
います。シャキシャキとした食感が特徴
で、水分と食物繊維を多く含む秋の果物
です。
------------------------
(162) malfrusomera varmego
===
Varmego post aŭtuniĝo laŭ kalendaro.
Kvankam tiusezone fariĝas malvarmete
en mateno kaj nokto, oni devas atenti, ke
oni ne estu atakita de varmofrapo dumtage.
(162)残暑
===
立秋を過ぎてからの暑さのことです。
朝晩は涼しくなっても日中は熱中症に
注意が必要です。
---------------------------------
(161) Nova lernosezono
===
En multaj lernejoj de Japanio kiuj enkondukas
tri lernozezonan sistemon komenciĝas nova
lernosezono post somera libertempo.
(161)新学期
===
夏休みが終わると、新学期が始まります。
多くの日本の学校は、3学期制を採用しています。
---------------------------------
(160)Bildtaglibro
===
Japanaj elementlernejanoj kutimas skribi
bildtaglibrojn kiel hejmtasko en somerlibertempo.
Ĉiutage ili pentras pri tiuj, kiujn ili
faris
tiutage kaj skribas pri ili.
(160)絵日記
===
絵日記は、小学生の夏休みの宿題として、よく
つけられます。毎日の出来事を書いた絵に、
文章を添えます。
------------------------------------
(159)Meduzo
===
Mezuroj havas sferajn figurojn kaj lante
flosas
subakve. Iuj specoj estas venenaj.
Post ulambanaj tagoj ili povas aperi proksime
de plaĝoj.
Sezonvortoj en Japanio
(159)クラゲ
===
クラゲは丸みのある形をしており、ゆらゆらと
水中を漂います。毒をもっている種類もいます。
お盆を過ぎると海水浴場に現われることも
あります。
------------------------
(158)Fantomaj rakontoj
===
Fantomaj rakontoj estas rakontitaj en
terura voĉo por timigi aŭskultantojn.
Pro tio, ke oni sentas kvazaŭ trakurus
frosto en spino aŭskultante fantomajn
rakontojn, ili utilas por peli varmegon
en somero.
(158)怪談
===
怪談は、おどろおどろしい口調で語られ、聞
く人を怖がらせます。背筋が凍り、暑気払い
にもなります。
--------------------------------
(157)Konsumiĝo pro somera varmego
===
En somero oni sentas korpan malordon
frapite de somera varmego, ekzemple
montrante simptomojn de sendormeco kaj
senapetiteco.
(157)夏バテ
===
猛暑で体力を消耗したり、冷たい飲み物や
食べ物で胃が弱ったりし、体調不良になる
ことです。不眠や食欲不振など様々な症状
があります。
-------------------------------
(156) Kornoskarabo
===
Ĝi estas insekto apartenanta al la
familio de melolonto. En somera nokto
ĝi estas logita al arboj kiuj gutigas
sukon.
(156)カブトムシ
===
カブトムシはコガネムシ科の昆虫です。
夏の夜、樹液の出ている木に引き寄せ
られます。
----------------------------
(155)Japanaj maldikaj vermiĉeloj
===
Ili estas sekigitaj vermiĉeloj
faritaj de knedita kaj maldike
streĠita faruno. Oni boligas
ilin kaj, elpreninte ilin el la
bolpoto, malvarmigas. Ili estas
manĝataj kun speciale preparita
sojo.
(155)そうめん
===
そうめんは、小麦粉をこね、細くのばした
乾麺です。ゆでた後冷やして、つゆにつけ
て食べます。
-----------------------
(154)La mara tago
===
La 3a sabato de julio estas la tago
de maro en Japanio. Ĝi fariĝis nacia
festtago en 1996 por esprimi dankemon
al beno de maro kaj kreskigi spiriton
por graveco de maro.
(154)海の日
===
海の日は7月の第3土曜日です。海の
恵みに感謝し、海を大切にする心を
育むために1996年から国民の祝日に
なりました。
--------------------
(153)Akvomelono
===
Akvomelono konsistas el pli ol 90 procentoj
da akvo kaj tial oni manĝas ĝin por
sensoifigi sin en somero.
(153）スイカ
===
スイカは、成分の9割以上が水分なので、
夏の水分補給に役立ちます。
-------------------
(152) Latkurteno
===
Ĝi estas fenestra kovrilo farita el
latoj k.a. por regi lum-enlason kaj
mildigi varmegon en somero.
(152)すだれ
===
すだれは竹などを編んで作り、窓辺につる
して使います。日差しを遮り、風を通す
ため、夏の暑さをやわらげます。
-----------------------
(151)kankro
===
Ĝi vivas en lageto kaj marĉo.
Virkankroj havas grandajn pincilojn
kaj estas popularaj inter infanoj.
(151)ザリガニ
===
ザリガニは池や沼に生息します。オスには
大きなはさみがあって、子供に人気があり
ます。
------------------
(150)Tago de patro
===
En Japanio la 3-a dimanĉo de junio
estas la tago de patro.
Oni kutimas doni malgrandajn donacojn
kiel kravato al sia patro por esprimi
dankon al li.
エスペラント歳時記
(150)父の日
===
日本では6月の第3日曜日が父の日です。
父親に感謝する日で、ネクタイなどの
プレゼントをします。
------------------------
(149)Ĉerizo
===
Ĉerizo estas frukto de ĉerizarbo
kaj ofte nomiĝas "frusomera
rubeno". Ĝi havas unu kernon ene
de la fruktkarno kaj gustas
doĉacide.
(149)サクランボ
===
サクランボは「初夏のルビー」とも呼ば
れる、特定種のサクラの木の果実です。
甘酸っぱい味で、真ん中に種が一つあり
ます。
--------------------
(148) Japana irido
===
Ĉirkaŭ majo kaj junio venas bona
sezono por ĝui plenan floradon
de japanaj iridoj. Ili vestas sin
per purpuraj kaj blankaj floroj sur
skapoj etendiĝantaj rekte. Nun
troviĝas multe da specoj de
japana irido pro la progreso de
plibonigaj manieroj de la specoj.
(148)ハナショウブ
===
ハナショウブは5月か6月に見ごろをむか
えます。まっすぐ伸びる茎の先に紫色や
白などの花を咲かせます。品種改良も
進んだため、多くの品種があります。
-------------------------
(147)Aktivado por dungiĝo
===
En Japanio multaj kvara lernojaranoj
de universitatoj faras dungiĝan
aktivadon por serĉi sian laboron
post diplomiĝo en la sama periodo.
Ĉi-jare la Federacio de entreprenistaj
grupoj decidis la 1an de junio kiel
la daton, post kiam firmaoj povas
intervjui laboraspirantajn studentojn.
(147)就職活動
===
日本では、多くの大学4年生が、卒業後の
仕事を探すために同じ期間に行います。
今年度の学生との面接解禁日は6月1日です。
------------------------
(146) Ultraviolaj radioj
===
En somero la kvanto de ultraviolaj
radioj emanitaj de la suno kulminas.
Pro tio ke troviĝas ebleco ke troa
elmeto al sunradioj damaĝos nian
korpon, ni bezonas preni rimedojn
kontraŭ sunbruniĝo, ekzemple
ŝmirante preventan likvon sur la
korpon.
(146)紫外線
===
夏、太陽から降り注ぐ紫外線の量が
ピークに達します。浴びすぎると
体に悪いので、日焼け止めを塗るな
ど、対策が必要です。
-------------------------
(145)Montogrimpado
===
De printempo ĝis somero venas bona sezono
por
montogrimpado kaj tiutempe en multaj montoj
okazas religiaj ceremonioj pri malfermo de
montogrimpa sezono. Lastatempe plimultiĝas
virinaj grimpistoj portantaj laŭmodajn
vestaĵojn.
(145)山登り
===
春から夏にかけ、登山シーズンが到来し、多くの山
で山開きが行われます。最近は、おしゃれな服装で
登山する女性が増えています。
-------------------------
(144)Visterio
===
En printempo visterio (genro de grimpplanto)
vestas sin per helviolaj floroj. La floroj
pendantaj de vistera pergolo aspektas kvazaŭ
kurteno.
(144)フジ
===
春になるとうす紫色の花をつけます。
フジ棚から垂れ下がる花はカーテン
のようです。
-------------------------
(143)Fazano
===
Fazano estas la nacia birdo de Japanio. Vizaĝoj
de
viraj fazanoj fariĝas ruĝaj en printempa
genersezono kaj viroj fajfas por aserti sian
teritorion kaj serĉi inojn.
(143)キジ
===
キジは日本の国鳥で、オスは繁殖期になると赤い
顔になり、鳴きながらメスを求めます。
-----------------------
(142)Muska flokso
===
Muskaj floksoj preskaŭ kovras la tersurfacon,
kiam ili kreskis. Ili vestas sin per floroj
rozaj, blankaj, purpuraj kaj aliaj koloraj
kaj aspektas kiel tapiŝo.
(142)シバザクラ
===
シバザクラは地表を覆うように育ちます。
ピンク、白、紫などの花を咲かせ、あた
かも絨毯のようです。
------------------------
(141)Shikoku-pilgrimado
===
Shikoku-pilgrimado estas vojaĝo por laŭorde
adorviziti 88 templojn en la japana insulo
Shikoku. Pilgrimantoj vestas sin per blanka
vesto kun speciala celo.
(141)お遍路
===
お遍路は、四国にある88か所の寺を、順に参拝
することです。お遍路をするときは、特別な白い
装束をします。
-------------------------
(140)Subĉiela teceremonio
===
Ĝi ofte okazas en bonveteraj printempa aŭ
aŭtuna tagoj. Oni akceptas servon de preparita
teo subĉiele en tiuj cirkonstancoj, en kiuj
ruĝa tapiŝo kaj speciala ruĝa ombrelo
estas
aranĝitaj.
(140)野だて
===
野だては、気候の良い春や秋、自然の中で赤い
カーペットを敷き、専用の赤い傘をさし、お茶
をふるまいます。
----------------------------
(139)Flava polvo
===
Flava polvo estas printempa fenomeno, ke
sablo en ĉinaj dezertoj leviĝas per forta
vento kaj estas enportita en Japanion per
okcidenta vento.
(139)黄砂
===
黄砂は、中国の砂漠地帯の砂が強風で舞い上
がり、偏西風に乗って日本に運ばれる現象で
す。
-----------------------
(138)Kolza floro
===
Ĝi estas floro de kolzo kaj vestas sin per
flavaj floroj. En frua printempo kolzaj floroj
kiuj kovras kampon informas printempon al
ni.
Oni manĝas ilin kiel Ohitashi boliginte,
kaj
kiel Tempuro fritinte en multa oleo.
(138)菜の花
===
菜の花は、アブラナの花で、鮮やかな黄色の
花を咲かせます。おひたしや天ぷらなど、食材
としても使われます。
--------------------------
(137)Svingilo
===
Printempe oni ofte povas vidi infanojn kiuj
ĝoje ludas en parkoj aŭ lernejaj kortoj
balancante svingilojn.
