トップページに戻る

Sezonvortoj en Esperanto
エスペラント歳時記

(319)"Kogarashi Ichigo" (la unua ventego
de la sezono)
===
La unua forta vento el nordo, kiu blovas
de la mezo de oktobro ĝis la fino de
novembro, estas nomata "Kogarashi Ichigo".
Ekde ĉirkaŭ 1965, la Meteorologia Agentejo
informas pri la unua forta vento de la
jaro per veterprognozoj, dirante: "Hodiaŭ
blovis Kogarashi Ichigo".

(319)木枯らし1号
===
10月半ば頃から11月末頃に、その年
最初に吹く強い北寄りの季節風のこと
です。
気象庁では、1965年頃から天気予報で
「今日は木枯らし1号が吹きました」
と知らせています。
-----------------
(318) Sairo

Ĝi estas longa maldika fiŝo kiu aŭtune venas en la maron
proksime de Japanio kaj do estas fiŝo reprezentanta
japanan aŭtunon, kiu ornamas la japanan manĝotablon en tiu sezono.
Ĝenerale oni rostas ĝin kun salo kaj manĝas ĝin kun pikanta
raspita rafano. Tamen, la "hashiri" (debutantaj sairoj), kiuj aperas de
la fino de aŭgusto ĝis septembro, estas ankaŭ bonguste manĝeblaj
sen kuirado kiel saŝimo (sashimi).

(318)秋刀魚
===
日本の秋の食卓を飾る、秋を代表する
魚で、かつては値段も手頃でしたが、
近年は不漁が続き、そのため価格が
上昇し、最近では気軽に食べることが
できなくなりました。
塩焼きにして辛みの強い大根おろし
で食べるのが一般的ですが、「はしり」
と呼ばれる8月下旬から9月ごろに出回る
ものは刺身でも味わえます。
----------------------
(317)Somera aerumo
===
En la periodo de somermezo(de la
19-a de julio ĝis la 6-a de
aŭgusto, ĉi-jare), oni sekigas
librojn, vestojn k.a. en ombrejo
por eviti damaĝon de ŝimo kaj
fiinsektoj.
Estas bone fari tion en sekaj tagoj
post kelke da kontinuaj belaj tagoj.

(317)虫干し
===
夏の土用(7月20日頃から8月7日頃まで）
の頃、黴（カビ）や虫の害を防ぐため
に本や衣類を日にほしたり、風にさら
すこと。
数日間快晴が続いた後の乾燥した日に
行うとよい。


(316)Liberigo el malpermeso de
kaptado de plekogloso (Kawaaki)
===
La tago de la malpermeso
estas decidita de fiska sindikato
kiu administras ĉiun riveron.
En tiu tago, kiam la kaptado de
plekoglosoj iĝas libera, multaj
amantoj konkurencas iri hoki ilin
per loĝaĵo de samspeca fiŝo.
Multaj riveroj en la kantoa
regiono liberigas de la malpermeso
la 1an de junio.
La vorto "Kawaaki" (permeso de
kaptado de plekogloso) estas
sezonvorto de somero.


(316)川明(かわあき）
===
鮎釣りが解禁されることで、俳句では
夏の季語。各河川を管理する漁業協同
組合が設定した解禁日には、とくに
友釣りの愛好家が一斉に繰り出します。
関東地方では６月1日に川明を迎えると
ころが多い。

(315) Fabo
===
Ĝia jadkoloro sentigas frusomeron
al ni. La guŝo de faboj similas al
la formo de silkraŭpo.
Ĝia periodo aperanta en merkato
estas tre mallonga kaj ĝi do
estas unu el la malmulta legomoj
kiuj sentigas alvenon de sezono
al ni, en la nunaj cirkonstancoj
ke oni povas gustumi ajnan legomon
senrilate al sezono danke al
disvastiĝo de kultivo en forcejo.

(315)ソラマメ
===
美しい翡翠色が初夏を感じさせてくれ
ます。莢が蚕の形に似ているので、
「蚕豆」とも言われます。
店頭に出回る期間が短く、ハウス栽培
のおかげで旬に関係なく何でも出回る
昨今にあって、季節を感じさせてくれ
る数少ない野菜の一つです。

(314)Kotaco ankoraŭ pretigata
eĉ en printempo
===
Eĉ en printempo ofte venas
malvarmaj tagoj. Tial oni ne facile
povas decidi remeti kotacon (japana
tradicia varmigilo) en ŝrankon.
Por esprimi tian senton ĝi fariĝis
sezonvorto de printempo.

(314)春炬燵
===
春になってもしばらく寒さがぐり返す
こともあるので、なかなか炬燵をしま
うことができないでいる、ことを示す
俳句での春の季語。

(314)Kotaco ankoraŭ pretigata
eĉ en printempo
===
Eĉ en printempo ofte venas
malvarmaj tagoj. Tial oni ne facile
povas decidi remeti kotacon (japana
tradicia varmigilo) en ŝrankon.
Por esprimi tian senton ĝi fariĝis
sezonvorto de printempo.

(314)春炬燵
===
春になってもしばらく寒さがぐり返す
こともあるので、なかなか炬燵をしま
うことができないでいる、ことを示す
俳句での春の季語。
---------------------------------
（３１３）Kolzaj floroj
＝＝＝
En printempo ĝi florigas hele
flavajn florojn ĉe kampaj vojoj
kaj riverbordoj.
Kolzaj floroj kiuj kovras kampon
de la Boso Duoninsulo de la
gubernio Chiba fariĝas unu el
la　popularaj turismaj vidindaĵoj
en Japanio.
Onidire ĝi devenis el Ĉinio en
antikva tempo kaj komence estis
kulturita kiel materialo de
kolza oleo por lumigado.
La kulturo de manĝebla kolzo
komencis en la erao Meiji
(1868～1912), kaj lastatempe
populariĝas kiel verdflava legomo
kiu havas altan nutrovaloron.

(313) 菜の花
===
春にまぶしい黄色の花を咲かせる。
田のあぜ道や川沿いで見られます。
千葉県房総半島では菜の花が一面
に花を咲かせ、観光名所になって
います。
菜の花は、日本には弥生時代に中
国から渡来したといわれ当初は、
ほとんど照明用の菜種油、の原料と
して栽培されており、食用に栽培
されるようになったのは、明治時
代以降です。
最近、栄養価の高い緑黄色野菜と
して人気を呼んでいます。
--------------------
(312)Ehomaki
===
Estas rulsuŝio manĝata en la
nokto de secubuno (la tago de
ŝanĝiĝo de sezonoj, vintra
kaj printempa, ĉi-jare, la 3a de
februaro).
Onidire oni povas kontentigi
sian deziron se oni manĝus
ĝin senvorte turnante sin al
la bonaŭgura direkto kie
onidire ekzistas Toshitoku-jin
kiu respondecas pri feliĉo en
tiu jaro.

(312)恵方巻
===
節分の夜に健康や商売繁盛を願って
食べる太巻き（丸かぶり寿司）です。
恵方とは、その年の福徳を司る歳徳
神（としとくじん）がいる方角のこと
で、恵方に向かって太巻きを丸ごと
一本、無音で食べると願い事がかな
うという言い伝えがあります。

(311)Neĝflokoj
===
Flirte dancantan neĝon en la bela
kaj blua ĉielo oni nomas "neĝflokoj".
Oni povas vidi tian naturan fenomenon,
ekzemple kiam neĝo en la montaro estis
forblovita de la vento.
En hajko ĝi estas sezonvorto de
malfrua vintro kaj esprimas belan kaj
efemeran pejzaĝon de vintro.
En nordaj regionoj ĝi antaŭsignifas
veran alvenon de vintro.

(311)風花（かざばな）
===
晴れていて青い空に、雪がひらひらと
風に舞う花のように降ることをいい
ます。風によって山間部の降雪地から
雪が飛ばされてきたときなどに見られ
ます。俳句では晩冬の季語で、儚く美
しい光景として詠まれています。
北国では本格的な冬の到来の前触れと
されています。

(310)Banigxo kun juzuo
===
Oni nomas la tagon en kiu la nokto
estas la plej longa en la jaro
"vintra solstico" (ĉi-jare la 22a
de decembro).
En tiu tago oni kutimas baniĝi en
banujo, kun flosantaj juzuoj (aromŝelaj
oranĝoj), esperante, ke la tuta
familio restu tute sana.
Oni diras, ke tiu frukto utilas por
aktivigi sangocirkuladon kaj preventi
malvarmumon.

(310) 柚子湯
===
１年で夜の時間が長い日を冬至と言い、
今年は12月22日で、夜の時間が最も長
くなる日です。この日には、無病息災
を願って香り高い柚子の実を風呂に入
れて入浴する風習があります。
柚子湯は、血行促進や風邪の予防にも
なるとされてきました。
-------------------------
(309) Festo de 3-5-7-jara agxo
===
Gxi estas tradicia evento en
Japanio por esperi al 3-5-7 jaruloj
sanan kreskon.
De malnova tempo oni kredis
ke tiuj agxoj (3 kaj 7 agxoj por
virinoj, 3 kaj 5 agxoj por viroj)
estas jaroj kiuj venias malfelixon
al ili.
Tial oni kutimas viziti templojn
por eviti malfelixon de tiuj infanoj
en la 15-a de novembro.

(309)七五三(しちごさん）
===
子どもが3歳、5歳、7歳になったときに
その成長を祝う行事です。
これらの年は子供の厄年とされ、男の
子は3歳、５歳、女の子は3歳、７歳
の11月15日に、社寺に詣でて、お祝い
と厄落としをします。

(308)) Sporta Tago
===
Antaŭe la 10-a de oktobro estis
"Tago de fizika eduko", memore de
la malferma ceremonio de la Tokiaj
Olimpikoj en 1964.
Tamen, ekde la jaro 2020 la dato
ŝanĝiĝis al la dua lundo de
oktobro kaj ankaŭ la nomo al
"Sporta Tago".
La celo de tiu ĉi tago estas ĝui
sporton kaj kulturi la spiriton de
respekto al aliaj personoj, kaj
esperi la realigon de sana kaj
vigla socio.
En tiu tago okazas sportaj eventoj
en diversaj lokoj de la tuta lando.

(308)スポーツの日
===
以前は毎年10月10日が「体育の日」で
したが、その理由は1964年のその日に
東京オリンピックの開会式が行われた
からでした。
しかし2020年からは期日が毎年10月の
第2月曜日に変更され、名前も「スポー
ツの日」になりました。
その日の趣旨は「スポーツを楽しみ、
他者を尊重する精神を培うとともに、
健康で活力のある社会の実現を願う」
ことです。
この日には、全国各地でスポーツに
ちなんだ行事が行われます。

(307)Spektado de lampira lumeto
===
Somera nokte oni povas ĝui
lampirojn kiuj lumante flugadas
en la aero.
Ili havas lumigilon sur sia
ventro kaj do povas flugi
palpebrumigante lumon.
Tia fantazia pejzaĝo allogas nin.
Ilia aktivado vigliĝas precipe
ĉ. 1 horon post sunsubiro en
humidaj tagoj.

(307)蛍狩り
===
夏の夜、水辺などで蛍を捕ったりする
遊びのこと、または光る蛍を鑑賞する
こと。
蛍は腹部に発光器を持っているので、
光を点滅させて飛び、その幻想的な
姿はひとの心をひきつけます。
蛍が活動するのは日没1時間後くらいで
、湿度の高い日に活発になります。

(306)Akvomelono
===
Ĝi estas unu el la reprezentaj
fruktoj kiuj sciigas al ni alvenon
de somero.
Onidire zenisto INGEN enportis ĝin
en Japanion el Ĉinio dum la mezo de
la 17-a jarcento (en la Edo-epoko),
sed tio ne estas certa.
Ĝia efektiva kultivado en Japanio
komencis post la lastaj jaroj de
la erao Meiji (1868～1912).
Oni nomas ĝin "Water melon" en la
angla kaj do estas ideala manĝeto
de somero ĉar ĝi enhavas grandan
kvanton da vitaminoj kaj mineraloj
kiel karoteno kaj kalio".
Oni rekomendas malvarmigi ĝin per
malvarma akvo kaj manĝi ĝin
laŭeble frue ĉar ĝia dolĉeco
multiĝas pro malvarmigo.

(306)西瓜(すいか）
===
夏の果物の王様と言われています。
日本には17世紀なかば（江戸時代）
に、隠元禅師が中国から持ち帰り、
伝わったとされますが、たしかでは
ありません。日本で本格的に栽培が
始まったのは明治末期以降です。
英語でウォーターメロンといわれるほ
ど、水分が多く、カロチン、カリウム
などのビタミンやミネラル分を大量に
含むため、夏のおやつに最適です。
なお、西瓜の甘味は冷やすほどに増す
性質があるため、冷やしてからすぐ
食べるのよいとされています。

(305)Foiro de farbitoj
===
La 6an de julio komenciĝis "Foiro
de farbitoj" konata kiel reprezenta
evento kiu sciigas al ni alvenon de
somero, ĉirkaŭ la templo Shingenji
de la kvartalo Taito, Tokio.
Pro la kronvirusa pandemio tiu ĉi
evento ne okazis dum la pasintaj 3
jaroj.