(137) ぶらんこ
===
春の暖かな公園や校庭などで児童たちがぶらんこ
を漕いで、楽しげに遊ぶ姿をよく見かけます。
-------------------------
(136) Spiko de ekvizeto
===
En ĝia strikta senco ĝi estas sporofito
de ekvizeto.
Printempe ĝi eliĝas el subtero. Kuirinte
per sojo
oni manĝas ĝin kiel plurtage daŭrema manĝaĵo.
(136)ツクシ
===
ツクシはスギナの胞子茎です。春に地上に顔を出
します。つくだ煮などにして食べることが
できます。
----------------------------
(135)Driva glacio
===
Driva glacio estas glacio kiu flosas sur
la surfaco
de la akvo en malvarmaj regionoj. En Japanio
oni
povas vidi ĝin sur la Oĥotska Maro ĝis
ĉ. marto.
(135)流氷
===
流氷は海の水が凍ってでき、海面を漂っています。
日本では、3月頃までオホーツク海で見ることが
できます。
--------------------------
(134)Superjaro
===
Superjaro havas 366 tagojn, ĉar la februaro
havas
29 tagojn. Ĝi plejparte okazas en ĉiu kvara
jaro.
(134)うるう年
===
うるう年は1年が366日ある年で、2月が29日まであり
ます。通常、4年に1度まわってきます。
-------------------------------
(133) Polenozo
===
Ĉirkaŭ la mezo de februaro, masklaj floroj
de la japana kriptomerio
komencas ellasi grandan kvanton da flava
poleno kvazaŭ fumo, en la
japana ĉef-insulo Honŝuo (Honshuu). En
la okazo, ke tiu poleno
eniris en okulojn aŭ nazkavaĵojn de homoj,
kiuj kutime infektiĝas je
polenozo, ili havas simptomon kvazaŭ malvarmumo,
sentante jukon sur la
okuloj, kaj fluigante nazmukojn.
(133)花粉症
===
二月の半ば頃から杉の雄花は、あたかも煙のような
黄色い花粉を飛ばします。その花粉が人の目や鼻腔
に入ると、涙目になったり、鼻水が出るといった、
風邪のような症状を引き起こします。
-------------------------------
(132) La tago por celebri la fondon de ŝtato
===
En Japanio la 11a de februaro estas la tago,
kiam la unua
imperiestro Jinmu surtroniĝis, laŭ japana
mito.
La tago fariĝis nacia festotago ekde 1967.
(132) 建国記念の日
===
2月11日は日本神話におれば、初代天皇の神武天皇
が即位した日と言われています。1967年から国民
の祝日になりました。
-------------------------------
(131)Hamamelido
===
Hamamelido vestas sin per malgrandaj flavaj
floroj
fruprintempe. Onidire la japana nomo "Mansaku"
estis
farita de kombinaĵo de Mazu (komence en
printempo)
kaj Saku (floras).
(131)マンサク
===
マンサクは早春に、小さな黄色い花をつけます。
「まず咲く」の音がなまって「マンサク」に
なったとも言われています。
--------------------------------
(130)Arboprujno
===
Oni povas vidi arboprujnon kiam akvero aŭ
neĝo en
la aero estas forblovita de vento kaj glaciiĝas
sur
arboj. Precipe, arboprujno en la montoĉeno
Zaou en
la gubernio Yamagata meritas spekton.
(130)樹氷
===
樹氷は空気中の水滴や雪が、風で樹木に吹きつけられ、
凍ってできます。山形県の蔵王連峰で見られる樹氷は
有名です。
-------------------------------
(129)Lofio
===
Lofio estas manĝebla fiŝo vivanta en profunda
maro.
Oni distranĉas ĝin pendigante supren ĉar
ĝia haŭto
estas malfacile tranĉebla pro ĝia gliteco.
Oni ŝatas manĝi ĝin kiel manĝaĵon en
kuirvazo .
(129)アンコウ
===
アンコウは食用の深海魚です。皮はぬめりがあり、
切りにくいため、つるした状態でさばきます。
鍋にしたりして食べます。
-----------------------------
(128)
Oriono (Konstelacio)
===
Vintre oni povas rigardi belajn stelojn kiuj
hele brilas
en ĉielo. Oriono estas unu el la reprezentaj
konstelacio en vintro.
(128)オリオン座
===
冬は空が澄み切って星の美しい季節です。
リオン座は冬の代表的な星座です。
----------------------------
(127)Rizkaĉo kun sep printempaj herboj
===
Matene de la 7a de januaro japanoj kutimas
manĝi rizkaĉon
kun sep printempaj herboj.
La antikvaj japanoj kredis, ke la manĝo
de tiuj plantoj
ekzorcas malbonan spiriton kaj donas al ili
feliĉon.
La sep primtempaj herboj konsistas el enanto,
kapselo,
gnafalio, stelario, lapsano, rapo, kaj rafano.
(127)七草粥
===
日本人には、1月7日の朝、七草の入ったお粥を
食べる習慣があります。これを食べると、邪気
を払い、幸福をもたらすと信じられてきました。
ちなみに、春の七草はセリ、ナズナ、ゴギョウ
（ハハコグサ）、はこべら、仏の座、すずな、
すずしろ、です。
------------------------------------
(126) Kagami-moĉi (Rondaj moĉipecoj)
===
Ili estas oferitaj al Jardio, metite sur
ofertableto en tokonomo en novjaraj tagoj.
Ili konsistas el paro da platrondaj moĉioj
metitaj unu sur la alia.
(126)鏡餅
===
正月の床の間などに供える二つをひと重ねにした
餅のことです。
---------------------------------
(125)Abiarbo
===
Abio estas ĉiam-verda arbo uzata kiel
kristonaska arbo. Cetere, oni nomas
aĵon ornamitan sur la pordo de vestiblo
en la kristnaska tago "kristnaska
florkrono".
(125)モミの木
===
樅の木は、クリスマスツリーとして使われる
常緑樹です。ちなみにクリスマスに玄関の
ドアに飾るのはクリスマス・リース(wreath)
です。
---------------------------
(124)Jarfina bankedo
===
Jarfine, japanoj kutime organizas tiajn
bankedojn kun siaj geamikoj, laborejaj
kamaradoj k.a por retrorigardi la nunan
jaron kaj celi la plifortigon de amikexo.
(124)忘年会
===
年の暮れ、一年をふりかえり、苦労を忘れる
ために宴会を開きます。同僚、取引先、友人
など様々なメンバーで開かれます。
--------------------------------
(123) La unua glaciiĝo
===
Ĝi signifas la unuan glaciiĝon de flakoj
k.a en tiu vintro. Tio okazas kiam la
tersurfaca temperaturo malaltiĝis sub
frostpunkto, kaj sciigas al ni la alvenon
de severa malvarmeco.
(123)初氷
===
初氷とは、その冬最初に、水たまりの表面などに
氷が張ることです。地表の温度が氷点下になると
起こり、本格的な冬の寒さの訪れを告げます。
-----------------------------
(122) Neĝkrabo(Zuwai-gani)
Neĝkrabo estas luksa delikataĵo en vintro.
Oni gustumas boligitan neĝkrabaĵon per
sojo
kun vinagro.
(122)ズワイガニ
===
ズワイガニは、冬の味覚を代表する高級食材です。
ゆでて酢醤油で食べるとおいしいです。
-----------------------------
(121)Branumita rafano
===
Antaŭe, branumitaj rafanoj estis
konservaĵoj por vintro en Japanio.
Por fari ilin, oni pendigis rafanojn
por ilin sekigi sub antaŭtegmento.
Tio estis kutima kaj poema peijzaĝo
en malfrua aŭtuno.
(121)たくあん
===
たくあんは、昔は日本の冬の保存食でした。
大根干しは冬の風物詩になっていました。
-----------------------------
(120) Shichi-Go-San
===
Shichi-Go-San estas tradicia evento en Japanio
por
tri- kaj sep-jaraj knabinoj kaj kvin-jaraj
knaboj,
ĉiujare okazigita la 15an de novembro.
Tiun tagon aŭ meze de novembro, ili vizitas
jaŝirojn
kun siaj gepatroj k.a. por deziri sian sanan
kreskadon.
エスペラント歳時記
(120)七五三
===
十一月十五日の行事ですが、現在では十一月中旬に、着飾った
三歳の男女、五歳の男児、七歳の女児が、子どもの成長を祈る
親に連れられて、神社に参詣します。
----------------------------------------
(119)Saklarvo
===
Saklarvo estas larvo de nokta papilio. Malfruaŭtune
saklarvoj pendas sur la branĉoj de arboj.
Ĝia nesto estas kamuflilo por sin gardi.
(119)ミノムシ
===
ミノムシはガの幼虫です。晩秋、木の枝からぶらさ
がっています。巣は身を守るためのカムフラージュ
となっています。
------------------------------
(118)Bazaro de Jaŝiro Ootori
===
Ĉiun tagon de koko de novembro oni okazigas
ĝin en jaŝiroj de diversaj lokoj.
Tiun tagon la teritorioj de jaŝiroj vigliĝas
kun multe da vizitantoj kaj bone vendiĝas
rastiloj
kiuj estas objektoj por alvoki feliĉon.
(118)酉の市
===
酉の市は11月の酉の日に各地の神社で行われる祭です。
この市では、幸福を呼びこむとされる熊手を模した
縁起ものが売られ、境内は多くの人でにぎあいます。
------------------------------------
(117)Haloveno(Hallowen)
===
Haloveno estas festivalo celebrata en la
31-a de okotobro
en precipe eŭropaj landoj kaj Usono.
Lastatempe ankaŭ en Japanio tiu ĉi festivalo
populariĝas
inter precipe junuloj kaj komercistoj.
Nun la festivalo perdas propran religian
sencon kaj
estas ĝenerale akceptita kiel ĉujaran amuzan
eventon de popoloj.
(117) ハロウィーン
===
ハロウィーンは10月31日に祝う西洋のお祭りです。
元来宗教的な行事でしたが、現代のアメリカ合衆国、
日本などでは宗教的な意味合いを失い、民間行事と
して定着しています。
----------------------------------
(116) Oranĝoflava osmanto
===
Fruaŭtune la arboj de oranĝoflavaj osmantoj
florigas malgrandajn oranĝajn florojn.
Pro ilia forta odoro oni povas rimarki ilin
malproksimume. Oni ofte plantas ilin kiel
ĝardenajn arbojn kaj ĉirkaŭbarilojn.
(116)キンモクセイ
===
初秋、キンモクセイの木がだいだい色の花をたくさん
咲かせます。強い香りがあるので、遠くからでもわか
ります。庭木や垣根として植えられます。
------------------------------------
(115)Granatujo
===
Granatujo fruktas rondajn fruktojn. En aŭtuno,
fendiĝas
maturiĝintaj fruktoj kiuj pleniĝas de semoj
entenantajn
multe da suko. Pro tio, oni diras, ke granatujo
estas simbola
frukto de la prospero de idoj.
(115)ザクロ
===
ザクロに球形の実がなります。秋になると、熟して口が裂け、
その中には液汁をふくんだ種がびっしりつまっています。
種子が多いことから、子孫繁栄を表す果物とされています。
(114)Rizlokusto
===
La japana nomo de rizlokusto "Inago"
devenas
de ido de rizo.
Rizlokustoj estas malutilaj insektoj por
rizo ĉar ili formanĝas terproduktaĵojn
svarmante en rizkampoj kaj herbejoj.
En diversaj regionoj oni kutimas manĝi rizlokustojn
fritetante ilin aŭ farante sian prilaboritan
manĝaĵon "tsukudani" kuirita
per sojo kiel
konservaĵon.
---------------------------------------
(114)イナゴ(蝗）
===
イナゴの語源は稲の子で、草原や田んぼなどで
群れで発生し、農作物を食べてしまう稲の害虫
です。炒ったり、つくだ煮にして食べる地方も
あります。
-------------------------------------
(113)Ternukso (arakido)
===
Ternukso estas agrikultura specialaĵo de
la gubernio Chiba kaj estis importita en
Japanion antaŭ 300 jaroj.
Ĝi kreskas subtere, ne sur arba branĉo.
Oni bone sekigas ĝin sunumante dum ĉ.du
monatoj.
(113)落花生
===
落花生は、千葉県の特産品で、江戸時代の1710年
頃に日本に輸入されました。
落花生は、枝ではなく、土の中で育ちます。
収穫後、約2か月間、天日でよく乾燥させます。
---------------------------------------
(112) Lanio
===
De aŭtuno ĝis vintro lanio kantas per
tranĉa voĉo por depostuli sian teritorion.
Lanio havas kutimon lasi sian kaptaĵon
enpikita al arba branĉo.
(112)モズ(鵙）
===
モズは、秋から冬にかけて鋭い声で鳴きますが、
これは縄張り確保のためと言われています。
捕まえた獲物を木の枝に突き刺しておく習性を
持っています。
-------------------------------
(111) Plumdianto (Nadeshiko)
===
Plumdianto florigas ruĝetajn florojn kiuj
refreŝigas nin, dum la periodo de printempo
kaj aŭtuno, sed ĝi estas unu el la sep
aŭtunaj herboj en Japanio.
Por diferencigi ĝin de "Kara-Nadeshiko
(ĉina dianto)", kiun oni importis de
Ĉinio poste, oni ofte nomas japandevenan
plumdianton "Yamato-Nadeshiko(japana
dianto)".
La vorto "Nadeshiko" estas uzata
en
la karesnomo de la nacia futbalteamo de
virinoj "Nadeshiko-Japan".
(111)ナデシコ（撫子）
===
ナデシコは、春から秋にかけて鮮やかな
ピンクの花を咲かせますが、秋の七草の一つ
です。日本古来のナデシコは、後に中国から
入ってきた唐撫子(カラナデシコ）と区別するため
大和撫子といわれ、女子サッカーの日本代表チーム
の愛称「なでしこジャパン」にも使われています。
-----------------------------------
(110)Manto
===
Manto manĝas insektojn kaj etajn animalojn
kaptinte ilin per antaŭaj piedoj akraj kiel
serpeto. Troviĝas du specoj da manto de
verda kaj bruna. Kvankam ĝi apartenas al
utila
insekto, tamen oni sentas ian minacon al
ĝi,
kiu koleras levante antaŭajn piedojn.
En malfrua aŭtuno ĝi demetas multe da ovoj.
Cetere, "La Manto" esperante verkita
de Paula
Maxhrti estas interesa romano.
(110)カマキリ（蟷螂）
===
カマキリは、鎌のように発達した前肢で昆虫
や小動物を捕えて食べます。緑色と褐色の2種類
がいます。益虫ですが、怒って前肢を振り上げる
姿には凄味を感じます。秋が深まると、たくさん
の卵を産みます。
ちなみに「La Manto」というエスペラント原作
の小説があり、おもしろいので読むことを
お薦めします。
-------------------------------
(109) Tago de prevento kontraŭ naturkatastrofoj
===
La 1an de septembro 1923 okazis grandega
tertremo
en la Kantou-regiono. Tiun memortagon ĉiujare
oni
konsolas mortintojn de la tertremo por ke
oni ne forgesu
tiun ĉi tragedion.
En 1960 oni nomis tiun tagon "Tago de
prevento kontraŭ
naturkatastrofo" kaj tiam plenumas kontraŭkatastrofajn
ekzercadojn tutlande.
(109)震災忌（震災記念日）
===
1923年9月1日に関東地方に大地震が起こり、
数多くの死者が出ましたが、その死者を
慰霊するための記念日です。
1960年に防災の日と定め、全国各地で
避難訓練が行われています。
---------------------------------
(108)Komelino
===
Komelioj amase kreskas vojflanke aŭ kampe
ĉar ili estas fekundaj.
Matene ili florigas bluajn florojn sed tuj
posttagmeze la floroj komencas ŝrumpi.
La lazuraj floroj florantaj kun rosero havas
amindan belecon.
(108)露草
===
繁殖力が強いため、道端や畑に群生しています。
朝、青い花を咲かせますが、午後にはしぼんでしま
います。露を含んで咲く瑠璃色の花には可憐
な美しさがあります。
---------------------------------
(107)Antaŭmatura sojfabo
===
Oni maplantas nematurajn sojfabojn kun
siaj branĉoj el tero kaj bolkuiras ilin
kun pinĉoj
da salo. Estas tre bona "Otsumami (flanka
manĝaĵo) ĉe saketrinko.
エスペラント歳時記
(107)枝豆
===
枝豆は、まだ熟していない大豆を枝ごと切り取った
ものです。さやのまま塩ゆでして、ビールのつまみ
などとして食べます。
------------------------------
(106) Libertempa arbara lernejo
===
Tiu ĉi lernejo estas unu el la edukaj
programoj por trejni korpon kaj spiriton
de lernantoj. Ili pasigas libertempon kune
kun
siaj instruistoj en naturriĉaj arbaroj,
montoj ktp.
(106)林間学校
===
林間学校では、子どもたちと先生が山や高原で
一緒に過ごします。自然と親しみ、心と体を
鍛える教育プログラムです。
------------------------------------
(105)Dumtempa senventeco
===
Kiam mara vento en tago ŝanĝiĝas al
tera vento en nokto, vento silentiĝas
dumtempe. Tia fenomeno nomata "dumtempa
senventeco" okazas precipe en la enlanda
maro Seto-naikai.
(105)夕なぎ
===
昼間に吹く海風が夜に吹く陸風に替わるとき、
一時的に風がやみます。これを夕なぎと言い、
瀬戸内海で起きやすい現象です。
--------------------------------
(104) melongeno
==
Estas reprezenta legomo en somero kaj
havas diversajn formojn kiel rondajn,
elipsajn, oblongajn kaj aliajn.
(104)ナス
===
ナスは夏を代表する野菜です。まん丸や楕円形、
細長いものなど、さまざまな形があります。
----------------------------------
(103)Somerdomo apud maro
===
En somero oni malfermas somerdomojn
apud maro por tiuj personoj, kiuj
ĝuas marbanon kaj pasigi libertempon
sur plaĝo ludante flugpilkon, ĝuante
konkuron por fendi akvomelonon per
bastono ktp.
(103)海の家
===
夏になると、海の家が開設され、人々は
海水浴に出かけます。スイカ割りやビーチバレー
をして楽しむ人もいます。
-------------------------------
(102)Somera salutkarto
===
Japanoj sendas salutkartojn al siaj konatoj
kaj parencoj ktp. por demandi pri iliaj
vivstatoj dum severe varmegaj tagoj en somero.
Sur tiuj kartoj ofte estas skribitaj desegnaĵoj
de orfiŝo kaj fajraĵo ktp.
(102)暑中見舞い
===
暑中見舞いは、夏の暑い間、知人や親戚に
はがきを出し、安否をたずねることです。
暑中見舞いのはがきには、金魚や花火などが
描かれています。
-------------------------------
(101)Sunombrelo
===
Oni uzas sunombrelon por eviti ardajn
suradiojn en someraj tagoj.
Lastatempe populariĝas sun-pluvombrelo
uzebla en ĉiu vetero.
(101)日傘
===
日傘は、夏の強い日差しを避けるために差します。
最近は、雨が降った時も使える晴雨兼用の傘が
人気になっています。
------------------------------
(100)Kukumo
===
Latatempe oni povas aĉeti ĝin en
superbazaro dum la tuta jaro sed
originale nun la kukumo estas en
sia sezono.
Oni manĝas ĝin kun misoo, salo
k.a. sen kuiro, en salato salpremita
aŭ kun vinagra saŭco.
Alie oni peklas ĝin per brano, misoo,
sakefeĉo ktp.
(Ekzempla hajko)
Ni ENAJ-anoj tradukis la suban japanan
hajkon en Esperanton.
もの言はぬ妻怖ろしや胡瓜もみ
（趙永順さん(女性）の作品）
1.
Edzin' silente
kukumojn peklas sola ---
premege al mi.
(Sibazyun)
2.
Terurege!
Edzino senvorta
lavas kukumon
(snikki)
3.
Dronas en peklo
Silento teruras lin
Sezona kukum'
(Nemukin)
(100) 胡瓜（きゅうり）
===
最近は、一年中スーパーで買えるので季節感
が薄れかけていますが、本来夏のものです。
もぎたてを、味噌や塩をつけて生で食べるほか、
揉んだり漬けたり、ドレッシングをかけ、サラ
ダで食べます。
(例句）
もの言はぬ妻怖ろしや胡瓜もみ
（趙永順さん［女性）の作品）
-------------------------------
(99)Moskito
===
Moskito suĉas sangon de homo kaj besto.
Ĝi povas infekti homon je infekta malsano
kiel dengo.
Oni gardas sin per moskiticido kaj ŝprucigilo
de insekticido por ke oni ne sentu jukon
per
pikiĝo.
(99)蚊
===
蚊は、人間や動物の血を吸い、デング熱など
の感染症を媒介することもあります。
刺されるとかゆくなるので、蚊取り線香や
虫よけスプレーで身を守ります。
--------------------------------
(98)Kobitido
===
Ĝi estas svelta kaj glatiga ŝlimfiŝo havanta
ĉirojn ĉe la pinto de buŝo.
De antaŭ longa tempo japanoj kutimas manĝi
ĝin
kiel refresigan nutraĵon precipe en somero.
Ekzemple oni manĝas ĝin kiel "kabayaki"
(trapikite
rostita kobitido) aŭ "Yanagawa-nabe(*)".