(305)朝顔市
-==
新型コロナの影響で、過去3年間中止
されていた東京・下町の夏の風物詩
「朝顔市」が7月6日、東京都台東区
の入谷鬼子母神・真源寺周辺で始まりました。
--------------------------

(304)Tago de Patro
===
En Japanio la Tago de Patro ankoraŭ
ne ĝeneraliĝas kiel la Tago de
Patrino en kiu multe da kariofildianto
estas elmontrita antaŭ florvendejoj
kiel donaco al patrino.
Tamen, lastatempe okazas kampanjo
donaci kravaton al patro en tiu tago,
sed tiu kutimo ankoraŭ ne
disvastiĝas.
Laŭ lando diferencas la dato sed
la 3a dimanĉo de junio estas la
Tago de Patro en Japanio same kiel
Usono, Kanado k.a.

(304)父の日
===
日本において「父の日」は「母の日」に
比べて一般化していません。母の日みた
いに花屋の店先にカーネーションが並ぶ
ことはありませんが、最近では父の日に
ネクタイを贈ろうというキャンペーンが
ありますが、なかなか定着しません。
国によって異なりますが、日本では米国、
カナダなどと同様、6月の第三日曜日、
今年は6月18日が「父の日」です。
-------------------------
(303)Akoro
===
La akoro florigas blankajn aŭ
purpurajn florojn en frua somero.
Oni eniras ĝian rizomon en
bankuvon ĉar ĝi havas efikon
varmigi homan korpon.

(303)菖蒲
===
初夏に紫や白い花を咲かせます。
根茎は血行を良くし、保温の効果が
あるので、菖蒲湯にします。.
-------------------------
(302) Malvarmeco en sakura sezono
===
Tempa malvarmeco en la sezono kiam
sakuro ekfloras. Ĝenerale en aprilo
daŭas kaprica vetero. kaj tial
oni diras, ke bela vetero ne daŭras
tri tagojn en printempo.

(302) 花冷え
===
桜の花の咲く頃に訪れる一時的な寒さ
のこと。4月は不安定な天気が続き、
「春に三日の晴れはなし」と言われる
時期です。
------------------------------------
(301)Steloj videblaj inter nuda arbo
===
Nur en la nokto de vintro oni povas
vidi stelojn kiuj briletas inter nuda
arbo.

(301)枯木星
===
冬の夜、枯れ木の間から見える星を
枯木星と呼びます。葉を落とした
枝の間に灯る星々は、このときに
しか見ることはできません。
----------------------------------(
(300) Pojnsetio (ruĝa eŭforbio)
===
Estas meksikdevena ornamplanto
aperanta en merkato en la sezono de
kristonasko. La nomo devenas de
la nomo de la unua meksika
visambasadoro en Usono, Joel
Roberts Poinsett.
Oni nomas tiun ĉi planton
"kristnaska floro" en la angla, ĉar
la folioj bele koloriĝas ruĝaj
ĉrkaŭ decembro.

(300)ポインセチア
===
クリスマスの時期に出回る観葉植物
です。メキシコ原産で、ポインセチア
という名前はアメリカの初代メキシコ
公使であったJ.R.ポインセットに由来
します。
12月頃に葉が赤く美しくなることから
英語では「クリスマス・フラワー」と
呼ばれています。

(299) Persimono
===
Ruĝe maturiĝinta persimono
kaj seka persimono pendanta sub
antaŭtegmento estas unu el
la scenoj simbolanta japanan
aŭtunon.
Malmoleco kaj gusto de persimono
diferencas laŭ ĝia speco.
Onidire oni manĝas "Fuyu-persimono"-n
per makzelo, "Jiro-persimono"-n
per dento, kaj "Senseman persimonon"
per lango.

.(299)柿
===
赤く熟れた柿の実や、軒先に吊るさ
れたほし柿は、日本の秋を象徴する
風景です。
品種によって固さやも甘味も違います。
「富有柿」はあごで食べ、「次郎柿」
は歯で食べ、「種なし柿」は舌で食べ
ると言われています。

-------------------------------
(298)Negxfloroj
===
Ili flirtas en la bela kaj blua
cxielo kvazaux negxo dancas kun
la vento, En hajko gxi esprimas
belan kaj efemeran pejzagxon.

(298)風花（カザバナ）
===
晴れていて青い空に、雪がちらちらと
風に舞うように降ること。俳句では、
儚く美しい光景として詠まれていま
す。
-------------
(297)Ginko
===
Gxi estas gimnosperma granda arbo
kun sektoraj folioj.
En auxtuno la folioj farigxas
flavaj kaj baldaux defalas.
La flavaj folioj estas ofte
versataj en hajko kaj tankao.
La grajnojn oni mangxas.
Onidire gxi venis el Cxinio
en la fino de la epoko Heian
(794～1185).

(297)銀杏（いちょう）
===
秋になると黄色く色づく葉が美しい
樹木です。
平安時代末期に、中国から伝わった
とされ、短歌や俳句によく詠まれて
ました。

(296) Ĉerizo
===
Ĉerizo estas manĝebla frukto de
dolĉa ĉerizarbo.
Ĝi estas frukto de frusomero kun
multe da sakarido, kaj fariĝas
sezonvorto de somero en hajko.
Onidire, ĝi efikas por malaltigi
sangopremon kaj preventi
arteriosklerozon.
"Sato-nishiki" kulturita en la
gubernio Yamagata de nordorienta
Japanio estas fame konata en la
tuta lando kiel luksa frukto.

(296)さくらんぼ
===
さくらんぼは、セイヨウミザクラの
実で、糖質が多い初夏の果物として
夏の季語にもなっています。
さくらんぼには、血圧を下げ、動脈
硬化の予防に効果があると言われて
います。
山形県産の「佐藤錦」は、ブランド
品種として全国に知られています。
--------------------------

(295)薔薇
===
5月か6月に花を咲かせます。万葉集に
「宇万良（うまら）」の名で詠まれて
古から日本人に愛されています。
香りには心身をリラックスさせる効果
のほか、記憶力を高めたり、肌を整え
る効果があります。愛知県や静岡県が
日本有数の薔薇の生産地として知られ
ています。

--------------------
(294)Hatsu-Gatsuo
(Bonito surterigita
unuafoje en tiu jaro)
===
En la tempo de printempo ĝis
frusomero ĝi iras norden la
Pacifikan Oceanon de la proksima
maro de Japanio.
Ĝi rimarkigas al ni la alvenon de
somero
La viando estas manĝata kiel
saŝimo.

(294)初鰹
===
春から初夏にかけて、南方の海から日本
近海の太平洋を黒潮にのって北上する
鰹を「初鰹」といいます。夏の到来を
知らせる魚です。
----------------------------
(293) Kunveno por kunmanĝi
kuiraĵon kun kololasio
===
Ĝi estas tradicia aŭtuna evento
precipe en la nordorienta regiono
de Japanio. Oni kolektiĝas laŭ
grupo de familio, amiko, distrikto,
laborejo k.a. en senakva riverujo
kaj kunemanĝas kuiraĵon el
kolokasio, viando k.a. stufita en
kaserolo.
Laŭdire la evento devenas de
rikoltodanka festo okazinta en la
rikoltotempo de kolokasio en la
epoko Edo (1603-1868).

(293) 芋煮会
===
主に東北地方で行われる秋の恒例行事
です。親睦を深めるため、家族、友人、
地域、職場などのグループで集まり、
河原などで里芋と肉類を材料に鍋料理
を作って食べます。
江戸時代に里芋の収穫時期に行われた
収穫祭が起源とされています。
------------------------------
(292) Ventosonorileto
===
Dumsomere japanoj kutimas pendigi
ĝin sub la markezo de antaŭtagmento
tiel, ke vento tintigas ĝin.
Tiu ĉi rekvizito ne nur forgesigas
al ni someran varmegon sed ankaŭ
donas pacon de la animo al ni.
La sonorileto eligas altfrekvencan
sonon ekzistantan en la natura mondo
kiel flustradoj de riveroj kaj pepoj
de birdetoj, kaj tial ĝia sono
trankviligas nin.
En Ĉinio la ventosonorileto estis
uzita kiel la ilo por diveni sorton
per direkto kaj sonkoloro de vento
pendigante ĝin en bambuaro, en la
pasinta tempo.
La ventosonorilo kiu iam venis el
Ĉinio kune kun ĝia budhisma
arkitekturo unue estis pendigita
por ekzorci demonon, sed dum longaj
jaroj iam ŝanĝiĝis en
vivobjekton por komforte pasigi
varmegan someron.

(292)風鈴
===
涼しさを感じさせる夏の小道具です。
風鈴が涼しさだけでなく安らぎも与
えてくれるのは、風鈴の音が小川の
せせらぎや小鳥のさえずりなど自然
界にある音と同じ高周波であるため
とされています。風鈴は元来、中国
では竹林に下げて風の向きや、その
音色で吉凶を占う道具でしたが、日
本に伝わり、最初は魔よけの道具と
されました。それがいつしか涼をと
る夏の生活道具として定着しました。
---------------------------------
(291)Monato de patrinoj
===
En Japanio la dua dimanĉo de majo
estas la tago de patrinoj.
Tiun tagon oni dediĉas
kariofildiantojn al siaj patrinoj
por danki ilin.
La tempo de la tago diferencas laŭ
landoj.
Tamen, de la komeco de tiu ĉi jaro.

(291)母の月
===
五月の第2日曜日は日本では母に感謝を
捧げる「母の日」で、カーネーション
などの花を母に送ります。
母親に感謝する人は世界中に設けられて
おり、時期は国によって異なります。
しかし今年はコロナ対策のために、
花屋さんの業界団体が「今年は5月をま
るまるお母さんに感謝する月にしようよ」
と呼びかけています。お店の混雑や配送業
への負担を和らげるためです。
--------------------------------
(290) Karpo-figuraj flagrubandoj
===
La 5a de majo estas "la infana
tago" en Japanio.
En tiu tago, oni havas kutimon
starigi karpo-figurajn flagrubandojn
(Koinobori, japane) en korto aŭ
verando, dezirante la sanon kaj
sukceson en la vivo de knaboj.
En Japanio oni rigardas karpon kiel
simbolon de sukceso, ĉar ĝi povas
supreniri kaskadon kontraŭ la
fluo.
Onidire la flagrubandoj devenas de
la "standardo" en la militregna
epoko de Japanio (ĉirkaŭ la
16-a jarcento).

(290)鯉のぼり
===
5月5日の端午の節句の飾りのことで、
戦国時代の「幟（のぼり）」が起源
とされています。
鯉は流れに逆らって上流に向かうこ
とから出世魚と呼ばれています。
鯉のぼりには、子どもの無病息災と
立身出世を願う親の願いが込められ
ています。

--------------------------
(289) Ĉefsezona teo
===
Oni nomas la okdekokan tagon ekde
la unua tago de printempo laŭ
kalendaro "Hachi-jyu-hachi-ya
(okdekoka tago ekde la
printempiĝo)".
Ĉi-jare tiu tago estas la 1a de
majo.
La teon deŝiritan en tiu tempo oni
nomas "Shin-cha (ĉefsezona teo)"
Ĝi estas aperanta kiel somera
sezonvorto en multaj hajkaj
almanakoj.
Onidire, homoj kiuj trinkis
tiun (infuz)teon neniam malsaniĝos
kaj tenos longan vivon.

(289)新茶
===
立春から数えて88日目を「八十八夜｝
(今年は5月1日)といい、その頃に摘
んだお茶を新茶といい、夏の季語にも
なっています。新茶を飲むと無病で
長寿に至るという言い伝えがありま
す。
----------------------------
(288)Freŝa sobao
===
Sobao estas kuirpasto el fagopira
faruno, tranĉita en longaj strioj.
Japanoj boligas ilin kaj
elpreninte el la bolpoto, malvarmigas.
Freŝa sobao signifas la sobaon
kiu estis farita de faruno de la
fagopiro falĉita en tiu aŭtuno.
La afiŝo en sobarestracio
"Alvenis freŝa sobao" sciigas
al japanoj, ke la aŭtuno fariĝis
pli malfrua.
Sobao estas unu el la reprezentaj
manĝaĵoj de Japanio kune kun
tempuro, suŝio k.a. kaj estas
unu el la malmultaj manĝajoxj kiun
oni povas manĝi senĝne elirante
sonon el buŝo.

(288)新蕎麦
===
蕎麦屋さんの「新蕎麦」の貼り紙は、秋
の深まりを教えてくれます。
新蕎麦とは、秋に刈り取った蕎麦の粉で
打った生蕎麦（きそば）のことです。
蕎麦は、寿司や天ぷらとともに日本の
代表食で、食べるときに音をたてること
が許されている数少ない食べ物です。

-------------------------
(287)Amo al cxirpado de insektoj
===
Japanoj amas auxskulti la cxirpadon
de insektoj en auxtuno. En la epoko
Edo (1603-1868) tiu ago estis
kalkurata kiel unu el la kvin
elegantajxoj kiujn tiutempaj
civilunoj povis gxui, kune kun la
plezuroj admiri sakuron, lunon,
krizantemon, kaj negxon en la
kulminaj tempoj.