* Oni splitmalfermas la dorson de kobitidoj,
forplenas
la oston, kuiras ilin kun tranĉpecetoj de
lapo kaj
misosupo en argilpato, kaj fine kovras ilin
per ovokirlaĵo.
(Ekzempla hajko)
Ni ENAJ-anoj tradukis la suban japanan hajkon
en Esperanton.
泥鰌汁たぎるも愛を告げられず
(Dojo'u-jiru Tagiru mo Ai o Tsugerarezu)
(Verkita de KISO
Haruyuki)
1.
En sup' varmega
kobitido --- cin mi nur
sekrete amas.
(trad. de Sibazyun)
2.
Kobitidsupo
varmegas antaŭ ili
sen amkonfeso
(trad. de Masakato)
3.
Kobitid' en sup'
Samkiel ĝia varmegec'
ne kuraĝas konfesi
(trad. de snikki)
4.
kobitidsupo
bolas, dume ne eblas
konfesi amon
(trad. de Vastalto)
5.
Jam preparita
Supo de kobitido
Konfesu amon!
(trad. de Nemukin)
(98)ドジョウ
===
ドジョウは、口ひげがあり、ぬるぬる
した魚で、川や湿地に生息しています。
ゴボウと煮て卵をとじ、柳川鍋にしたり、
蒲焼きにします。夏場のスタミナ食として親
しまれています。
(例句）
泥鰌汁たぎるも愛を告げられず
(木曾晴之さん作）
----------------------------------
(97)Heliko
===
En pluvsezono helikoj malsekiĝitaj de
pluvo vigliĝas. Ili vivas en tero sed
speco de konkuloj.
(Ekzempla hajko)
sur betonmuro
heliko en la konko-
tagoj sen pluvo
(Vastalto)
(97)カタツムリ
===
梅雨の時期、雨にぬれたカタツムリは生き生き
としています。陸に住んでいますが、貝の仲間
です。
---------------------------------
(96)Kartamo
===
Kartamo floras kun flavaj aŭ oranĝaj
floroj kiel cirsio.
Oni povas akiri ruĝan tinkturon el
siaj petaloj kaj vegetalan oleon el
siaj semoj.
(96)紅花(safflower)
===
紅花（ベニバナ）には、黄色やオレンジ色の
アザミに似た花が咲きます。花びらは、紅色の
染料になり、種からは植物油が採れます。
--------------------------------
(95)Hirundo
===
En printempo hirundoj alvenas al Japanio
de sudaj landoj por konstrui nestojn
sub la aleroj de domoj.
Frusomere iliaj ovoj eloviĝas kaj
hirundidoj pepas postulante nutraĵon.
(Ekzempla hajko)
hirundo tranĉas -
nuba ĉielo signas
pluvon baldaŭan
(Vastalto, 2006)
(95) ツバメ
===
春になると、ツバメは南の国からやって来て、
民家の軒下などに巣を作ります。夏の初めに
卵がかえり、ひなが餌を求めて鳴きます。
-----------------------------------
(94)Fabo
===
En Japanio oni nomas fabon "Sora mame"
ĉar ĝia guŝo turnas sin ĉielen (Sora).
Gia verda koloro estas vere bela kaj
rimarkigas al ni la alvenon de agrabla
sezono. Oni manĝas ĝin boligante
kun pinĉo da salo aŭ kardrostante ĝin.
Ĝi estas tre tauĝa kiel almanĝaĵo
de sakeo precipe en somero.
(94)ソラマメ（broad bean)
===
莢が空に向くので「そらまめ」と言います。
緑色が美しく、季節感にあふれています。
焼いたり、塩ゆでにして食べますが、特に
夏のビールのつまみに最高です。
----------------------------------
(93) Flora kornuso
===
En printempo aŭ frusomero flora kornuso
naskas foliojn kiel blankaj aŭ ruĝetaj
floroj.
Troviĝas fama epizodo aperigata en
lernoliboro de la angla por mezlernejanoj,
ke Usono donacis florkornuson al Japanio
en 1915 kiel redonacon al sakuro sendita
de Tokio al Vaŝingtono (Washington).
(93)ハナミズキ
===
ハナミズキは、春から早春にかけて白色や
薄いピンク色の花のような葉をつけます。
東京から贈った桜のお礼に、1915年、米国
から日本にハナミズキが贈られた話は、
教科書にもとりあげられていて有名です。
----------------------------------
(92)Tago de patrinoj
===
La tago de patrinoj estas ferio por danki
al patrinoj, festita en la dua dimanĉo
de majo (ĉi-jare la 10an) en multaj landoj.
Tiun tagon en Japanio oni dediĉas ruĝajn
kariofildiantojn al sia patrino.
(92)母の日
===
5月の第2日曜日（今年は10日）は、多くの国では
母の日です。日本では母に感謝して赤のカーネー
ションを捧げます。
------------------------------
(91) Ranido
===
En tiu ĉi sezono oni povas observi naĝantajn
ranidojn en lagetoj. Kiam ranido kreskas,
la vosto malaperas kaj la piedoj ekformiĝas.
Ĝi preparas por vivi surtere aliformiĝonte
ranon.
(91)オタマジャクシ
===
この季節、池をのぞきこむと、オタマジャクシ
が尻尾を振りながら泳いでいます。手足が生えて
くると、尻尾が短くなり、カエルに成長して
陸上で生活する準備をします。
---------------------------------
(90)Turbo (sazae)
===
De printempo ĝis frua somero oni povas
manĝi bongustajn turbojn (sazae).
Kompreneble oni povas gustumi ilin
saŝimigante sed la turbokuiro (Tsuboyaki)
estas fama pro tio, ke oni kuiras la
moluskojn kun sojo en iliaj propraj konkoj
super fajro.
Cetere kiam japanoj aŭdas la nomon de
"Sazae", ili rememoras la heroinon
"Sazae"
de populara animita filmo "Sazae-san".
(90)サザエ
===
サザエは、春から初夏にかけて旬を迎えます。
刺身でも食べられますが、つぼ焼きにすると
風味が豊かになります。ちなみに日本人は
サザエと聞くと、マンガ・アニメの主人公
サザエさんを思い出します。
-----------------------------
(89)Ekskurso
===
Precipe en printempo, japanaj vartlernejanoj
kaj elemetlernejanoj ekskursas malproksime
al montoj, parkoj, lagoj ktp per trajno,
rezervita buso, ktp.
(89)遠足
===
春には、幼稚園児や小学生が、遠足に
行きます。電車や貸切バスなどで、山や
公園に出かける子どもたちもいます。
--------------------------------
(88)Miraĝo
===
En Japanio oni ofte povas ĝin en printempo
en la golfo Toyama-wan.
Tiu ĉi fenomeno okazas pro tio, ke lumradioj
estas refraktiĝitaj pro la diferenco de
temperaturo inter varma aero sur la ĉielo
kaj malvarma aero apud la marsurfaco kaj
tiurezulte renversas aŭ montrigas en diferencaj
formoj, la figurojn de aĵoj kiel konstruaĵo
kaj pejzaĝo situanta 5-20 kilometrojn for
de la maro.
---------------------------------
(87)Montoherboj
===
En printempo oni povas ĝui kolekton de
montoherboj kiel pterido kaj aralia
burĝono en montoj kaj kampoj.
Estas speciale bonguste manĝi freŝajn
montoherbojn en "tempura" kaj "ohitashi",
fritante aŭ bolkuirante ilin.
(87)山菜
===
春は、山や野で、ワラビやタラの芽などの
山菜採りが楽しめます。新鮮な山菜を天ぷら
やおしたしなどで食べるのは格別の味わい
です。
-------------------------------
(86)Pasko
===
Pasko estas kristana festo por festi
la resurekton de Jesuo Kristo el la
mortinto. Dato de Pasko diferencas
laŭ jaro kaj ĉi-jare ĝi okazas la 5an
de
aprilo. Pasta ovo estas ovo kolorigita kaj
dekoraciita per diversaj koloroj kaj infanoj
plezure serĉas tiun ovon kaŝitan en
ĝardeno aŭ kampo ktp.
(86) 復活祭(Easter)
===
復活祭は、キリスト教徒がイエス・キリスト
の復活を祝う行事です。今年は4月5日に行わ
れます。
イースター・エッグとは、復活祭
に出される、様々な色に塗られた卵のことで、
子どもたちは、庭や野原に隠された卵を探
して楽しみます。
---------------------------
(85) Pierido
===
Kiam la vetero varmiĝas tagon post tago,
pieridoj komencas flugi en kampoj kaj
herbejoj. Bedaŭrinde lastatempe la
nombro de pieridoj en urbaj regionoj
malmultiĝas pro tio, ke pli kaj pli
malaperas brasikkampoj kie ili demetas
ovojn.
(85)モンシロチョウ
===
暖かくなると、畑や野原にモンシロチョウが
舞い始めます。産卵するキャベツ畑が減り、
都市周辺では数が減っています。
----------------------------
(84) Leontodo
===
Oni povas vidi florantan leontodon vojflanke,
en herbejo ktp. Kiam ĝi finfloras, ĝia
semo
disflugas en la vento.
(84) タンポポ
===
タンポポは、道端や原っぱなどで黄色い花を
咲かせます。花が終わると、種は風に乗って、
遠くに飛んでいきます。
-------------------------------------
(83)Haringo
===
Japanoj nomas haringon "fiŝo kiu
rimarkigas nin pri alveno de printempo.
En Hokajdo iam oni povis kapti
multe da haringoj.
Tiuj mastroj de fiŝistoj riĉiĝinta per
haringoj konstruis lignajn domojn nomitajn
"Haringa palaco".
(83)鰊(ニシン)
===
ニシンは春告魚（はるつげうお）と呼ばれて
います。かつては北海道で大量に取れ、ニシン
で財を成した人が「鰊御殿」と呼ばれる建物を
建てました。
-----------------------------------
(82)Varmobotelo
===
Varmobotelo estas ujo en kiun oni
enverŝas varman akvon por varmigi
sian korpon. Lastatempe tiu el mola
plasto akiras popularecon.
(82)湯たんぽ
===
湯たんぽは、お湯を入れて体を温める容器
です。最近は軟らかいプラスチック製の
ものが人気があります。
------------------------------
(81) Pendglacio
===
Pendglacio estas pinta glacio pendanta
el tegmento, kiu estas farita kiam neĝo
amasiĝinta sur tegmento degelante gutfalas
kaj glaciiĝas.
En malvarmaj regionoj ĝia longeco ofte
superas unu metron.
(81)つらら
===
つららは、軒先などから垂れ下がり、先が
とがった氷のことです。屋根に積もった雪が
解けて、滴り落ちる際に凍ってできます。
寒い地方では、長さが1メートルを超える場合
もあります。
------------------------------------
(80) Neĝĉambro (Kamakura)
===
Oni elfaras neĝĉambron truigante neĝon
solidigitan akumulite.
En tiu neĝĉambro infanoj ĝuas manĝadon
kaj babiladon.
Ankaŭ "Kamakura" (neĝĉambro)
estas la nomo
de tradicia vintra evento en nordorienta
Japanio
(speciale en la gubernio Akita).
Estas provizora loko por amuziĝo, sed ne
estas
restoracio kaj domo.
(80)かまくら
===
かまくらは、積み上げて固めた雪をくりぬいて
作ります。食べ物などを持ち寄った子どもたちが、
そのなかでおしゃべりを楽しみます。
かまくらは、冬の年中行事の名前でもあり、秋田県の
ものが有名です。
-----------------------------------
(79) Irorio (hejma fajrejo)
===
Malnova hejmo en Japanio havis irorion (hejman
fajrejon), kvarangulan spacon eltranĉita
el
planko. Apud iroiro oni sin varmigis bruligante
lignojn aŭ karbojn, kaj sur ĝian fajron
metis
poton.
(79)囲炉裏(いろり）
===
昔は多くの民家に、床を四角に切りぬいて
作った囲炉裏がありました。まきや炭を燃
やし、暖を取ったり、鍋を火にかけました。
---------------------------
(78)Skiebla feriejo
===
En Japanio riĉa je montoj troviĝas multaj
skieblaj feriejoj en diversaj regionoj.
Estas speciala plezuro en vintro gliti sur
neĝaj deklivoj per skioj.
(78)スキー場
===
山が多い日本には、各地にスキー場があります。
雪の斜面を滑り降りるのは冬の楽しみです。
-------------------------------
(77)Dajkono (Japana rafano)
===
Dajkono estas manĝata kuirite kiel odeno
(mikspoto el diversaj manĝmaterialoj),
aŭ raspite kiel kruda gustigilo, aŭ
peklite kiel takvano (la plej ordinara
kaj ĉiutaga vegetala peklaĵo en Japanio).
Ju pli severa estas malvarmeco, des pli
ĝi havas bonan kaj dolĉan guston.
(77)大根
===
大根は寒さが厳しくなると甘みが増し、味が
良くなります。大根おろしにしたり、漬物
にしたり、煮ておでんにして味わいます。
---------------------------
(76)Ludo per turbo
===
La turbo estas unu el la tradiciaj
ludiloj en Japanio kaj estas amata
de infanoj kiel ludilo en novjaraj
tagoj same kiel kajtoflugado.
Tamen bedaŭrinde oni vidas nur
malofte tiajn infanojn kiuj ludas
ilin.
(76)コマ回し
===
コマは日本の伝統的なおもちゃの一つです。
コマ回しは、たこ揚げなどとともに、お正月
の遊びとして子どもたちに親しまれてきま
したが、最近は見かけるのが少なくなりま
した。
--------------------------------
(75)Novjaraj ornampinoj
===
En novjaraj tagoj japanoj starigas
ornampintojn (laŭeble ambaŭflanke)
antaŭ pordo aŭ pordego de sia domo
kiel distingilon por bonvenigi dion
de jaro .
(75)門松
===
新年、歳神を迎えるための目印として
家の戸口、または門前に立てる一対の
松のことです。
-----------------------------
(74)La lasta tago de la jaro.
===
En tiu ĉi tago multaj japanoj havas kutimon
manĝi "fagopirajn nudelojn ĉe la jarfino"
fininte la preparon por novjaro.
Onidire ili deziras vivi modeste sed longe
kiel nudeloj maldikaj kaj longaj.
Estas la kutomo en Japanio, ke oni festas
la alvenon de novjaro aŭskultante la
sonorilon de jarfina nokto de budhistaj temploj.
(74)大みそか
===
大みそかには、正月の準備を整えた後に年越し
そばを食べます。除夜の鐘を聞き、新年を
迎えるのがならわしです。
----------------------------
(73)Sledo
===
En nokto antaŭ Kristnasko, Sankta Nikolao
rajdas sur sledo tirata de boacoj.
Li vizitas infanajn domojn por liveri
donacon dum ili estas dormantaj.
(73)そり
===
クリスマス前夜、サンタクロースはトナカイ
の引くそりに乗ります。子どもたちがいる家
を回り、寝ている間に贈りものを届けます。
-------------------------------------
(72) Bakita batato
===
En vintro oni povas aŭdi karmemoran
voĉon de vendistoj de bakita batato,
"Batatojn ĵus bakitajn, gustumi
venu!" , kiuj rondiras de urbo al urbo
kondukante tirĉaron aŭ kamioneton
ekipitan per kaldrono.
Dolĉaj kaj varmaj batatoj bakitaj
sur ŝtonetoj en la kaldrono estas
popularaj precipe inter virinoj.
(72)焼き芋
===
冬になると、トラックなどに釜を積んだ
焼き芋屋が声を掛けて売り歩きます。
甘くて、ほかほかの石焼き芋は女性に
人気があります。
---------------------------------
(71)Prujno
===
En malvarma mateno ofte prujnas pro frostigo
de vaporo en aero.
Prujno estas kristaĵo de glacio kaj tial
la folioj de planto aspektas kvazaŭ ili
trembrilas.
(71)霜
===
冷え込んだ朝には、大気中の水蒸気が凍って
霜が降ります。
霜は氷の結晶なので、植物の葉などがキラキラ
輝いて見えます。
--------------------------------
(70) Sezona kromsalajro
===
Jarfine multaj kompanioj pagas kromsalajron
al siaj dungitoj, kaj tial ĉiovendejoj en
decembro estas vigla ĉar multaj personoj
vizitas tien por aĉeti donacojn por kristonasko
kaj jarfina donaco ktp.
(70)ボーナス
===
年末には、多くの会社が従業員にボーナスを支給
します。したがって12月の百貨店は、クリスマス、
お歳暮などの贈りものを買い求める人でにぎわい
ます。
---------------------------
(69)La festo por danko al laboro
===
La dudek tria de novembro estas la festo
por danko al laboro. Origine ĝi estis
establita por danki al riĉa rikolto de
terproduktaĵoj.
(69)勤労感謝の日
===
11月23日は、日々の働きを感謝しあう「勤労感謝
の日」です。元は農産物などの収穫を感謝する
のが目的でした。
----------------------------------
(68)Ginka nukso
===
En malfrua aŭtuno flaviĝas la folioj
de aleaj ginkoj. Ginkaj nuksoj faliĝintaj
de arboj havas propran malbonodoron.
Por gustumi la specialan saporon, oni
elŝeligas la nuksojn kaj fritas en oleo
aŭ
rostas ilin.
(68) ギンナン
===
晩秋になると、イチョウ並木が色づきます。
イチョウの木から落ちるギンナンは独特の
においがします。殻をむいて揚げたり、
煎ったりすると風味があります。
-------------------------------
(67) Kultura festo
===
En aŭtuno, en multaj lernejoj kaj
universitatoj okazas kulturaj festoj, en
kiuj
lernantoj kaj studentoj organizas eventojn
kiel koncerto kaj prezentado de sia studo.
En la terenoj plena de la vizitantoj
viciĝas budoj por vendi trinkaĵon kaj
manĝaĵon.
(67)文化祭
===
秋には多くの大学や高校で文化祭が開かれます。
生徒たちによる研究発表や、演奏会などが行わ
れます。キャンパスには出店なども並んで、
にぎわいます。
----------------------------------------
(66)Komuna manĝo ĉirkaŭ kuirpoto
===
Jen venas bona sezono por komuna manĝo
ĉirkaŭ kuirpoto, per kiu oni povas
varmigi sian korpon.
Ĉiu familio havas sian propran guston kaj
gustumas ĝin en diversaj menuoj kiel "josenabe"
kaj "shabu-shabu".
En bankedoj, oni fojefoje vidas personon
nomatan
"potodirektoro" kiu diras tion
kaj ĉi tion
al aliaj ĉeestantoj pri la kuirmaniero kaj
ĉetabla etiketo ktp por manĝaĵo en kuirpoto.
(66)鍋料理
===
体が温まる鍋料理がおいしい季節になりました。
家庭では、野菜や肉の入った寄せ鍋やしゃぶ
しゃぶを、食卓で調理していただきます。
宴会などの鍋料理では、鍋奉行がいて、あれこれ
指図をする場面も見られます。
--------------------------------------
(65)Koharu-biyori (Varmeta aŭtuna vetero)
===
Japanoj nomas moderan kaj varmetan veteron
en la tempo de malfrua aŭtuno kaj frua vintro
kvazaŭ en printempo "Koharu-biyori".
Ĝi similas al "indiana somero (angle
"Indian
summer") en Usono.
(65)小春日和
===
日本では、晩秋から初冬にかけての春のように
穏やかな天候を「小春日和」と言いますが、
米国の「インディアンサマー」に似ています。
--------------------------
(64)Mandarino
===
Oni rikoltas mandarinojn de aŭtuno
ĝis vintro.
Ĉi-sezone multaj personoj vizitas
fruktoĝardenojn kun siaj familianoj
por pluki mandarinojn.
(64)ミカン
===
秋から冬にかけては温州（うんしゅう）ミカン
の収穫期です。この季節、果樹園はミカン狩り
を楽しむ多くの家族連れでにぎわいます。
-------------------------------
(63)Apro
===
En aŭtuno de rikoltsezono aproj ofte aperas
kaj marodas farmkampojn.
Lastatempe tiaj damaĝoj plimultiĝas pro
la multiĝo de sovaĝaj bestoj kiu probable
okazis pro varmiĝo de la Tero, multiĝo
de
senpopoligitaj regionoj kaj dekadenco de
ĉaskutimo.
(63)イノシシ
===
イノシシは、収穫の秋にあらわれて田畑を荒ら
します。こうした被害は最近増えており、
野生動物の増加は温暖化や地方の過疎化のほか、
狩猟が行われなくなったためといわれています。
-------------------------------------
(62)Glano
===
Glano aspektas aminde kiel homo portanta
ĉapon.
En aŭtuno infanoj ĝojas kolekti glanojn.
(62)ドングリ
===
ドングリは帽子をかぶった人のような、かわいい
姿をしています。秋には、子どもたちがドングリ
拾いをして楽しみます。
---------------------------------------
(61)Sporta festivalo
===
Ĝenerale en aŭtuno okazas sportaj festivaloj
en multaj lernejoj kaj loĝkvartaloj en Japanio.
Ludantoj dividitaj en teamojn konkuras por
akiri
poentojn en multaj ludoj kiel kurkonkurso
kaj
ŝnurtira konkurso por alporti venkon al
sia teamo.
(61)運動会
===
通常、秋には日本の多くの学校や地域で運動会が
行われます。チームに分かれ、徒競争や綱引きなど
の種目で得点を競い合うのが一般的です。
---------------------------------------
(60)Ekvinoksa semajno
===
Unu samajno antaŭ kaj post aŭtuna ekvinokso
nomiĝas "ekvinoksa semajno en aŭtuno".
Oni vizitas tombejojn kaj metas rizbulojn
kun anno
(ohagi) en ĉambrajn altarojn por la ripozo
de animo
de siaj prapatroj.