(287)虫聞き
===
秋に鳴く虫の音色を愛でることです。
江戸時代には、庶民の五風流として
花見、月見、菊見、雪見と並んで楽
しまれました

-------------------------------------
(286) Glacidolĉaĵo (Kakigori)
===
Ĝi estas unu el la reprezentaj
glacidolĉaĵoj kiuj forgesigas
al ni furiozan varmegon en japana
somero.
Oni manĝas ĝin kun siropo de
frago, melono, limono k.a.
La glaciero nomata "Kachiwari"
estas fame konata kiel loka
specialaĵo de la stadiono Koshien
en somero.

(286) かき氷
===
日本の夏を涼しくする氷菓で、細かく
砕いた氷にシロップをかけて食べます。
イチゴ、メロン、レモンなどが定番
です。甲子園名物の「かちわり」は、
夏の風物詩になっています。
--------------------------------
(285) Farbito
===
Ĝi malfermas funelformajn florojn
frumatene en somero.
Onidire, amabasado al Tang-dinastio
alportis de Ĉinio ĝiajn semojn en
Japanion kiel medikamento.
Ĉiujare de la 6a ĝis la 8a de
julio malfermiĝas foiro de farbitoj
en la templo Shingenji
(Iriya-Kishimojin), Tokio kaj multaj
homoj vizitas la templon por aĉeti
ilin.

(285)朝顔
===
真夏に花を咲かせる一年草。
遣唐使が種を薬として持ち帰った
ことで日本に伝わりました。
東京の入谷鬼子母神では毎年7月
6日から8日まで朝顔市が開かれ、
多くの人で賑わいます。
--------------------------
(284)Frusomera pluvsezono
===
En la periodo antaŭ kaj post
la somera solstico en kiu umeo
maturiĝas falas

(284)梅雨
===
夏至の前後、梅の実が熟する季節に
降り続く長雨のことです。
--------------------------------

(283)Liberigo el malpermeso al
kaptado de plekogloso
===
Ĝi estas sezonvorto de somero
kaj estas la tago, kiam la
kaptado de plekogloso fariĝas
libera.
En multaj riveroj en Katoa
regiono ĝi okazas en la 1a de
junio.

(283)川明（かわあき）
===
鮎釣りが解禁されることで夏の季語
です。
関東地方では6月1日に迎えることが
多いようです。
------------------------------
(282)Kolekto de konkuloj sur plaĝo
===
Ĝi estas ludo kun profito ŝatataj
de multaj personoj en Japanio.
Ili kolektas konkulojn sur plaĝo
dum malfluo.
Majo estas bona sezono por la
kolekto ĉar tiutempe la difereco
de la nivelo ĉe alfluo kaj defluo
fariĝas la plej granda dum la jaro.

(282)潮干狩り
===
干潮の干潟で貝を獲る遊びのことです。
5月は1年のうちで最も干満の差が大き
くなるため、潮干狩りには絶好の季節
です。
------------------------------
(281)Sardino (Iwashi:japane)
===
Antauxe oni povis abunde fisxi kaj
malmultkoste acxeti tiun cxi fisxon.
Lastatempe tamen gxi farigxis
multekosta fisxo pro la malmultigxo
de kvanto de kaptitaj fisxoj.
Sardino estas nomata "karoto en la
maro" kaj tial enhavas diversajn
ingrediencojn.
La fisxeto de sardino estas nomata
"fisxideto (shirasu:japane)".
Nu, kiel diras la japana proverbo,
sardino lavita sep fojojn havas
guston de pagro (tai:japane).
Cxu vi povis kompreni la proverbon ?

(281)鰯（いわし）
===
昔は、豊富に獲れる身近な魚でしたが、
最近は漁獲量が減り、高価な魚になっ
てきました。「鰯は海の人参」と言わ
れるように豊富な栄養成分を含みます。
ちなみに鰯の稚魚を白子（しらす）と
言います。
ところで、「鰯は七度洗うと鯛の味」
という諺がありますが、なぜだかわか
りますか、考えてみてください。
----------------------
(280)Malfermaj matĉoj"
===
La 29an de marto komenciĝis la sezono
de la profesia basbalo kaj okazis
6 malfermaj matĉoj.

(280)開幕戦
===
3月29日にプロ野球の開幕戦が行われました。
------------------------
(279)Narciso
===
La nomo narciso devenas de la bela knabo
"Narkissos" aperanta en la helena
mitologio. Ĝi estas venena planto
kaj tial oni ofte estas atakita de
toksiĝo pro manĝaĵo preninte ĝin
por folia ajlo kaj manĝinte ĝin.

(279)スイセン
===
スイセンの名前はギリシャ神話に登場する
登場する美少年ナルキッソスに由来します。
有毒植物で、ニラと間違えて食べて、食中
毒になる人がいます。
-----------------------
(278)Pingloglacio
===
Pingloglacio estas fenomeno kiu okazas
kiam la temperaturo fariĝis sub la
glacipunkto. La subtera likva akvo
alportita al la surfaco glaciiĝas
kiel pinglo.

(278)霜柱
===
霜柱は、氷点下になったときに地中の
水分が地表にしみ出して針状に凍った
現象のことです。
-------------------
(277)Vintra triangulo
===
Ĝi estas tarangulo formita de tri
steloj:BetelĜuzo en Oriono,
Siriuso en la Granda Hundo kaj
Prociono en la Malgranda Hundo.

(277)冬の大三角形
===
冬の大三角形とは、オリオン座のペテル
ギウス、おおいぬ座のシリウス、こいぬ
座のプロキオンの3つの星でつくる三角形
のことをいいます。
------------------------
(276)Gripo
===
Nun gripo propagiĝas tra la lando.
Kiam la nombro de gelernatoj
infektitaj je gripo kreskadas,
oni plenumas fermon de la lernejo.

(276)インフルエンザ
===
インフルエンザが全国的に流行していま
す。学校は感染した子供が増えると、学
級閉鎖を実施します。
-----------------------
(275)Orokula pagro
===
Ĝi estas abisma fiŝo kun karakterizaj
vermiljona korpo kaj oraj okuloj.
Precipe en la vintro kiam ĝi estas
grasa, ĝi estas ŝatata kiel
ingredienco de kaserolaj kuiraĵoj
k.a.

(275)キンメダイ
===
キンメダイは、朱色の体と金色の大きな
目が特徴の深海魚です。脂がのる冬の時
期は、煮付けや鍋料理の具材として重宝
されています。
------------------------------
(274) Osmanto
===
En la 3a de februaro, la tago antaŭ
la unua tago de printempo laŭ
kalendaro, oni kutimas ornami la
dompordon per branĉoj de osmanto
kaj kapoj de sardino pro ekzorco.
Tiuntagon oni ankaŭ disĵetas
sojfabojn por ekzorci malbonan
spiriton.

(274) ヒイラギ
===
2月3日の節分には、魔よけのためにヒイ
ラギの枝とイワシの頭を玄関先に飾る
風習があります。節分には豆もまいて
邪気を払います。
--------------------------
(273)Balonfiŝo
===
Balonfiŝo estas unu el la plej
frandaj fiŝoj en Japanio. La plej
bona sezono por manĝi ĝin estas
vintro.
Oni manĝas ĝin krude kiel saŝimo
aŭ kuirinte kun legomoj k.a.
en kaserolo.
Sed balonfiŝo havas tre fortan
venenon en ovario k.a. kaj tial nur
licencitaj kuiristoj estas
permesataj kuiri ĝin.
Ili atenteme deprenas venenajn
partojn de la fiŝo en la kuirado.

(273)フグ
===
高級魚のフグは、冬の味覚の代表といえ
ます。刺身や鍋にして味わいます。毒の
ある部位は取り除いて調理します。
------------------------
(272)Komacubrasiko
===
Ĝi estas foliriĉa legomo kiun
oni povas aĉeti kaj manĝi tra
la jaro, sed estas tre bongusta
precipe en vintro.
En la epoko de Edo (1603-1868)
oni komencis kultivi ĝin apud la
rivero Komatsu en la kvartalo
Edogawa, Tokio. La nomo de
"Komatsuna (komacubrasiko)" devenas
de ĝia originala kultivloko.

(272)小松菜
===
小松菜は一年中出回っていますが、
冬が旬の葉物野菜です。江戸時代に
現在の江戸川区小松川付近で栽培され
ていたことから、こう呼ばれました。
------------------------
(271) La tago de novaj
maturuloj
===
Ĝi estas nacia festotago por
gratuli la homojn kiuj nove
adoltiĝis.
Por ili, gratulaj ceremonioj okazas
precipe en iliaj hejmlokoj.
Multaj virinaj maturuloj ĉeestas
en la ceremonioj en longmanika
kimono (furisode).

(271)成人の日
===
成人の日は、新しく大人になって人を
祝う国民の祝日です。地元で成人式が
開かれ、女性の多くは振袖で出席しま
す。
----------------------------------
(270) Ruĝa-Blanka Kantokonkurso
===
Ĝi estas televida programero
dissendata ĉiujare en la
nokto de jarfina tago.
Popularaj gekantistoj dividitaj
en du teamoj, ruĝa kaj blaka,
rivalas. La ruĝa teamo konsistas
el virinaj kantistoj kaj la
blanka teamo el viraj kantistoj.

(270)紅白歌合戦
===
毎年大晦日に放送されるテレビ番組・
紅白歌合戦では、人気歌手が紅白の
チームに分かれて対戦します。紅組は
女性歌手、白組は男性歌手で構成され
ます。
----------------------
(269)Naskiĝtago de la
imperiestro
===
En la naskiĝtago de la 23a de
decembro la imperiestro kaj aliaj
membroj de la imperiestra familio
aperas ĉe balkono de imperiestra
palaco por ricevi gratulon de la
popolo.
La nuna imperiestro abdikos la
30an de aprilo 2019.

(269)天皇誕生日
===
12月23日の天皇誕生日には、天皇陛下
をはじめ皇族方が宮殿のベランダに出
て、国民からのお祝いを受けられます。
天皇陛下は来年4月30日に退位されます。

------------------------
(268)La Nuksrompilo
===
La Nuksrompilo, baleto komponita de
Ĉajkovskio estas ofte prezentata
en kristonaska sezono. La rakonto
priskribas la sonĝon, kiun juna
knabino Klaro vidis en la nokto de
antaŭvespero de Kristonasko.

(268)くるみわり人形
===
チャイコフスキー作曲のバレエ「くるみ
割り人形」は、クリスマスの季節の定番
です。物語は少女クララがクリスマスイ
ブの夜に見た夢を描いています。

(267)Visko
===
Visko estas genro de duonparazitaj
arbustoj kreskantaj sur kaj
nutriĝantaj el diversaj arboj, sed
havas verdajn foliojn, kiuj kapablas
asimili karbondioksidon.
En multaj okcidentaj landoj ĝi
estas simbolo de vitaleco kaj estas
uzata kiel dekoraciaĵoj en
kristonasko.

(267)ヤドリキ
===
ヤドリキは、自分でも光合成しますが、
寄生した木からも栄養をもらう半寄生
植物です。ヨーロッパやアメリカでは
生命力のシンボルとしてクリスマスの
飾りに使われます。

(266)Lumiga ceremonio
===
Lastatempe okazis lumiga ceremonio
de kristarbo en la Blanka Domo en
Vaŝingtono kun ĉeesto de la
usona prezidanto Trump.
La kristarbo ekspoziciata en la
Rockefeller Center en Nov-Jorko
estas fame konata en la mondo.
Ankaŭ en Japanio lastatempe okazas
lumigaj ceremonioj de kristarboj en
multaj lokoj tra la lando.

(266)点灯式
===
先日も米国のトランプ大統領がホワイト
ハウスでクリスマスツリーの点灯式を
行っていました。
またニューヨークのロックフェラーセン
ターに飾られるクリスマスツリーは世界
的に有名です
日本でもクリスマスツリーの点灯式が各
地で開かれるようになりました。
------------------------------
(265)Ciklameno
===
Ekspedo de ciklameno komenciĝis.
La ruĝa kaj roza ciklamenoj estas
popularaj kaj ofte uzataj ankaŭ
kiel donaco en kristnasko kaj
jarfino.
Troa verŝo de akvo estas evidenda
por ciklameno.

(265)シクラメン
===
シクラメンの出荷が始まりました。
赤やピンク色が定番のようで、お歳暮
やクリスマスの贈り物として人気が
あります。なおシクラメンは水のやり
すぎは禁物です。
-----------------------

(264)Lotusa rizomo
===
Lotusa rizomo kreskanta en koto
estas kuira ingredienco riĉa je
vitamino C kaj dieta fibro.
Ĝia produktkvanto de la gubernio
Ibaraki estas la plej granda en
Japanio.

(264)レンコン
===
泥の中に育つレンコンは、ビタミンCや
食物繊維が豊富な食材です。茨城県が
日本一の生産量を誇ります。
-----------------------------
(263)Frosta vento
===
Frosta vento estas forta vento kiu
blovas de la direkto de nordo en
frua vintro. La Subministerio pri
Meteologio anoncas la alvenon de
la unua frosta vento en Tokio kaj
Kansajaj regionoj.

(263)木枯らし
===
木枯らしとは。初冬に吹く北寄りの強い
風です。気象庁では、東京地方と近畿
地方で木枯らし1号の知らせを発表して
います。
---------------------------
(262)Rastilo
===
Rastilo dekoraciita de belaj figuroj
kiel la Sep Dioj de Feliĉo kaj ruĝa
pagro estas objekto por alvoki
feliĉon, kaj estas vendata en la
merkatoj malfermataj en la "tagoj
de birdoj (Tori no hi) " de novembro.
La aĉetantoj esperas, ke rastiloj
"rastu feliĉon" por ili.

(262)熊手
===
七福神やタイなどの華やかな装飾が施
された熊手は、縁起物で、酉の市で売
られています。「幸運をかき込む」と
いう意味がこめられています。
--------------------------
(261)Japana serio por basbala
ĉampioneco
===
Ĝi estas la matĉoj por decidi
la plej fortan teamon de profeisia
basbalo en Japanio, ludata inter
la teamoj de la Centra kaj Pacifika
Ligoj, kiuj venkis en ĉiuliga
Kulmina Serio.

(261)日本シリーズ
===
プロ野球のセントラル、パシフィック
の両リーグのそれぞれのクライマックス
シリーズで勝ち抜いたチームが対戦して
日本一を決める試合です。
-------------------------------
(260) Buterlakt-kolora cxielo
===
Gxi estas formita el multaj vicoj
de nubpecoj kiuj similas al fisxaj
skvamoj.
Onidire, gxi estas sinonimo de
auxtuna cxielo kaj antauxsciigas
pluvon.

(260)うろこ雲
===
小さな雲が魚のうろこのように多数並ん
でいる形をしています。秋の空の代名詞
で、天気がくずれる予兆といわれていま
す。
-----------------------------
(259) La tago de fervojo
===
La tago de fervojo estis establita
por memorigi al ni ke la unua fervojo
en Japanio komencis servon inter la
stacioj Shinbashi kaj Yokohama la 14an
de oktobro 1872.

(259)鉄道の日
===
鉄道の日は、1872年10月14日に日本で初
めての鉄道が新橋、横浜間で開業したの
を記念して定められました。
---------------------------
(258)Kosmoso
===
Kosmoso en ĉinaj literoj konsistas el
la literoj "Aki(aŭtuno)" kaj "Sakura
(sakuro)". Ĝiaj diverskoloraj floroj
sciigas al ni la alvenon de aŭtuno.

(258)コスモス
===
コスモスは漢字で「秋桜」と書きます。
色とりどりの花々は秋の訪れを告げます。
-------------------------
(257)Komunuma monvarbado
===
La 1an de oktobro komencis la kampanjo
por komunuma monvarbado administrata de
la Centra Komunuma Kaso de Japanio.
Ruĝaj plumoj estas donitaj al la
monoferintoj.
La kontribuaĵo estas uzata por sociala
bonfarto, rekonstruo de damaĝtaj
regionoj k.a.

(257)共同募金
===
今月から全国で共同募金運動が始まり
ました。寄付した人には赤い羽根が渡さ
れます。集まったお金は地域福祉や災害
復興のために使われます。
--------------------------------
(256) La tago de aŭtuna ekvinosko
===
Estas la tago por sopiri pri siaj
prapatroj. Tiutage, nemalmultaj homoj
kutimas viziti siajn tombejojn.

(256)秋分の日
===
秋分の日は、祖先を敬い、亡くなった
人をしのぶ日です。人々はお墓参りを
します。
----------------------------
(255)La semajno por profundigi
ligilon inter homoj kaj bestoj
===
La semajno okazas de la 20a ĝis la
26a de septembro.
Oni faris la tagon por ke oni havu
intereson kaj profundigu sian
scikonon pri la bredado de bestoj.

(255)動物愛護週間
===
動物愛護週間は9月20日から始まります。
動物を愛し、適正な飼育について関心や
理解を深めてもらうために定められまし
た。
--------------------------
(254)Pluko de vinberoj
===
Venis bona sezono por iri pluki
vinberojn. En ĉi tiu sezono multaj
homoj vizitas turismajn hortikulturejojn
en diversaj lokoj.

(254)ぶどう狩り
===
ぶどう狩りが楽しい季節がやってきま
した。各地の観光農園は、多くの家族
連れでにぎわいます。
---------------------
(253)Moskitreto
===
Oni uzas ĝin en dormoĉambro por
sin protekti de moskitoj.

(253)蚊帳
===
蚊帳は虫を防ぐために、寝床の周りに
つるされます。
--------------------
(252)Akvopafa pafileto
===
Tiu ĉi ludilo kiu elĵetigas
akvon estas populara ne nur ĉe
infanoj sed ankaŭ ĉe
plenaĝuloj. Ĝi estas unu el
la necesaĵoj de la ludo kun
akvo en somero.

(252)水鉄砲
===
水鉄砲は、水を噴射する玩具です。
子どもだけでなく、大人にも人気
があり、夏の水遊びの定番アイテム
です。
-----------------------
(251)Ludo por provi kuraĝon
===
Ĝi estas tradicia ludo okazanta
en somera nokto en Japanio. Oni
vizitas timigajn lokojn por
certigi, ĉu oni havas kuraĝon.

(251)肝試し
===
肝試しは、夏の夜に行われる日本の
伝統的なお遊びです。怖い場所に行
かせて、度胸があるかどうかを試し
ます。
---------------------------
(250)Tago de monto
===
La 11a de aŭgusto estas la tago de
monto. En 2016 la tago fariĝis
nacia festotago por multigi la okazon
familiariĝi kun montoj kaj danki al
montoj kiuj donas favorojn al homoj.

(250)山の日
===
8月11日は山の日です。山に親しむ機会
を持ち、山の恩恵に感謝するために、
2016年に国民の祝日になりました。
----------------------------

(249)Jukato(somera kimono)
===
Simpla somera kimono "Jukato" estas
portata ne nur post la bano sed ankaŭ
okaze de eventoj kiel dancado en
ulambana vespero kaj fajraĵa spektaklo.
Troviĝas jukatoj kun diversaj desegnoj
kiel floro kaj orfiŝo.

(249)浴衣（ゆかた）
===
浴衣は、盆踊りや花火大会などのイベント
で着られています。花や金魚など様々な模様
のものがあります。
----------------------------

(248)Korsoskaraboi
===
Ili estas insektoj kiuj havas grandajn
makzelojn. Tiuj de vir-korsoskaraboj
estas uzataj kiel bataliloj en la
batalo por konkure rabi la femalojn.

(248)クワガタムシ
===
クワガタムシはクワガタムシ科の昆虫
です。雄のあごは発達していて、雌を
めぐる闘争の武器になります。
-----------------------------
(247)Gimnastiko laŭ radio
===
Elsendo de radio-gimnastiko komenciĝis
en 1928. Dum somera libertempo japanaj
infanoj kutimas partopreni en
radio-gimnastikaj kunvenoj okazantajn
en sia distrikto.

(247)ラジオ体操
===
ラジオ体操の放送は1928年に始まりまし
た。夏休みには、子どもたちは地域で
開かれる体操会に参加します。
-------------------------
(246)Lerneja raporto
===
Ĝi estas dokumento per kiu lernejo
informas al lernantaj familioj pri
lernada rezulto de siaj lernantoj k.a.
Lernejoj donas ĝin al siaj lernantoj
en la fino de ĉiu lernosezono.

(246)通知表
===
通知表は、学校が子供たちの学習状況など
を家庭に伝えるための書類で、学期末に
子どもに渡されます。
---------------------------
(245)Ĝenerala kunveno de akciuloj
===
La kunvenoj faras decidojn pri gravaj
aferoj de kompanioj. Multaj kompanioj
en Japanio finas la financan jaron en
marto-fino, konforme al la fino de
financa jaro en burokurataj sekcioj.
Tiuj kompanioj okazigas la akciulan
kunvenon en 3-monata limtempo kaj
tial ĉi-jare oftas la kunveno en la
28-a de junio.

(245)株主総会
===
株主総会においては、株式会社の重要事項
が決められます。3月期決算企業の多くは、
今年は6月28日に開きました。
-------------------------------------
(244)Senhumidigilo
===
Senhumidigiloj aktivas precipe en la
humida sezono. Iuj el ili havas
funkciojn nekreskigi ŝimon aŭ
purigi la aeron.

(244)除湿器
===
じめじめした季節は、除湿器が活躍する時期
です。カビ防止機能や空気清浄機能がついた
ものもあります。
--------------------------------
(243)Akvohorloĝo
===
La 10a de junio estas la Memortago
de la tempo. Onidire, en 671 la
imperiestro Tenchi unuafoje anoncis
horon uzante akvohorloĝo

(243)水時計
===
6月10日は時の記念日です。
671年天智天皇が水時計を使い、
初めて時刻を知らせたとされて
います。
--------------------
(242)Frua somero

En frua somero (ĉ. de la fino de
majo ĝis la komenco de junio)
spikoj de tritiko maturiĝas kaj
tritikkampoj koloriĝas ore.

(242)麦秋
===
麦秋を迎えると、麦の穂が熟して、
麦畑は黄金色になります。麦秋と
は、5月下旬から6月上旬の初夏の
時期のことです。
----------------------
(241)Ventumilo
===
Ventumilo estis inventita en Japanio
en la periodo de Heian (794-1185).
Oni uzas ĝin por elteni la varmegon
kaj ankaŭ uzas kiel rekviziton
por rakugo (komika rakonto) kaj
japana danco.

(241)扇子
===
扇子は、平安時代に日本でに考案されました。
暑さをしのぐために使われますが、落語や
舞踊などの道具としても使われています。
---------------------------
(240)Silkokulturo
===
Silkokulturo estas la bredado de
silkraŭpoj por la produktado de
silko. Ĝi komenciĝas en ĉ. majo,
kiam oni komecas rikolti morusfoliojn,
kiuj estas nutraĵo por silkraŭpoj.

(240)養蚕
===
養蚕は、絹の原料となる繭を取るため、
蚕を飼育することです。蚕の餌になる
桑の葉が5月頃から取り始めるため、
この頃から養蚕が始まります。
------------------------------
(239)Martestudo
===
Martestudoj pasigas plejparte de
sia vivo en la maro, sed testudinoj
surlandiĝas sur strandon kaj fosas
kavon kiam ili demetas ovojn.
Dumnokte inter majo kaj julio en la
gubernio Kagoshima oni povas vidi
ilin demeti ovojn.

(239) ウミガメ
===
ウミガメは大半を海で過ごしますが、
砂浜で産卵するときに上陸します。
鹿児島県では5～7月の夜、産卵するウ
ミガメを見ることができます。
------------------------
(238)Momordiko
===
Momordiko (Goja, japane) estas planto
kiu devenis de tropika Azio.
La 8a de majo estas la Tago de
Momordiko (vortludo de 5
(go) kaj 8(ya). Ĉirkaŭ tiu tago
oni povas rikolti multe da momordiko.
La plej populara plado uzanta
momordikon estas la fritaĵo "Goya
Chanpuru" kiu estas kuirita kun
ovo, tofuo, viando k.a.

(238)ゴーヤー
===
ゴーヤーは、熱帯アジアが原産の植物
です。5月8日はゴーヤーの日で、この
頃から生産量が増えます。ゴーヤーを
使ったレシピではゴーヤーチャンプル
が有名です。

----------------------------
(237) La Tago de la Konstitucio
===
La 3a de majo estas la Tago de la
Konstitucio. Oni faris la tagon
por memorigi la validigon de la
Konstitucio en la 3a de majo 1947.
En tiu ĉi tago multaj publikaj
kunvenoj okazas en diversaj lokoj
tra la lando por pripensi la
Konstitucion.

(237)憲法記念日
===
5月3日は憲法記念日で、1947年5月3日に
日本国憲法が施行されたことを記念して
制定されました。この日は、憲法につい
て考える集会が各地で開かれています。
------------------------------
(236)Majo-malsano
===
Tiu ĉi malsano turmentas homojn kiuj
nove fariĝis studentoj aŭ laboristoj
en aprilo (En Japanio la lerneja jaro
kaj fiskjaro komenciĝas en aprilo).
Do tiuj homoj, kiuj malsukcesis adaptiĝi
al sia nova medio ĝis ĉirkaŭ majo
komencas suferi de psikologia streso kaj
ofte perdas motivon por studi aŭ labori.
Tiun simptomon oni nomas "Majo-malsano"

(236)五月病
===
五月病というのは、4月に進学した学生
や入社した会社員が、5月頃になると
精神的に不安定になることです。
新しい環境に適応できず、やる気をなく
したりします。
-----------------------
(235)Magnolio
===
Magnolio estas decidua arbeto kiu
florigas purpurajn florojn en
printempo. Ĝi estas plantita kiel
ĝardena arbo de antikva tempo.
La formo de la floroj similas al
tiu de lotuso.