(60)お彼岸
===
秋分の日を中日にした１週間を秋の彼岸と言います。
墓参りをし、おはぎを仏壇に供えるなどして先祖を
供養します。
---------------------------------------------
(59)かかし(案山子)
===
農家では、カラスなどの鳥が田畑を荒らすのを
防ぐため、かかしを立てます。古着を着せ、麦わら
帽子をかぶせて人間のように見せます。
(59)Ĉifonfiguro (kvazaŭhomo)
===
Japanaj farmodomoj starigas ĉifonfigurojn
en kampojn,
por ke birdoj kiel korvoj ne marodu la rikoltaĵojn.
Ĉifonfiguroj vestas sin per uzitaj vestoj
kaj portas
pajlĉapelojn kvazaŭ ili estus homoj.
----------------------------------------------
(58)避難訓練
===
学校や地域では、定期的に避難訓練が行われています。
東日本大震災以降、多くの地域では津波に備えて高台
に逃げる訓練をしています。
(58)Ekzerco de rifuĝo
===
En japanaj lernejoj kaj regionoj periode
okazas ekzerco de rifuĝo.
Post la Granda tertremo en nordorienta Japanio,
en multaj regionoj
okazas ekzercadoj precipe por fuĝi de cunamo
rifuĝante en altejojn.
-------------------------------------------
(57) 稲妻
===
夕方などに空が急に暗くなると、稲妻がジグザグの形に
光ります。まもなく、激しい雷鳴が響き、激しい雨が
降り出します。
(57) Fulmo
===
Malfrue posttagmeze la ĉielo ofte malheliĝas
subite kaj
fulmas zigzage. Baldaŭ post forta tondro
sekvas
intensa pluvego.
-------------------------------------------
(56)お化け屋敷
===
夏の夜に遊園地のお化け屋敷に行くのは
楽しいものです。蒸し暑い夜でも涼しさを
感じることができます。
(56)Fantoma domo
===
Estas granda plezuro viziti fantoman
domon en somera nokto. Tie oni tremas de
teruro
eĉ en sufoke varmega nokto.
----------------------------------------------
(55)かき氷
===
夏祭りではかき氷などの屋台が並びます。
子どもたちは、メロンやいちごなどの
風味のかき氷が好きです。
(55)glaciflokoj
===
En nokto de someraj festtagoj staras sinsekve
laŭlonge de vojo budoj kiuj vendas glaciflokojn
kaj aliajn manĝaĵojn.
Infanoj ŝatas gustumi glaciflokojn melonan
kaj fragan
saporajn.
------------------------------------------
(54)ヒマワリ
===
夏になると、太陽に向かって大輪の花を咲かせます。
一面が黄色に染まったヒマワリ畑は、観光客に人気
があります。
(54) Sunfloro
===
En somero oni povas vidi florantajn sunflorojn
kiuj
direktas sin al la suno.
La tute flaviĝitaj ĝardenoj de sunfloroj
estas tre popularaj
inter turistoj.
-----------------------------------------------
(53)入道雲
===
気象用語では積乱雲といいます。入道雲は夏の空に
よく見られます。山のように高く盛り上がり、夕立ちや
激しい雷雨をもたらします。
(53) Gigantaj nubkolonoj(kumulus-nimbuso)
===
Meteologoj nomas gigantajn nubkolonojn kumulus-nimbuso.
Oni povas ofte trovi ĝin sur la somera ĉielo.
Ĝi grandiĝas kvazaŭ montoj aŭ blanka
Godzilo (Goĝira)
kaj rezultigas subitan pluvegon aŭ tondroŝtormon.
---------------------------------------
(52) ウニ
===
ウニは夏に旬をむかえます。高価なすしネタとしても
知られ、ビタミンなどの栄養も豊富です。
(52)Ekino
===
En somero oni povas gustumi bongustan ekinon.
Ĝi estas konata kiel multekosta materialo
de suŝio kaj nutriga manĝaĵo vitaminplena.
--------------------------------------------
(51) ほおずき
===
7月は各地の寺などでほおずき市が開かれ、
鮮やかなオレンジ色の実をつけた鉢植えが
並びます。浅草のほおずき市が最も有名です。
Sezonvortoj en Esperanto
(51) Fizalido
===
En julio bazoroj de fizalidoj okazas en temploj
de diversaj regionoj kaj laŭ stratoj oni
aranĝas
fizalidojn kun freŝoranĝaj fruktoj plantitajn
en potojn. La bazaro en Asakusa, Tokio estas
la plej
fama.
---------------------------------------
(50)お中元
===
7月初旬から中旬にあかけて、日頃お世話になっている
人に贈りものを届けます。食べ物や、ビールやジュース
などの飲み物が喜ばれます。
(50)Somera donaco
===
En la komenco aŭ la mezo de julio, japanoj
alportas
aŭ sendas donacojn al siaj konatoj aŭ klientoj
kiel la signo de danko. Oni bovenigas precipe
manĝaĵojn
kaj trinkaĵojn kiel bieron kaj sukon.
-------------------------------
(49)天の川
===
夏の夜空を見上げると、天の川を見ることができます。
銀河系のたくさんの星の集まりで、白い帯のようです。
この頃、各地で七夕まつりがおこなわれます
Sezonvortoj en Esperanto
(49)Laktovojo (Galaksio)
===
Kiam oni rigardas la ĉielon en somera nokto
oni
povas trovi la laktovojon kiu estas amaso
da steloj
nekalkuleblaj. La laktovojo aspektas kvazaŭ
rivero
en ĉielo, tiel oni nomas en la japana lingvo.
Ĉi-sezone okazas "stelaj festoj(Tanabata
Matsuri)"
en diversaj lokoj de Japanio.
------------------------------------------
(48) 鵜飼
===
飼いならした鵜を使い、アユなどの魚をとること
ができます。夏の夜にかがり日をたいて行われ、
中でも岐阜県の長良川の鵜飼いが有名です。
Sezonvortoj en Esperanto
(48)Fiŝado per kormorano
===
Oni povas kapti fiŝojn loĝantajn en riveroj
kiel plekoglosojn per kormoranoj dresitaj.
Tiuj ĉi fiŝadoj okazas en riveroj iluminitaj
de
torĉa fajro en someraj noktoj.
La rivero Nagara en la gubernio Gifu estas
la
plej fama en ĉi-speca fiŝado.
------------------------------------
(47) 結婚披露宴
===
西洋では6月に結婚すると花嫁は幸せになると
言われています。結婚披露宴は通常、結婚式と
同じ日に親戚や友人を招いて行われます。
(47)Geedziĝa festeno
===
En Eŭropo kaj Usono estas legendo, ke novedzinoj
edziniĝinta en junio povas vivi feliĉe.
En Japanio, geedziĝa festeno ordinare okazas
en
la sama tago de geedziĝa ceremonio kun la
ĉeesto de
parencoj kaj amikoj.
--------------------------------------
(46)梅干し
===
6月から7月にかけて収穫した梅の実を
塩漬けにし、晴れた日が続きそうな日を
選び、3日ほど天日干しします。
これが梅干しで、独特の酸味があり、おに
ぎりの具にも使われます。
＊
最近行われた、おにぎりの具で何が好きかという
調査では、「鮭」が最も多く、以下、多い順に、
たらこ、辛子明太子、ツナマヨネーズ、昆布
梅干と続き、梅干しはベスト5にも入りません
でした。
(46)Peklita umeo (Umeboshi)
===
De junio ĝis julio oni peklas nematurajn
verdajn umeojn kaj poste sunumas ilin dum
ĉirkaŭ tri tagoj en serenaj veteroj.
Tiujn uemojn oni nomas "Umeboshi".
Umeboshi havas propran acidecon kaj estas
uzata kiel ingredienco de Onigiri(japana
manĝo farita el rizo kun triangula aŭ
ovala formo).
＊Sed laŭ iu enketo lastatempe farita pri
preferataj ingrediencoj de Onigiri, rossalmo
okupis la unuan rangon kaj sekvis laŭorde
Tarako (murufrajo), Karashi Mentaiko(spica
salita frajo de gadedo), tinuso kun majonezo,
kombua cukudano (kuirita per sojo kiel
longedaŭra manĝaĵo) kaj Umeboshi.
Tiel Umeboshi apenaŭ akiris la 6-an seĝon.
---------------------------------------
(45)アユ
===
初夏の到来を告げるアユ漁は、6月に始まります。
秋に川で産卵されたアユの稚魚は海に下り、春に
川に戻ってきます。
* アユは塩焼きにしたり、天ぷらにして食べます。
(45) Plekogloso (Ajuo)
===
Fiŝsezono de plekogloso komenciĝas en junio.
La fiŝo vivas en purakva rivero. Aŭtune
la
fiŝeto eniras en maron kaj printempe la
matura
fiŝo reiras en la riveron.
*Por kuiri ĝin, oni ŝprucigas salon sur
la freŝan
fiŝon kaj rostas ĝin sur la fajro, aŭ
faras ĝin
en tempuron.
-------------------------------------------
(44)衣替え
===
6月1日頃からは夏服、10月1日頃からは、冬服
に替えます。多くの会社では5月から「クール
ビズ」を取り入れています。
(44)Laŭsezona vestiĝo
===
En Japanio oni ŝanĝas siajn vestaĵojn
en somerajn vestojn ekde ĉ.junio kaj en
vintrajn ekde ĉ. oktobro.
Multaj kompanioj rekomendas al siaj dungitoj,
ke ili surmetu neformalajn vestojn ekde ĉ.majo
por pasigi someron agrable kaj ŝpari elektron
por klimatizilo pere de naturmediafabla vivstilo.
---------------------------------
(43)森林浴
===
新緑の森の中で爽やかな空気を吸うと、
リラックスできます。木々が分泌する
物質「フィトンチッド」がそのような
効果をもたらすとされています。
* 富士山の樹海で森林浴をするときは、十分
注意しましょう。わき道にそれ、迷子になる
と危険ですよ。
(43)Arbarbano
===
Alivorte, promeno en freŝverda arbaro.
Freŝa aero en arbaroj helpas refreŝigi
homojn.
Oni pensas, ke la kemia materio "fitocido"
sekreciata de arboj havus tian efikon.
* En arbaregoj de la Monto Fuĵi, atente
ĝuu arbarbanon!
Estas ebleco ke vi perdos vivon devojĝinte
kaj perdinte vojon.
--------------------------------------
(42)ミツバチ
===
花が咲き始めると、ミツバチはその蜜を
集めます。巣には、1匹の女王バチと数百の
雄バチ、数万の働きバチがいます。
(42)abelo
===
Abeloj suĉas nektaron de floroj.
Unuopa abelujo enhavas unu abelreĝinon,
kelkcent virabelojn kaj dekmilojn da
laborabeloj.