(235)モクレン
===
モクレンは、春に紫色の花を咲かせる
落葉低木です。昔から庭木として植え
られていました。花の形はハスに似て
います。
---------------------------
(234)Lerneja tornistro
===
Lerneja tornistro estas dorsosako kiun
elementaj lernejanoj portas sur dorso
por porti iliajn lernolibrojn kaj
kajerojn al lernejoj. Iuokaze ĝi
pezas preskaŭ dek kilogramojn
inkluzive de la enteno.

(234)ランドセル
===
ランドセルは、小学生が教科書やノート
等を入れ、通学するときに背負うカバン
です。中身を入れると10キロ近い重さに
なる場合もあります。

------------------------------
(233)Festo de budhonasko
===
La 8a de aprilo estas la tago por
celebri la naskiĝtagon de
Ŝakjamunio, la fondinto de
budhismo. Tiun tagon oni verŝas
amazakeon sur la budhan statuon en
templo ornamita de floroj.

(233)花祭り
===
4月8日は、仏教の開祖の釈迦の誕生日
を祝う日です。花で飾られたお堂にある
仏像に甘茶をかけます。
----------------------------
(232)Donaco ĉe adiaŭo
===
Japanoj kutime donas monon aŭ
donacon al homoj kiuj ekvojaĝos pro
transoficiĝo aŭ transloĝiĝo.
Tiu ĉi kutimo jam ekzistis en la
epoko de Heian (de 794 ĝis 1185).

(232)せんべつ
===
せんべつとは、転勤や引っ越しなどで
遠くに行ってしまう人に渡すお金やプレ
ゼントのことです。日本では古くから
ある慣習で、平安時代にもありました。
---------------------------
(231)Alaŭdo
===
Alaŭdo estas malhele bruna birdo
longa ĉ. 20 centimetrojn.
En printempo ĝi alte ŝvebas pepante
en la aero. Lastatempe en urbaj
distriktoj oni vidas ĝin nur malofte.

(231)ヒバリ
===
ヒバリは、体長20センチ程度の茶褐色の
鳥で、春にさえずりながら空高く舞いま
す。最近は都市部では、ほとんど姿を見
られなくなりました。
--------------------------
(230)Kunsido por danko
===
Tiu ĉi kunsido estas okazigata de
studentoj aŭ siaj protektantoj
en la tempo de kursfina ceremonio,
por esprimi dankon al iliaj
instruistoj aŭ profesoroj.

(230)謝恩会
===
謝恩会は、卒業するときに学生や保護者
が、先生に感謝の気持ちを伝えるために
開く会です。
--------------------------
(229)Kamelio
===
Kamelio estas ĉiamverda alta arbo
kiu kreskas en varmaj distriktoj
apud maro aŭ en insuloj. Troviĝas
multaj specoj kiuj portas florojn
eĉ en vintro aŭ somero.

(229)ツバキ
===
ツバキは常緑の木です。一般的なツバキ
は、春に赤い花をつけます。多くの品種
があり、冬や夏に咲くものもあります。
------------------------
(228)Tegola suŝio (chirashizushi)
===
Ĝi estas tradicia japana plado
farita metante salikokon, ovpecon,
lotusan rizomon k.a. sur milde
vinagrita rizo. Japanoj havas kutimon
manĝi ĝin en la tago de pupfesto
precipe okazanta en la 3a de marto.

(228)ちらしずし
===
酢飯の上にエビや錦糸卵、レンコン
など様々な具材を置いた料理です。ひな
祭りの定番料理としてよく食べます。
--------------------------
(227)Adonido
===
Adonido estas plurjara herbo apartenanta
al la familio de ranunkolo, kaj
vestas sin per flavaj floroj ĉ. 3
centimetrojn longaj en frua printempo.
Ĝi estas konata kiel floro kiu
rimarkigas nin pri alveno de printempo.

(227)フクジュソウ
===
キンポウゲ科の多年草で、初春に3センチ
程度の黄色い花を咲かせます。春の訪れ
を知らせる花として知られています。
----------------------
(226)Ĉina novjaro
===
Ĉina novjaro estas la novjaro en
la malnova kalendaro kaj estas
pompe celebrata en Ĉinio k.a.
Multaj ĉinaj turistoj vizitas
Japanion uzante sinsekvajn feriojn
de tiu ĉi periodo.

(226)春節
===
旧暦の正月で、中国などで盛大に祝わ
れます。中国では連休になり、多くの
旅行客が日本を訪れます。
------------------------------
(225)Neĝoŝuo
===
Neĝoŝuo estas ilo kroĉita sub
ŝuo por paŝi sur vojo kovrita de
neĝo. Antaŭe oni uzis branĉojn
aŭ volvotigojn por fari ĝin, sed
nun troviĝa plasta kaj aluminia
neĝŝuo.

(225)かんじき
かんじきは雪の中を歩くために、くつ
の下につけて使う道具です。昔は、枝
やつるを使いましたが、最近ではアル
ミやプラスチック製のものがあります。
-----------------------------
(224)Hipomeso(japana osmero)
===
Hipomeso estas svelta fiŝo longa
ĉ. 15 centimetrojn. Por hoki ĝin
oni truas la frostiĝintan surfacon
de lago kaj metas lineon en akvo.
Tiu pejzaĝo estas rigardata kiel
heroldo de vintra mezo.

(224)ワカサギ
===
ワカサギは体長15センチぐらいの細長い
魚です。凍った湖面に穴をあけ糸を垂らし
て釣る方法があり、真冬の風物詩です。
-------------------------

(223)Vintrosezona seriolo
===
Seriolo estas migrofiŝo apartenanta
al la trakurusa familio de marperka
ordo. Serioloj, kiuj venas marmeze de
Japanio en vintro irante suden sur la
maro, enhavas multe da graso.
Oni manĝas ilin krude kiel saŝimo
aŭ rostante ilin kun sojo.

(223)寒ブリ
===
ブリはスズキ目アジ科の回遊魚です。冬に
南下してくる寒ブリは脂が乗っています。
刺身や照り焼きにして食べます。
-------------------------------

(222)Bruligo de novjaraj ornamaĵoj
===
Ĝi estas tradicia festo por preĝi
al dio la sanon de familianoj kaj
aliaj homoj.
Kun la deziro realigi tion, oni
alportas al tereno de
jaŝiro aŭ publika spaco ornamaĵojn
kiel novjara ornampino, kaj bruligas
ilin. La festo okazas ĉirkaŭ la 15a
de januaro.

(222)どんど焼き
===
これは、神社の境内や広場で、松飾りなど
の正月飾りを持ち寄って燃やし、無病息災
を祈る伝統的な祭りです。1月15日前後に
行われます。
----------------------------------

(221)Ekzameno de la Nacia centro por
eniri en universitatojn
===
Tiu ĉi ekzameno estas uzata de
ŝtataj kaj municipaj universitatoj,
kaj de multaj privataj universitatoj.
La ekzamenoj estas nun farataj en
la maniero, en kiu elektigas
al la ekzamenantoj, korektajn
respondojn el pluraj tiuj kandidatoj
laŭvice prezentitaj.
La ekzameno, tamen, ŝanĝiĝos en
2021 al tiu, kiu enhavos ankaŭ
priskribigajn demandojn.
Ĉi-jare sume 848 universitatoj kaj
dujaraj kolegioj uzos la rezulton de
ĉi tiu ekzameno en siaj ekzamenoj
por akcepto.

(221)大学入試センター試験
===
この試験は、国公立と多くの私立大学が
利用する試験です。すべての問題が選択
式ですが、2021年からは記述式が含まれ
る新しい試験に変更されます。1月13日に
始まった試験には、センター試験の得点
を入試に利用する国公立私立の大学、短
大は848校です。
------------------------------
(220) Trikaĵo
===
Oni faras trikaĵon trikante lanfadenon
k.a. per trikilo aŭ trikmaŝino.
En vintro multaj iloj por trikaĵo
estas aranĝitaj en manlaboraj vendejoj.
Troviĝas virinoj kiuj donacas koltukojn
kiujn ili propramane trikis, al siaj
amatoj je la naskiĝtagoj.

(220)編み物
===
編み物は、毛糸などを編み棒や編み機で
編んで作ります。冬に手芸店に行くと編
み物に使う道具が並んでいます。手編み
のマフラーを恋人の誕生日にプレゼント
する女性もいます。

--------------------------------
(219) Stafetkurado(Ekiden)
===
Stafetkurado (Ekiden) estas
japanpropra longdistanca
kurkonkurenco. Membroj de cxiu
teamo lauxvice kuras distancon
dividitan en kelkajn sekciojn.
Kuristoj metas "tasukon (skarpon)"
sur sian sxultron kaj transdonas
gxin al sia sekvanta kuristo en
cxiu relajsejo.
La Hakone-Ekiden estas famekonata.

(219) 駅伝
===
日本でしか行われていない駅伝は、長距離を
いくつかの区間に分け、各チームの走者が、
たすきをつなぎ、ゴールまでの時間を争う
競技で、箱根駅伝が有名です。
--------------------------------
(218) Vinagrocitrono
===
Gxi estas arbo apartenata al la familio de
citruso deveninta el Cxinio.
En vintro gxi donas fruktojn flavkolore
maturigxintajn kaj estas tre aroma.
La frukto estas uzata por spici diversajn
kuirajxojn.
En Japanio estas kutimo banigxi flosigante
gxin en banujo en la tago de vintra solstico.


(218)ユズ
ユズは中国原産のミカン科の木です。冬に
黄色く熟した実がなり、よい香りがします。
ユズの実はいろいろな料理のスパイスとして
用いられています。
日本では、冬至にユズ湯に入る風習があり
ます。
-------------------------------
(217)Kuiraĵo de anasaĵo
===
Oni faras ĉi tiun pladon enirante
anasaĵon, tubajlon, enenton k.a.
en kaserolon kaj kuirante ilin per
kondimenta supo. Bona sezono por
gustumi la pladon estas post la
mezo de novembro, kiam la kaptado
de anaso fariĝas libera.

(217)カモ鍋
===
カモ鍋は、だし汁にカモ肉や、長ネギ、
セリなどを入れて煮た料理です。マガモ
などの狩猟が解禁になる11月下旬からが
旬です。
---------------------
(216)Salita frajo de mugilo
===
Ĝi estas farita de salita kaj
sekigita frajno de mugilo. Oni
preferas manĝi ĝin kiel
almanĝaĵoj de sakeo. Ĝi estas
unu el la tri plej malofte
manĝeblaj frandaĵoj, kiel
salita markaŝtano kaj markolbasa
internaĵo.

(216)カラスミ
===
カラスミは、ボラの卵巣を塩漬けし、干し
て作ります。酒のつまみとして好まれ、
塩うに、このわたとともに三大珍味と言
われています。
----------------------------------
(215)Ĉefo de sakefaristo
===
Ĝi estas persono finrespondeca
pri sakefarado. Por kontroli
sakefaradan procedon, tradicia
ĉefo de sakefaristo eniris en
sakefarejon kun samprovincaj
personoj en ripozsezono de
kamparanoj. Nun, tamen, ekzistas
kazoj, en kiuj sperta dungito de
sakefarejo okupas tiun postenon.

(215)杜氏(とうじ）
===
杜氏は、酒造りの最高責任者のこと
です。昔は、杜氏は農繁期に同郷者
と一緒に酒蔵に入り、醸造の監督をし
ていましたが、今では酒蔵の社員と
して修行し、杜氏になることもあり
ます。
-----------------------
(214)Ansero
===
La ansero estas migrobirdo apartenanta
al la anaseda familio. Ĝi nestas en
la Arkto kaj aŭtune migras al Japanio
por travintri. En Japanio ĝi estas
difinita kiel natura monumento
protektata de la ŝtato.

(214)マガン
===
マガンはカモ科の渡り鳥です。北極圏で
繁殖し、冬を越すために秋に日本に渡って
きます。天然記念物に指定されています。
-------------------------------
(213)Dehako de cerva kornaro
===
Ĝi estas tradicia evento okazanta
ĉiuoktobre en la Nara-parko en la
antikva urbo Nara. Homo kiu rolas
kiel ŝintoisto dehakas
kornaron de cervoj per segilo, por
ke cervoj ne vundu homojn aŭ
aliajn cervojn per siaj kornoj.

(213)鹿の角切り
===
鹿の角切りは、毎年10月に奈良公園で行
われる伝統行事です。雄鹿が角で人や他
の鹿を傷つけないように、神官役がのこ
ぎりで角を切り落とします。
---------------------
(212)Genciano
===
Genciano estas plurjara herbo kaj
vestas sin per bluviolaj floroj en
auxtuno. La klosxoformaj floroj
ekfloras kiam ili ricevas sunlumon.
Gxiaj radikoj estas ankaux uzataj por
cxina drogo.

(212)リンドウ
===
リンドウは秋に青紫色の花を咲かせる
多年草です。釣り鐘の形をしている花
は、日が当たると開きます。根は漢方
薬に使われます。
----------------------------
(211)Likorido
===
Ĝi estas plurjara herbo kaj vestas sin
per ruĝaj floroj ĉirkaŭ en aŭtuna
ekvinokso. Tial japanoj nomas ĝin
“higan-bana（ekvinoksa floro)”.
Oni diras, ke ĝi originis el Ĉinio.

(211)ヒガンバナ(彼岸花）
===
ヒガンバナ科の多年草です。秋のお彼岸の
時期に、鮮やかな赤い花を咲かせます。
中国から渡来したといわれています。
---------------------------
(210) Ĉirpolokusto (grilo)
===
Ĝi estas insekto kiu aperas de somero
ĝis aŭtuno. Ĝi estas ĉ. 4 cm longa kaj
havas verdan aŭ brunan korpon. La Fabeloj
de Ezopo bildigas ĝin kiel mallaboreman
insekton.

(210)キリギリス
===
キリギリスは夏から秋にかけて現れる昆虫
です。体は緑色または褐色で、体長は4cm
程度です。イソップ童話では、怠け者
の虫として描かれています。
-----------------------------------
(209)Granda tertremo en la regiono Kanto
===
En la de septembro 1923 okazis la
granda tertremo en la regiono Kanto kaj
viktimiĝis pli ol 100 mil homoj precipe
pro incendio.

(209)関東大震災
===
関東大震災は1923年9月1日に発生しました。
火災による被害が大きく、10万人以上が犠牲
になりました。
---------------------------
(208)Karbonatacida trinkaĵo
===
Karbonatacida trinkaĵo entenas
karbonatan dioksidon kaj havas
refreŝigan saporon pro sia
ŝaumo. Ramune (japaneska limonado)
estas enigita en botelon faritan el
vitro kaj sigelitan kun marmoro,
kaj estas vaste konsumita dum
varmegaj festivalaj tagoj kaj noktoj.

(208)炭酸飲料（ラムネ）
===
炭酸飲料には、炭酸ガスが含まれており、泡
の刺激で清涼感があります。日本のラムネは、
ビー玉で栓をしたびんに入っていて、見た
目に涼しげです。
---------------------------
(207) Vojaĝo en fremdlando
===
En Japanio la limigo al turisma vojaĝo en 
fremdlando estis abolita en 1964.
Nun multaj japanoj pasigas sian someran 
libertempon en fremdlandoj kaj la nombro
de tiuj vojaĝantoj kulminas en aŭgusto.

(207) 海外旅行
===
日本では1964年に観光目的の海外旅行が
解禁されました。夏休みを海外で過ごす
人も多く、8月の渡航者が最も多いです。
-----------------------------
(206) Propravola studo
===
Tiu ĉi estas unu tipo de somera hejmtasko,
kiun multaj elementaj lernejoj de Japanio
devigas siajn lernantojn studi laŭ iliaj
preferataj temoj. 

(206)自由研究
自由研究は、多くの小学校が夏休みに出す宿題
の一つです。児童が自分でテーマを見つけ、図
書館などで調べたり実験をして、成果をまとめ
ます。
---------------------------
(205) AkvoriĠa jokano
===
Jokano estas dolĉa kuko farata el pasto
de azukia aŭ fazeola anno miksita kun
sukero kaj agaragaro, kaj longe kuirita
ĝis kazeiĝo. Estas du ĉefaj tipoj de
jokano: neri-jokano kaj mizu(akvoriĉa)-jokano.

(205)水ようかん
===
ようかんは、溶かした寒天に、砂糖とあんこ
を加え固めて作る和菓子です。水ようかんは
通常のようかんより水分が多く、冷やして食
べます。
-----------------------
(204)Amazako
===
Amazako estas japana tradicia trinkaĵo
el fermentinta rizo. Ĝi estas dolĉa,
(preskaŭ) senalkohola, sed populara 
nutroplena trinkaĵo. Onidire amazako
taŭgas por antaŭgardi kontraŭ 
konsumiĝo pro somera varmego. 
En la Edo-epoko (1603-1868) japonoj 
trinkis ĝin precipe en somero.

(204)甘酒
===
甘酒は、江戸時代から夏に飲まれていました。
おかゆにこうじを加え、発酵させてつくりま
す。栄養が豊富で、夏バテの予防に効果的で
す。
--------------------------
(203)Moskiticido
===
Moskiticido estas fumadbastoneto kiu
enhavas ingrediencon efikan por 
insektmortigi.

(203)蚊取り線香
===
蚊取り線香は、殺虫効果がある成分を練り
こんだ線香です。
--------------------------
(202)Nutrotoksiĝo pro manĝaĵo
===
Kvankam la toksiĝo pro manĝaĵo
naskiĝas dum la jaro, oni multokaze
infektiĝas je ĝi en varma kaj humida 
somero.

(202)食中毒
===
食中毒は年間を通じて発生しますが、細菌
が原因の食中毒は高温多湿の夏場に多く発生
します。
-----------------------
(201)Elektra ventumilo
===
Elektra ventumilo estas aparato kies 
helicoj elekte rotacias por produkti 
freŝan venton. Ĝi refoje altiras 
atenton post la Granda Tertremo en 
Nordorienta Japanio, ĉar ĝi utilas 
por ŝpari elektron.

(201)扇風機
===
電気で羽を回転させ、涼しい風を送り出す
機械です。東日本震災後、節電になるため、
最近注目されています。
---------------------------
(200)Japana eriobotrio
===
La japana eriobotrio originis el Ĉinio,
kaj apartenas al la genro eriobotrio el 
la familio rozacoj.
Frusomere ĝi donas oranĝajn fruktojn 
freŝajn kaj dolĉacidajn.

(200)ビワ
===
ビワは、バラ科の木で、中国が原産です。
初夏に、みずみずしい甘酸っぱいオレン
ジ色の実をつけます。
------------------------
(199)Instrua trejnado
===
Studentoj kiuj volas akiri licencilon
por instruisteco iras al lernejo pro
trejnado de instruado kaj reale donas
lecionojn al ĝiaj lernejanoj.

(199)教育実習
===
教員免許を取得しようとする学生が、実際
に学校に行き、児童生徒を前に授業などを
行うことです。
------------------------------
(198)Laktflora peonio
===
Laktfloraj peonioj estas plurjaraj
herboj kiuj vestas sin per blankaj,
ruĝaj aŭ aliaj koloraj floroj.

(198)シャクヤク
===
シャクヤクは、初夏に白やピンク、赤など
様々な色の花を咲かせる多年草です。

(197)Densa Verdo
===
La densa verdo estas koloro de freŝaj 
junaj folioj kiuj nove ĝermis en la malfrua
printempo aŭ frua somero. 

(197)新緑
===
新緑は、晩春や初夏に新しく芽吹いた木々
の若葉です。
------------------------------
(196)Tago de flegado
===
La 12a de majo estas la tago de flegado.
La registaro establis la tagon en 1990,
por ke multaj homoj sciiĝu pri la realaj 
statoj de flegado. 

(196)看護の日
===
5月12日は、看護の日です。政府が1990年に
看護の実情を多くの人に知ってもらうために
制定しました。
-----------------------
(195)Sinsekvaj libertagoj
===
En Japanio troviĝas longaj sinsekvaj 
libertagoj, de la fino de aprilo ĝis
la unua tagdeko majo. Oni nomas tiun ĉi
periodon "Ora semajno".

(195)連休
===
日本では、4月末から5月の上旬にかけて大型
の連休があり、この期間を「ゴールデンウィ
ーク」と呼びます。
-----------------------
(194)Blanka trifolio
===
Blanka trifolio estas plurjara herbo
de la fabaco kaj printempe vestas sin 
per blankaj floroj en diversaj lokoj 
kiel vojflanko kaj digo. 

(194)シロツメクサ
===
シロツメクサはマメ科の多年草です。
春以降、土手や道ばたなど様々な場所で
白い花を咲かせます。
--------------------------
(193)Trejnado por novaj dungitoj
===
En Japanaj kompanioj novaj dungitoj 
kutime devas partopreni en staĝoj kiuj 
ordinare daŭras dum kelkaj tagoj 
aŭ kelkaj monatoj. 

(193)新人研修
===
日本の会社では新入社員は、数日間から数か
月の新人研修を受ける場合ことが多いです。

-------------------------------
(192)Unua salajro
===
La unua salajro signifas la salajron,
kiun novaj dungitoj kiuj finis la studon
en universitatoj k.a. ricevas unuafoje
en siaj laborejoj. Iuj homoj faras al
siaj gepatroj donacon per sia unua salajro.

(192)初任給
===
初任給は、高校や大学などを卒業し、働き
始めた新社会人が、初めてもらう給料です。
初任給で親にプレゼントする人もいます。
------------------------
(191)Ceremonio por novaj lernantoj
===
En japanaj baz-kaj mez-lernejoj la
ceremonio por novaj lernantoj okazas 
en aprilo. Lernantoj vestitaj per novaj
uniformoj aŭskultas la paroladon de
iliaj lernejestroj en lernejaj 
gimnastejoj aŭ aŭditorioj.

(191)入学式
===
日本の小中学校や高校では、入学式は4月に
行われます。新しい制服を着た児童生徒が、
体育館や講堂で校長先生の話を聞きます。
------------------------
(190)Studenta pensiono
===
Iuj studentoj, kiuj devas vivi for de 
la gepatroj por siaj universitataj vivoj,
enloĝiĝas en studentaj pensionoj.
Lastatempe multiĝas studentaj pensionoj
kie japanaj kaj alilandaj studentoj kune
vivas, por ke ili povas kompreni
reciprokan kulturon.

(190)寮
===
親元を離れ大学生活を始めるにあたり、
寮で暮らす学生もいます。最近は、外国人
留学生と日本人学生が一緒に暮らし、異文
化交流ができる寮も増えています。
---------------------------
(189)Translokiĝo
===
En printempo nemalmultaj homoj 
translokiĝas pro lernantiĝo, dungiĝo, 
transoficiĝo k.a. Lastatempe iuj homoj 
petas entreprenistojn de transportado, 
ke ili ankaŭ enpaku kaj elpaku 
transportotajn objektojn.

(189)引っ越し
===
春は進学や就職、転勤などで多くの人が
引っ越しをします。最近では、運搬だけ
でなく、荷造りや荷ほどきまで引っ越し
業者に依頼する人もいます。
----------------------------
(188) Diplomo
===
Diplomo estas dokumento publikigita
de edukaj institutoj, kiu atestas, 
ke la ricevinto sukcese finis la 
studon preskribitan de la instituto.

(188)卒業証書
===
学校が定める教育課程を修了したことを
示す書類で、卒業式で卒業生に渡されます。
----------------------------
(187) La fino de lernojaro
===
En Japanio lernojaro komenciĝas en 
aprilo kaj finiĝas en marto de la
sekvanta jaro. En la fino de lernojaro
okazas multaj eventoj kiel lernojarfina
ekzameno kaj kursofina ceremonio.

(187) 学年末
===
日本の学校は4月に始まり、翌年3月に
終わります。学年末には、学年末試験、
や卒業式など多くの行事があります。
------------------------------
(186)Deklaro de definitiva 
enspezo al impostejo
===
Unu fojon ĉiujare (principe inter la
mezo de februaro kaj la mezo de marto),
sendependaj entreprenistoj kaj aliaj
homoj kiuj devas fari impostan deklaron 
kalkuras sian enspezon kaj imposton
per si mem kaj devas prezenti 
paperaĵon al impostejo.

(186)確定申告
===
確定申告とは、年に1度、主に自営業者などの
納税者が自分で所得や税を計算し、税務署に
提出することです。
------------------------------
(185) Ugviso
===
Ugviso estas birdo apartenanta al la
familio de pasero. Kiam oni aŭdas 
ĝin kantanta, oni diras al si, ke 
la printempo jam venis.　
Jam de tre malnova tempo japanoj 
admirĝuas ĝian kanton.

(185) ウグイス
===
ウグイスはスズメ科の鳥です。春を告げ
る鳥して知られています。昔から日本人は、
ウグイスの鳴き声に親しんできました。

--------------------------------
(184)Anonco de enirekzamenaj rezultoj
===
En februaro kaj marto multaj mezlernejoj, 
universitatoj k.a en Japanio anoncas 
listojn de sukcesintoj de enirekzamenoj,
per diversaj metodoj.

(184)合格発表
===
2月、3月に日本の多くの中学校、高校、大学等
は、様々な方法で合格発表を行います。

----------------------------
(183)Pintempa laborsindikata ofensivo
===
Ĝi estas japanpropra traktada metodo
inter administrantaro kaj 
laborsindikato pri la altigo de salajro 
kaj laborkondiĉoj por dungitoj, kutime 
okazanta en ĉiu printempo. 