---------------------------------
(41)初カツオ
===
春から夏にかけて、カツオは黒潮に乗って
北上します。この季節のものは、初カツオ
として、江戸時代から珍重されてきました。
(41) La unuaj bonitoj de la sezono
===
Frusomere bonitoj veturas laŭ la fluo
de Kuroŝio norden.
Japanoj nomas la bonitojn en tiu tempo
"la unuaj bonitoj de la sezono"
kaj ŝatas
ilin kiel trezoraĵojn el la maro ekde
la Edo-epoko.
-------------------------------------
(40) 菖蒲湯
===
昔から5月5日の端午の節句（こどもの日）
には菖蒲の葉を入れた風呂に入る習慣があり
ます。菖蒲は、邪気を払い心身を清めると
され、菖蒲湯は、今では主に銭湯で行われ
ています。
(40) Bano en akvo kun fasketo da ŝobuoj
===
Ŝobuo estas herbo kun klingoformaj folioj.
De antikveco oni kredis, ke ŝobuo
forpelas malbonajn spiritojn.
Pro tio, je la Kvina de Majo, la
Infana Tago, oni banigas sin en la
akvo varmigita kun fasketo de ŝobuoj
por "bona sano".
Nun tiu ĉi kutimo precipe okazas en
publikaj banejoj.
-------------------------------------
(39)メーデー(May Day)
===
5月1日は労働者の日で、世界各地で祭典が
行われます。最近日本ではこの日、または
そのの前に、賃上げや待遇改善を訴えて、
労働者が集会を開き、デモ行進をします。
(39) Majtaga festo
===
La unua de majo estas la tago por
laboristoj kaj en diversaj lokoj
de la mondo okazas festoj.
Lastatempe en Japanio tiutage aŭ
antaŭ tiu tago laboristoj havas
kunvenojn kaj manifestacias
postulante salajraltigon kaj
plibonigon de laborkondiĉoj.
----------------------------------
(38)おぼろ月
===
春の夜は、月がかすんで見えることが
あります。「朧(おぼろ）月夜」という歌は、
ほのかに光に照らされた風景を描いています。
(38) Nebuleca luno
===
En printempa nokto la luno fojfoje
malklariĝas. La kanto "Nokto de
nebuleca lunlumo" priskribas la scenon
malforte lumigitan de la luno.
-----------------------------------
(37)タケノコ
===
タケノコは、春が旬です。新鮮なタケノコは
軟らかくて香りがよく、ワカメと煮るとおい
しいものです。
(37) Bambuŝoso
===
Printempe la bambuŝoso estas en sia sezono.
Freŝa bambuŝoso estas mola kaj bonodora.
Por ĝui la saporon, oni kuiras ĝin kun
freŝa undario.
-----------------------------------------
(36)新入社員
===
多くの会社では4月1日に新入社員のための
入社式を行います。研修を受けた後、配属
部署で働きはじめます。
(36)Novaj dungitoj
===
Precipe en la 1-a de aprilo, multaj japanaj
firmaoj
okazigas enirceremonion por junaj novdungitoj,
kiuj
sukcesis en ĉiujara dungekzameno.
Post staĝo ili komencas labori en asignitaj
postenoj.
----------------------------------------
(35)エープリルフール
===
4月1日はエープリルフールの日で、悪意のないウソを
つくことができます。
(35)Ŝercotago
===
Ŝercotago (plej ofte la 1-a de aprilo) estas
tago, dum
kiu oni povas dissemi mensogojn, se ili estus
senkulpaj
aŭ senmalicaj.
-------------------------------------------
(34)桜前線
===
桜の咲く時期は地方によって異なります。
桜前線は、ソメイヨシノの開花日が同じ
地点を結んだ線です。
(34)Sakura fronto
===
La ekflortempo de sakuro diferencas laŭ
regionoj. Tiusezone oni observas la ekfloron
de
Someiyoshino (la plej populara speco en
Japanio) de la specifaj lokoj, kaj
strekas inter la observlokoj kies ekflortagoj
estas samaj.
La kunligitan linion oni nomas "Sakura
fronto" de tiu tago.
--------------------------------------
(33)フキノトウ
===
早春、もえぎ色のフクノトウが地中から顔を
出します。天ぷらにしたり、みそに混ぜたり
して、香りとほろ苦さを味わいます。
(33)Petazita ŝoso
===
Fruprintempe helverdaj petazitaj ŝosoj
eliĝas el subtero. Pro tio, ke ili havas
bonan odoron kaj amarecon, japanoj
manĝas ilin kiel tempuro aŭ miksante kun
misoo.
----------------------------------
(32) 卒業式
===
日本では、卒業式は小学校から大学まで、
通常3月に行われます。卒業証書を受け取り、
別れの歌などを歌います。
(32)Kursofina ceremonio
===
En Japanio kursofinaj ceremonioj ordinare
okazas en marto en ĉiuj lernejoj kaj
universitatoj. La diplomitoj ricevas
diplomojn kaj kantas bedaŭrante pri
disiĝo.
-------------------------------
(31)ひな祭り
===
3月3日に、女の子の成長と幸せを願って
行われます。家ではひな人形やその調度品を
部屋に飾ります。
(31) Pupfesto (Hina-matsuri)
===
Oni ankaŭ nomas ĝin "la tago de knabino".
La 3-an de marto, oni ekspozicias pupojn
kaj siajn akcesoraĵojn sur altartabulo
kovrita per ruĝa tapiŝo en sia ĉambro,
por esperi, ke sia filino kresku sane kaj
vivu feliĉe.
------------------------------------
(30) 東京マラソン
===
東京マラソンでは、都庁や皇居周辺など、
東京の名所を約3万6千人が駆け抜けます。
2007年に始まり、多くのボランティア
が運営を支えています。
(30)Tokia Maratono
===
Ĉiufebruare okazas la Tokia Maratono
en kiu ĉ.36,000 civiluloj elektitaj
de lotado trakuras famajn lokojn
de Tokio inkluzive de la imperiestra
palaco kaj la ĉefsideja domego de
la gubernio Tokio en Shinjuku.
Ekde la komenco en 2007, la maratono
estas subtenita de multaj volontuloj.
---------------------------------
(29) 梅
===
早春になると赤や白の梅が咲き、梅の名所
ではお祭りが開かれます。
(29) Umeo
===
Fruprintempe la ĝardenoj, parkoj, kampoj
ktp de la lando ornamiĝas per ruĝetaj
aŭ blankaj floroj de umeo.
En famaj lokoj kun umeo oni okazigas
umean feston kaj ĝuas la parfumajn
florojn.
-----------------------------
(28) バレンタインデー
===
日本では2月14日のバレンタインデーに、
女性が男性にチョコレートなどを贈る習慣
があります。1か月後の3月14日には、
贈られた男性がお返しにクッキーなどを
贈りますが、倍返しになる場合が多い
ようです。
(28) La tago de Sankta Valenteno
===
Japanaj virinoj havas kutimon donaci
ĉokoladon ktp al viroj je la tago de
Sankta Valenteno (en la 14-a de februaro).
Unu monaton post la tago (en la 14-a de
marto), la ricevintaj viroj rekompencas
la donacintajn virinojn per biskvito ktp
kiuj estas pli kostaj ol la donacoj
en multaj okazoj.
------------------------------
(27)豆まき
===
立春の前日の節分には、災いを家から
追い出すために「鬼は外、福は内」と
叫びながら、煎った大豆をまきます。
(27)Disĵeti sojfabojn
===
Nokte de la tago "Setsubun" kiu
sciigas al ni la finon de vintro
en la luna kalendaro, ĉe la hejmoj
oni disĵetas rostitajn sojfabojn
por forpeli ĉiujn malbonajn
spiritojn, kriante la ekzorcan
vorton, "Malfeliĉo elen! Feliĉo enen!".
Tiun tagon sekvas la tago de la
ekprintempiĝo nomata "Risshun".
-------------------------------------
(26) 雪合戦
===
雪が積もると、子どもたちは雪合戦を
して遊びますが、最近では大人も
参加する大会が全国で行われています。
(26)Neĝbula batalo
===
Kiam neĝo amasiĝas, infanoj faras
neĝbulojn kaj ĵetas ilin unu
kontraŭ la alia.
Latatempe ankaŭ plenaĝuloj okazigas
kunvenojn por ludi ĝin kiel nova sporto
en multaj regionoj.
----------------------------------
(25)入学試験
===
日本では1月から3月にかけて多くの
学校で入学試験が行われます。国立
大学の志願者は、大学入試センター
試験を受ける必要があります。
(25)Konkursa ekzameno
===
La japana akademia jaro komenciĝas
en aprilo. Tial de januaro ĝis
marto okazas konkursaj ekzamenoj en
multaj lernejoj de Japanio.
La aspirantoj al ŝtataj universitatoj
devas havi la komunajn ekzamenojn
de la Nacia Centro por Universitata
Enirekzameno
---------------------------------
(24)霜柱
===
地中の水分が毛細管現象によって
地表に吸い上げられ細い氷の群と
なったものです。
都会に住む最近の子どもは別にして
我々は、霜柱を何の不思議もなく見て
いますが、これほど盛んに霜柱の立つ
のは世界中でも日本だけで、特に関東
ローム層地域に多く見られます。
(24) Glacipingloj
===
Ili estas grupoj de maldikaj
glacikolonetoj. Ili aperas kiam
la akvo sub la tersufaco estas
suĉita al la tero pro kapilareco
kaj glaciiĝas.
Escepte de lastatempaj infanoj
loĝantaj en urboj, japanoj vidas
ilin kiel nestrangajn naturajn
fenomenojn, sed en aliaj landoj
ili ne kreskas tiel grande kaj
alte, kiel en Japanio.
Ili aperas precipe en multaj
distriktoj en la regiono Kantou,
kies geologiaj tavoloj estas lomo.
---------------------------------
(23)凧揚げ
===
凧揚げは、多くの国で行われる遊び
ですが、日本では、主に男の子の
正月の遊びになっています。
日本の伝統的な和凧は、竹の骨組みに
和紙を貼ったもので、風の力を利用
して空高く揚げます。
(23) Kajtoflugado
===
Kajtoflugado estas populara hobio en
multaj landoj kaj en Japanio estas
precipe knaba ludo en novjaraj
tagoj.
Tradiciaj japanaj kajtoj uzas precipe
bambuon por la framoj kaj paperon por
la veloj kaj flugas kontraŭe al la
la vento kun la streĉo de fiksita
ŝnureto, kies alia fino estas tenata
enmane.
---------------------------------
(22) 雑煮
===
雑煮は野菜・肉類が入ったすまし汁、
または味噌汁に餅を入れたもので、関東
では焼いた切り餅に澄し汁、関西では
焼かない丸餅に白味噌仕立てが主流
です。特に新年を迎えたことを喜び、
家族の無事息災を祈って食べます。
(22) Zouni
===
Zouni estas japana buljono kun moĉipecoj
(rizkukoj), legomoj kaj viando (kokaĵo aŭ
bovaĵo laŭ regiono).