(183)春闘
===
日本独自の労使間の慣行で、労働組合が春に
一斉に、賃上げなど労働条件の改善を経営側
に要求する運動のことです。
---------------------------
(182)Rosumo
===
Tio estas fenomeno ke guto de akvo aperas 
sur fenestrovitroj malvarmigitaj.

(182)結露
===
結露は低温の窓ガラスに水滴が現れる
現象です。
------------------------------
(181)Forŝovelo de neĝamaso
===
En regionoj kie neĝegas, oni devas
formeti neĝamason uzante ŝovelojn
k.a. multfoje tage. Tiu laboro estas 
tre ĝena kaj peza precipe por 
maljunuloj. 

(181)雪かき
===
雪かきは、積もった雪をスコップなどを使って
どかすことで、雪の多い地域では1日に何度も
雪かきをすることになり、重労働になります。
-------------------------------
(180)Dumvintra naĝado
===
Oni nomas naĝadon en maro aŭ rivero
en vintro dumvintra naĝado. Onidire
tiu ĉi kutimo komenciĝis en multaj
feŭdoj en la epoko Edo por hardi
korpon pere de naĝado en vintro.

(180)寒中水泳
===
真冬に海や川で泳ぐことを寒中水泳と言い
ます。江戸時代に各藩で冬にも泳ぐ訓練を
したのが起源と言われています。
---------------------------
(179)La unua tekunsido de la novjaro
===
Oni nomas la unuan tekunsidon de la 
novjaro "Hatsu-gama", kiu signifas 
kaldronon unue uzatan en tiu jaro.
Oni ornamas teĉambron per floroj kaj
kakemono kiuj rememorigas novjaron
al gastoj.

(179)初釜
===
新年最初に開かれる茶会を「初釜」と言い
ます。茶室には新春にふさわしい掛け軸や
生け花が置かれます。

-------------------------
(178)Novjaraj ornampinoj　
===
Novjaraj ornampinoj estas ornamaĵoj 
starigitaj ambaŭflanke de domaj 
pordoj kiel distingilo por bonvenigi 
dion de tiu jaro. Ili estas faritaj el 
bambuo, branĉoj de pino k.a. 

(178)門松
===
門松とは家の門の両側に立てる飾り物で、
竹や松の枝などで作られます。
門松を通して神様が降りてくると考えられ
ています。
---------------------------------
(177) La Naŭa Simfonio de Betveno
===
Jarfine en Japanio oni ludas la Naŭan
Simfonion de Betveno en multaj 
koncerthaloj. La fina movimento kiu 
inkludas ĥoron estas tre gaja kaj vigla.

(177)ベートーベンの第九
===
日本では年の瀬になると、多くのホールで
ベートーベンの第九が演奏されます。最終
楽章は、合唱も加わるので、華やかで迫力
が感じられます。

------------------------------
(176)Neĝhomo
===
Oni faras neĝhomojn stakigante du rondajn
neĝbulojn. Branĉoj estas uzataj kiel 
iliaj brakoj. Oni uzas butonojn por formi 
iliajn okulojn kaj buŝojn, karotojn por 
formi iliajn nazojn. 

(176)雪だるま
===
雪だるまは、雪の丸い塊を二つ重ねて作り
ます。木の枝を手にしたり、目や口にはボ
タン、鼻にはニンジンなどを使います。
------------------------------
(175) Ostro
===
La ostroj estas manĝeblaj duvalvuloj. 
La plej bona sezono por manĝi japanajn 
ostrojn estas aŭtuno kaj vintro. 
Japanoj manĝas ilin krude, frite aŭ
boliginte en kaserolo.

(175) カキ
===
カキは食用となる二枚貝です。マガキは秋
から冬にかけて旬を迎えます。生で食べる
ほか、フライや鍋にして食べます。
------------------------------
(174) Kotaco (Japana tradicia varmigilo)
===
Kotaco estas malalta ligna tablo kovrita 
per hutono (litkovrilo) aŭ lankovrilo.
Por varmigi ĝian internon japanoj uzis
karbobulon aŭ lignokarbon antaŭe sed
uzas elektran hejtilon nun.
Familianoj kolektiĝas ĉirkaŭ kotaco
por ĝui konversacion.

(174)こたつ
===
昔は、こたつには豆炭や、木炭が使われて
いましたが、最近のこたつは、電気ごたつ
です。ヒーターがつき、上から布団をかけ
たテーブルで、家族が集まり、だんらんの
場になります。

--------------------------
(173)Japana sablofiŝo
===
Oni povas fiŝi japanajn sablofiŝojn
en la gubernio Akita kaj ĝia 
ĉirkaŭaĵo, de novembro ĝis 
decembro. Ili estas manĝataj rostite
per salo, enmetite en manĝaĵon en
kaserolo k.a.

(173)ハタハタ
===
ハタハタは11月から12月にかけ、秋田県や
周辺地域でとれます。塩焼きや鍋などで
食べます。

--------------------------
(172) La unua neĝo
===
Oni nomas neĝon kiu unuafoje neĝis 
tiuvintre "la unua neĝo". 
Laŭ la Meteologia Subministerio, ĝi
inkluzivas neĝopluvon t.e. miksaĵon
el neĝo kaj pluvo.

(172)初雪
===
その冬に初めて降る雪を初雪といいます。
気象庁の定義によれば、雪と雨が混じっ
た、みぞれも含まれます。

-----------------------------
(171)Ĉina　brasiko
===
La bona sezono por manĝi ĉinan brasikon
estas malfrua aŭtuno kaj vintro. Ĝi
estas uzita kiel ingredienco de manĝaĵo
en kaserolo, peklaĵo, kimĉio k.a.

(171)ハクサイ
===
ハクサイは晩秋から冬にかけて旬を迎え
ます。鍋物や漬物、キムチなどの食材に
使われます。

--------------------------
(170)La Tago de Kulturo
===
La 3a de novembro estas la Tago de 
Kulturo difinita en 1948.
La celo de la tago estas respekti
liberecon kaj pacon, kaj evoluigi
kulturon.

(170)文化の日
===
11月3日は文化の日で、自由と平和を愛し、
文化を発展させるため、1948年からは
始まりました。

-----------------------
(169)Libro-semajnoj
===
Oni nomas du semajnojn ekde la 27a de 
oktobro en ĉiu jaro, libro-semajnoj.
Dumtempe okazas mutaj eventoj por sciigi 
plezuron en legado. Ankaŭ la 27a de 
oktobro estas la tago por litero kaj
tipo.

(169)読書週間
===
読書週間は毎年10月27日からの2週間です。
読書の楽しさを紹介するため、多くのイベ
ントが開催されます。また27日は文字・
活字文化の日です。
---------------------------
(168) Batato
===
Aŭtuno estas rikolta tempo de batatoj
kaj tiusezone infanoj amuziĝas 
elfosante batatojn.
Batato estas speciala produktaĵo de
la gubernio kagoshima.

(168)サツマイモ
===
秋はサツマイモの収穫期です。子供たちは
芋堀りをして楽しみます。サツマイモは
鹿児島県の特産品です。

-----------------------
(167)Klara ĉielo en aŭtuno"
===
La migrema aeropremo el la ĉina 
kontinento alportas al Japanio klaran 
ĉielon en aŭtuno. En tiu sezono oni 
povas ofte rigardi klaran ĉielon ĉar 
la akompana descenda aerfluo baras
formiĝion de nuboj.

(167)秋晴れ
===
秋晴れは、中国大陸からやってくる移動性
高気圧によって日本にもらたされます。
下降気流によって雲ができないため、晴れ
渡った空がひろがります。
---------------------------
(166)Lespedezo
===
Lespedezoj estas arbetoj de la fabaco
kaj vestas sin per malgrandaj purpuraj
floroj en aŭtuno. Japanoj havis intiman
senton al ili de la antikva tempo kaj
prikantis ilin en utaoj. Oni povas legi
tiujn utaojn en la Manjoo-ŝuu (la pej
antikva poezia antologio en Japanio).

(166)ハギ
===
ハギはマメ科の低木で、秋に紫色の小さな
花を咲かせます。古くから親しまれ、万葉集
にも多く登場します。
---------------------
(165)Miskanto
===
Miskantoj estas plurjaraj herboj de
la gramineo kaj unu el la sep aŭtunaj
herboj. La herboj balanciĝas kiel 
ondoj kiam la vento blovas.
-----------

El la blogo "Akvosfero" de Vastalto

nenio ardas
pro senvarma sunlumo
miskantospikoj

kolektas lumojn
el klara atmosfero
miskantaj spikoj

Vintro jam estas ĉe la sojlo.
-----------------------------
(165)ススキ
===
ススキは、イネ科の多年草で、秋の七草の
一つです。風に吹かれると、波のように
揺れます。
-------------

上の2句は、Vastaltoさんの作です。
------------------------------------

-----------------------------
(164)Rizbulo kun anno
===
Oni faras ĝin dispremante dolĉan rizon 
vaporumitan kaj tion buligante kaj 
kovrante per anno. Japanoj manĝas ĝin
precipe dum printempaj kaj aŭtunaj
ekvinoskaj tagoj.

(164)おはぎ
===
おはぎは、蒸したもち米をつぶし、丸めて
あんを包んで作ったもので、お彼岸などに
よく食べます。
------------------------------
(163)Japana piro
===
Ĝi havas globan formon malkiel okcidenta
piro kaj estas freŝa frukto en aŭtuno, riĉa 
je akvo kaj dieta fibro.

エスペラント歳時記
(163)日本梨
===
日本の梨は西洋梨と違って丸い形をして
います。シャキシャキとした食感が特徴
で、水分と食物繊維を多く含む秋の果物
です。
------------------------
(162) malfrusomera varmego
===
Varmego post aŭtuniĝo laŭ kalendaro.
Kvankam tiusezone fariĝas malvarmete 
en mateno kaj nokto, oni devas atenti, ke 
oni ne estu atakita de varmofrapo dumtage. 

(162)残暑
===
立秋を過ぎてからの暑さのことです。
朝晩は涼しくなっても日中は熱中症に
注意が必要です。
---------------------------------
(161) Nova lernosezono
===
En multaj lernejoj de Japanio kiuj enkondukas
tri lernozezonan sistemon komenciĝas nova 
lernosezono post somera libertempo. 

(161)新学期
===
夏休みが終わると、新学期が始まります。
多くの日本の学校は、3学期制を採用しています。

---------------------------------
(160)Bildtaglibro
===
Japanaj elementlernejanoj kutimas skribi
bildtaglibrojn kiel hejmtasko en somerlibertempo.
Ĉiutage ili pentras pri tiuj, kiujn ili faris
tiutage kaj skribas pri ili. 

(160)絵日記
===
絵日記は、小学生の夏休みの宿題として、よく
つけられます。毎日の出来事を書いた絵に、
文章を添えます。
------------------------------------
(159)Meduzo
===
Mezuroj havas sferajn figurojn kaj lante flosas
subakve. Iuj specoj estas venenaj. 
Post ulambanaj tagoj ili povas aperi proksime
de plaĝoj.

Sezonvortoj en Japanio
(159)クラゲ
===
クラゲは丸みのある形をしており、ゆらゆらと
水中を漂います。毒をもっている種類もいます。
お盆を過ぎると海水浴場に現われることも
あります。
------------------------
(158)Fantomaj rakontoj
===
Fantomaj rakontoj estas rakontitaj en
terura voĉo por timigi aŭskultantojn.
Pro tio, ke oni sentas kvazaŭ trakurus
frosto en spino aŭskultante fantomajn
rakontojn, ili utilas por peli varmegon
en somero.

(158)怪談
===
怪談は、おどろおどろしい口調で語られ、聞
く人を怖がらせます。背筋が凍り、暑気払い
にもなります。

--------------------------------
(157)Konsumiĝo pro somera varmego
===
En somero oni sentas korpan malordon
frapite de somera varmego, ekzemple
montrante simptomojn de sendormeco kaj 
senapetiteco.

(157)夏バテ
===
猛暑で体力を消耗したり、冷たい飲み物や
食べ物で胃が弱ったりし、体調不良になる
ことです。不眠や食欲不振など様々な症状
があります。
-------------------------------
(156) Kornoskarabo
===
Ĝi estas insekto apartenanta al la
familio de melolonto. En somera nokto
ĝi estas logita al arboj kiuj gutigas
sukon.

(156)カブトムシ
===
カブトムシはコガネムシ科の昆虫です。
夏の夜、樹液の出ている木に引き寄せ
られます。
----------------------------

(155)Japanaj maldikaj vermiĉeloj
===
Ili estas sekigitaj vermiĉeloj
faritaj de knedita kaj maldike 
streĠita faruno. Oni boligas 
ilin kaj, elpreninte ilin el la
bolpoto, malvarmigas. Ili estas
manĝataj kun speciale preparita
sojo. 

(155)そうめん
===
そうめんは、小麦粉をこね、細くのばした
乾麺です。ゆでた後冷やして、つゆにつけ
て食べます。
-----------------------
(154)La mara tago
===
La 3a sabato de julio estas la tago 
de maro en Japanio. Ĝi fariĝis nacia
festtago en 1996 por esprimi dankemon
al beno de maro kaj kreskigi spiriton
por graveco de maro.