En Japanio, moĉio estas simbolo de
feliĉo kaj japanoj manĝas ĝin precipe
en novjaraj tagoj celebre al novjaro kaj
preĝante por longa vivo sen malsano de
siaj familianoj.
En la orienta parto de Japanio oni prefere
uzas ortangulajn moĉiojn kaj aldonas
sojsaŭcon, en la okcidenta parto rondajn
kaj misoo(japana kondimento)-n.
------------------------------------
(21) 年賀状
===
日本人は、新年のあいさつとして、親類や友人と
年賀状を交換しますが、最近は、携帯電話、
電子メールなど多くの方法で行っています。
おめでとう」の他に近況などを加えます。
(21)Novjara salutkarto
===
Por festi novjaron, japanoj interŝanĝas
novjarajn salutkartojn kun siaj amikoj kaj
parencoj.
Nuntempe oni sendas novjaran intersaluton
per
multaj manieroj, ekzemple poŝtelefono kaj
retpoŝto.
-------------------------------------
(20)冬至
===
冬至は、1年で最も昼が短い日です。風邪を
ひかないように、カボチャを食べたり、
ゆず湯に入ったりします。
(20) Vintra Solstico
===
La vintra solstico estas la dato
kun la plej mallonga tago(taglumo)
de la jaro.
Tiam oni manĝas kukurbon kaj baniĝas
flosiginte aromŝelajn oranĝojn en
bankuvo por ke oni ne malvarmumu.
-------------------------------------
(19)大掃除
===
年末、多くの家庭では、日頃しない家の
すみずみまで掃除をします。1年分の
ホコリや汚れをきれいにして、新しい
年を新たな気持ちで迎えるためです。
(19)Ĉiujara grandskala purigo
===
En jarfino, multaj familioj purigas ĉiun
lokon de sia domo por festi la alvenon de
novjaro kun agrablo. Oni senpolvigas
la meblojn kaj forigas la malpuraĵon de
la
fenestrovitroj.
----------------------------------------
(18)お歳暮
===
日本には、1年間の感謝を込めて、親戚や
知人、取引先などにお歳暮を贈る習慣が
あります。この時期、デパートには特別な
売り場が設けられます。
(18) Jarfina donaco
===
Japanoj alportas aŭ sendas donacojn ĉe
jarfino al siaj parencoj, konatoj aŭ klientoj
kiel la signon de danko.
Tial tiusezone ĉiovendejoj pretigas specialajn
sekciojn pri donaco por siaj klientoj.
---------------------------------
(17) 紅葉狩り
===
赤や黄色に色づいたカエデやイチョウの
葉は非常に美しく、日本人は野山に出か
けて紅葉を楽しみます。
(17) Gustumo de ruĝaj aŭ flavaj folioj
en aŭtuno
===
Folioj de aceroj kaj ginkoj kiuj
ruĝe aŭ flave koloriĝis estas
tre belaj. Japanoj vizitas kampojn
kaj montetojn por ĝui tiajn aŭtunajn
pejzaĝojn.
---------------------------------
(16) 柿
===
日本の多くの伝統的な家の庭には、柿の
木が植えられています。秋には実った柿を
軒下につるし、干し柿を作る家もあります。
(16) Persimono
===
Persimonarboj estas plantitaj en
ĝardenoj de multaj tradiciaj domoj
de Japanio.
En aŭtuno, oni senŝeligas maturajn
persimonojn kaj pendigas ilin sub
antaŭtegmentoj por ŝanĝi ilin en
sekpersimonojn.
-------------------------------------
(15) 七五三
11月15日頃、3.5.7歳になった子どもたち
が晴れ着を着て家族とともに神社にお参
りします。両親は子どものすこやかな
成長を祈ります。
(15) La festo de 3-5-7-aĝa jaro
Ĉirkaŭ la 15-a de novembro, infanoj de
3-5-7 jaroj preĝvizitas jaŝirojn en
ornamvestoj kun siaj familianoj.
La gepatroj preĝas tie por la sana
kreskado de la infanoj.
--------------------------------------
(14) キノコ
===
秋、キノコが旬を迎えます。日本では
マツタケが特に人気があります。
マツタケご飯やお吸い物にして香りを
楽しみます。
(14) Fungo
===
Fungoj estas en sia sezono en aŭtuno.
Precipe, macutakoj estas aromaj sezonaĵoj
popularaj en Japanio.
Oni surtabligas kaj frandas ilin laŭ diversaj
kuirmanieroj, ekz. supo kaj rizo kuirita
kun fungoj.
--------------------------------
(13)菊
===
秋には、多くの寺や神社で菊祭りが行われます。
愛好家が美しい形に咲かせた黄色や白、紫色など
の菊が展示されています。
(13)Krizantemo
===
En aŭtuno, en multaj temploj kaj jaŝiroj
okazas krizantemaj festivaloj.
Tie oni povas aprezi flavajn, blankajn kaj
purpurajn krizantemojn kiujn la amantoj
penis tajli en belaj formoj.
--------------------------------------
(12)赤とんぼ
===
秋になると、夕焼け空に群れをなして飛ぶ赤とんぼが見られます。
その様子を歌った童謡はよく知られています。
(12)Ruĝa Libelo
===
En aŭtuno oni vidas ruĝajn libelojn flugantajn
en grupo sur la
vesperruĝa ĉielo. La infana kanto "Akatonbo(ruĝa
libelo)" estas
fame konata en Japanio.
------------------------------------------------
(11)栗
===
秋の楽しみに栗拾いがあります。栗は栗ご飯で味わう
ほか、お菓子などにも使われます。
(11) kaŝtano
===
Unu el la amuzaĵoj en aŭtuno estas promeni
kaj pluki falintajn
kaŝtanojn. Oni manĝas rizon kuiritan kun
senŝeligitaj kaŝtanoj
kaj ankaŭ uzas ilin por dolĉaĵoj.
------------------------------------------------
(10)体育の日
===
10月の第2月曜日は体育の日です。1964年の東京
五輪開幕を記念し、設けられた国民の祝日です。
以前は開幕日の10月10日でしたが、法律の改正で
第2月曜日になりました。
(10)La tago por sporto
===
La dua lundo de oktobro estas la tago por
sporto.
Ĝi estas nacia ferio establita por memorigi
la Tokiajn Olimpikojn en 1964.
Laŭ la amendo de leĝoj pri naciaj ferioj,
la tago
ŝanĝiĝis en la dua lundo de oktobro(de
la 10-a de
oktobro, kiam la olimpikoj malfermiĝis).
-------------------------------------------
(9) 稲刈り
===
秋には、農家の人たちが稲刈りをします。収穫に感謝する秋祭りが
多くの地域で行われます。
(9) Falĉi rizon
===
En aŭtuno, kamparanoj falĉas rizon. En
diversaj lokoj okazas
aŭtunaj festoj por danki al rikolto.
----------------------------------------------
(8) スズムシ
===
秋の夜にスズムシの鳴き声に耳を傾けるのは、日本の古くからの
風流な習慣です。
スズムシは羽をこすり合わせて音をたてます。
(8)Homeogrilo
===
Aŭskulti la ĉirpadon de homeogrilo en aŭtuna
nokto
estas eleganta moro de japanoj. Homeogriloj
ĉirpas per
frotado de siaj flugiloj.
-----------------------------------------------------
(7) 中秋の名月
===
日本には最も美しいと言われる秋の満月を観賞する習慣があり、
その日（今年は9月19日）にはススキや団子をお供えします。
(7)Aŭtuna plenluno
===
Japanoj havas kutimon aprezi aŭtunan plenlunon,
kiun oni diras
la plej bela luno. Tiutage (ĉijare, la 19-an
de septembro) oni
metas miskanton kaj dango(rizfaruna pastobulo)-n
sur la altaron.
----------------------------------------------------
(6)敬老の日
===
9月の第3月曜日は、敬老の日です。日本独特の祝日で、高齢者に
感謝し、敬意を表すさまざまな行事が各地で行われます。
(6) Tago de Grandaĝuloj
===
La tria lundo de septembro estas la tago
de grandaĝuloj kaj
propra ferio en Japanio. Okazas diversaj
eventoj por danki
kaj montri respekton al grandaĝuloj.
---------------------------------------------
(5) サンマ
===
塩焼きし、大根おろしを添えたサンマは、とても風味がよいものです。
安価で栄養があり、おいしいので、秋の食べ物の中でも最も好
まれています。
日本人以外では韓国人もサンマを食べますが、鍋に入れるか、
煮て食べるそうです。
(5) Sairo
Sairo ĵus salita kaj rostita, garnita per
rafana raspaĵo estas
tre bonsapora.
Sairo estas la plej preferata manĝaĵo de
aŭtuno, ĉar ĝi
estas malkara sed nutroriĉa kaj bongusta.
Krom japanoj, mi
aŭdas, ke koreanoj manĝas sairon ne rostitan
sed boligitan
aŭ kuiritan en kaserero.
------------------------------------------------
(4) 台風
===
8.9月は日本の台風シーズンです。この時期に最も多くの
台風が上陸し、シーズンが終わると本格的な秋です。
(4) Tajfuno
===
En Japanio oni nomas aŭguston kaj septembron
sezono de tajfuno.
Dum ĉi tiuj monatoj, plej parto de tajfunoj
atakis Japanion.
La fino de tajfuna sezono signifas
venon de vera aŭtuno.
----------------------------------------------
(3)セミ
===
セミの鳴き声は夏の到来を告げるものですが、盛夏、晩夏
と時期ごとに鳴くゼミが異なります。
日本人は鳴き声で、季節の移り変わりを感じます。
(3) "Cikado"
===
La ĉirpadoj de cikadoj rimarkigas nin pri
la alveno de somero.
Diversaj cikadoj ĉirpas dum somero kaj japanoj
sentas la fluon
de la tempo kaj ŝanĝigon de sezonoj laŭ
la specoj de
cikadoj ĉirpantaj.
-------------------------------------------------
(2) 夏祭り
===
お盆の時期に各地で夏祭りが開かれます。金魚すくい、
射的、綿あめ、かき氷などが楽しめる夜店が並びます。
(2)Somera festaĵo
===
Dum ulambanaj tagoj okazas someraj festaĵoj
en
diversaj lokoj de Japanio. Oni povas ludi
orfiŝan ĉerpadon
kaj pafbudon, kaj manĝi sukervaton kaj glaciflokojn
kun siropo
en surstrataj budoj vespere.
-------------------------------------------
(1) 打ち水
===
日本人は夏に暑さを和らげるため、打ち水をする習慣が
あります。打ち水で通り抜ける風を冷やす効果があります。
(1) "Disverŝi akvon "
===
Jananoj havas kutimon disverŝi akvon sur
la vojon,
ĝardenon ktp por mildigi la varmegon en
somero.
Tio helpas malvarmigi la aeron kiu pasas
tra la lokoj
malsekigitaj de akvo.