(154)海の日
===
海の日は7月の第3土曜日です。海の
恵みに感謝し、海を大切にする心を
育むために1996年から国民の祝日に
なりました。

--------------------
(153)Akvomelono
===
Akvomelono konsistas el pli ol 90 procentoj
da akvo kaj tial oni manĝas ĝin por 
sensoifigi sin en somero.

(153）スイカ
===
スイカは、成分の9割以上が水分なので、
夏の水分補給に役立ちます。
-------------------
(152) Latkurteno
===
Ĝi estas fenestra kovrilo farita el 
latoj k.a. por regi lum-enlason kaj
mildigi varmegon en somero.

(152)すだれ
===
すだれは竹などを編んで作り、窓辺につる
して使います。日差しを遮り、風を通す
ため、夏の暑さをやわらげます。

-----------------------
(151)kankro
===
Ĝi vivas en lageto kaj marĉo.
Virkankroj havas grandajn pincilojn
kaj estas popularaj inter infanoj.

(151)ザリガニ
===
ザリガニは池や沼に生息します。オスには
大きなはさみがあって、子供に人気があり
ます。
------------------
(150)Tago de patro
===
En Japanio la 3-a dimanĉo de junio 
estas la tago de patro.
Oni kutimas doni malgrandajn donacojn 
kiel kravato al sia patro por esprimi
dankon al li.

エスペラント歳時記
(150)父の日
===
日本では6月の第3日曜日が父の日です。
父親に感謝する日で、ネクタイなどの
プレゼントをします。

------------------------
(149)Ĉerizo
===
Ĉerizo estas frukto de ĉerizarbo
kaj ofte nomiĝas "frusomera 
rubeno". Ĝi havas unu kernon ene 
de la fruktkarno kaj gustas 
doĉacide. 

(149)サクランボ
===
サクランボは「初夏のルビー」とも呼ば
れる、特定種のサクラの木の果実です。
甘酸っぱい味で、真ん中に種が一つあり
ます。
--------------------
(148) Japana irido
===
Ĉirkaŭ majo kaj junio venas bona 
sezono por ĝui plenan floradon 
de japanaj iridoj. Ili vestas sin 
per purpuraj kaj blankaj floroj sur
skapoj etendiĝantaj rekte. Nun 
troviĝas multe da specoj de 
japana irido pro la progreso de 
plibonigaj manieroj de la specoj.

(148)ハナショウブ
===
ハナショウブは5月か6月に見ごろをむか
えます。まっすぐ伸びる茎の先に紫色や
白などの花を咲かせます。品種改良も
進んだため、多くの品種があります。

-------------------------
(147)Aktivado por dungiĝo
===
En Japanio multaj kvara lernojaranoj
de universitatoj faras dungiĝan 
aktivadon por serĉi sian laboron 
post diplomiĝo en la sama periodo. 
Ĉi-jare la Federacio de entreprenistaj 
grupoj decidis la 1an de junio kiel 
la daton, post kiam firmaoj povas 
intervjui laboraspirantajn studentojn.

(147)就職活動
===
日本では、多くの大学4年生が、卒業後の
仕事を探すために同じ期間に行います。
今年度の学生との面接解禁日は6月1日です。
------------------------
(146) Ultraviolaj radioj
===
En somero la kvanto de ultraviolaj 
radioj emanitaj de la suno kulminas.
Pro tio ke troviĝas ebleco ke troa 
elmeto al sunradioj damaĝos nian 
korpon, ni bezonas preni rimedojn
kontraŭ sunbruniĝo, ekzemple 
ŝmirante preventan likvon sur la
korpon. 

(146)紫外線
===
夏、太陽から降り注ぐ紫外線の量が
ピークに達します。浴びすぎると
体に悪いので、日焼け止めを塗るな
ど、対策が必要です。
-------------------------

(145)Montogrimpado
===
De printempo ĝis somero venas bona sezono por 
montogrimpado kaj tiutempe en multaj montoj
okazas religiaj ceremonioj pri malfermo de 
montogrimpa sezono. Lastatempe plimultiĝas 
virinaj grimpistoj portantaj laŭmodajn 
vestaĵojn.

(145)山登り
===
春から夏にかけ、登山シーズンが到来し、多くの山
で山開きが行われます。最近は、おしゃれな服装で
登山する女性が増えています。


-------------------------
(144)Visterio
===
En printempo visterio (genro de grimpplanto)
vestas sin per helviolaj floroj. La floroj
pendantaj de vistera pergolo aspektas kvazaŭ
kurteno.

(144)フジ
===
春になるとうす紫色の花をつけます。
フジ棚から垂れ下がる花はカーテン
のようです。
-------------------------
(143)Fazano
===
Fazano estas la nacia birdo de Japanio. Vizaĝoj de 
viraj fazanoj fariĝas ruĝaj en printempa 
genersezono kaj viroj fajfas por aserti sian 
teritorion kaj serĉi inojn.

(143)キジ
===
キジは日本の国鳥で、オスは繁殖期になると赤い
顔になり、鳴きながらメスを求めます。

-----------------------
(142)Muska flokso
===
Muskaj floksoj preskaŭ kovras la tersurfacon, 
kiam ili kreskis. Ili vestas sin per floroj
rozaj, blankaj, purpuraj kaj aliaj koloraj
kaj aspektas kiel tapiŝo. 

(142)シバザクラ
===
シバザクラは地表を覆うように育ちます。
ピンク、白、紫などの花を咲かせ、あた
かも絨毯のようです。

------------------------
(141)Shikoku-pilgrimado
===
Shikoku-pilgrimado estas vojaĝo por laŭorde
adorviziti 88 templojn en la japana insulo 
Shikoku. Pilgrimantoj vestas sin per blanka 
vesto kun speciala celo. 

(141)お遍路
===
お遍路は、四国にある88か所の寺を、順に参拝
することです。お遍路をするときは、特別な白い
装束をします。
-------------------------
(140)Subĉiela teceremonio
===
Ĝi ofte okazas en bonveteraj printempa aŭ
aŭtuna tagoj. Oni akceptas servon de preparita
teo subĉiele en tiuj cirkonstancoj, en kiuj
ruĝa tapiŝo kaj speciala ruĝa ombrelo estas
aranĝitaj.

(140)野だて
===
野だては、気候の良い春や秋、自然の中で赤い
カーペットを敷き、専用の赤い傘をさし、お茶
をふるまいます。
----------------------------

(139)Flava polvo 
===
Flava polvo estas printempa fenomeno, ke 
sablo en ĉinaj dezertoj leviĝas per forta 
vento kaj estas enportita en Japanion per 
okcidenta vento.

(139)黄砂
===
黄砂は、中国の砂漠地帯の砂が強風で舞い上
がり、偏西風に乗って日本に運ばれる現象で
す。

-----------------------
(138)Kolza floro
===
Ĝi estas floro de kolzo kaj vestas sin per
flavaj floroj. En frua printempo kolzaj floroj
kiuj kovras kampon informas printempon al ni. 
Oni manĝas ilin kiel Ohitashi boliginte, kaj
kiel Tempuro fritinte en multa oleo.


(138)菜の花
===
菜の花は、アブラナの花で、鮮やかな黄色の
花を咲かせます。おひたしや天ぷらなど、食材
としても使われます。
--------------------------
(137)Svingilo
===
Printempe oni ofte povas vidi infanojn kiuj
ĝoje ludas en parkoj aŭ lernejaj kortoj 
balancante svingilojn.

(137)　ぶらんこ
===
春の暖かな公園や校庭などで児童たちがぶらんこ
を漕いで、楽しげに遊ぶ姿をよく見かけます。
-------------------------
(136) Spiko de ekvizeto
===
En ĝia strikta senco ĝi estas sporofito de ekvizeto.
Printempe ĝi eliĝas el subtero. Kuirinte per sojo 
oni manĝas ĝin kiel plurtage daŭrema manĝaĵo.

(136)ツクシ
===
ツクシはスギナの胞子茎です。春に地上に顔を出
します。つくだ煮などにして食べることが
できます。
----------------------------
(135)Driva glacio
===
Driva glacio estas glacio kiu flosas sur la surfaco 
de la akvo en malvarmaj regionoj. En Japanio oni
povas vidi ĝin sur la Oĥotska Maro ĝis ĉ. marto.

(135)流氷
===
流氷は海の水が凍ってでき、海面を漂っています。
日本では、3月頃までオホーツク海で見ることが
できます。
--------------------------
(134)Superjaro
===
Superjaro havas 366 tagojn, ĉar la februaro havas
29 tagojn. Ĝi plejparte okazas en ĉiu kvara jaro.

(134)うるう年
===
うるう年は1年が366日ある年で、2月が29日まであり
ます。通常、4年に1度まわってきます。
-------------------------------
(133) Polenozo
===
Ĉirkaŭ la mezo de februaro, masklaj floroj de la japana kriptomerio 
komencas ellasi grandan kvanton da flava poleno kvazaŭ fumo, en la
japana ĉef-insulo Honŝuo (Honshuu). En la okazo, ke tiu poleno
eniris en okulojn aŭ nazkavaĵojn de homoj, kiuj kutime infektiĝas je
polenozo, ili havas simptomon kvazaŭ malvarmumo, sentante jukon sur la
okuloj, kaj fluigante nazmukojn.

(133)花粉症
===
二月の半ば頃から杉の雄花は、あたかも煙のような
黄色い花粉を飛ばします。その花粉が人の目や鼻腔
に入ると、涙目になったり、鼻水が出るといった、
風邪のような症状を引き起こします。

-------------------------------
(132) La tago por celebri la fondon de ŝtato
===
En Japanio la 11a de februaro estas la tago, kiam la unua
imperiestro Jinmu surtroniĝis, laŭ japana mito. 
La tago fariĝis nacia festotago ekde 1967.

(132) 建国記念の日
===
2月11日は日本神話におれば、初代天皇の神武天皇
が即位した日と言われています。1967年から国民
の祝日になりました。

-------------------------------
(131)Hamamelido
===
Hamamelido vestas sin per malgrandaj flavaj floroj
fruprintempe. Onidire la japana nomo "Mansaku" estis
farita de kombinaĵo de Mazu (komence en printempo) 
kaj Saku (floras).

(131)マンサク
===
マンサクは早春に、小さな黄色い花をつけます。
「まず咲く」の音がなまって「マンサク」に
なったとも言われています。

--------------------------------
(130)Arboprujno
===
Oni povas vidi arboprujnon kiam akvero aŭ neĝo en 
la aero estas forblovita de vento kaj glaciiĝas sur
arboj. Precipe, arboprujno en la montoĉeno Zaou en
la gubernio Yamagata meritas spekton.

(130)樹氷
===
樹氷は空気中の水滴や雪が、風で樹木に吹きつけられ、
凍ってできます。山形県の蔵王連峰で見られる樹氷は
有名です。
-------------------------------
(129)Lofio
===
Lofio estas manĝebla fiŝo vivanta en profunda maro.
Oni distranĉas ĝin pendigante supren ĉar ĝia haŭto
estas malfacile tranĉebla pro ĝia gliteco.
Oni ŝatas manĝi ĝin kiel manĝaĵon en kuirvazo .

(129)アンコウ
===
アンコウは食用の深海魚です。皮はぬめりがあり、
切りにくいため、つるした状態でさばきます。
鍋にしたりして食べます。
-----------------------------

(128)
Oriono (Konstelacio)
===
Vintre oni povas rigardi belajn stelojn kiuj hele brilas 
en ĉielo. Oriono estas unu el la reprezentaj 
konstelacio en vintro.

(128)オリオン座
===
冬は空が澄み切って星の美しい季節です。
リオン座は冬の代表的な星座です。

----------------------------
(127)Rizkaĉo kun sep printempaj herboj
===
Matene de la 7a de januaro japanoj kutimas manĝi rizkaĉon
kun sep printempaj herboj.
La antikvaj japanoj kredis, ke la manĝo de tiuj plantoj
ekzorcas malbonan spiriton kaj donas al ili feliĉon.
La sep primtempaj herboj konsistas el enanto, kapselo, 
gnafalio, stelario, lapsano, rapo, kaj rafano.

(127)七草粥
===
日本人には、1月7日の朝、七草の入ったお粥を
食べる習慣があります。これを食べると、邪気
を払い、幸福をもたらすと信じられてきました。
ちなみに、春の七草はセリ、ナズナ、ゴギョウ
（ハハコグサ）、はこべら、仏の座、すずな、
すずしろ、です。
------------------------------------
(126) Kagami-moĉi (Rondaj moĉipecoj)
===
Ili estas oferitaj al Jardio, metite sur 
ofertableto en tokonomo en novjaraj tagoj.
Ili konsistas el paro da platrondaj moĉioj
metitaj unu sur la alia.

(126)鏡餅
===
正月の床の間などに供える二つをひと重ねにした
餅のことです。

---------------------------------
(125)Abiarbo
===
Abio estas ĉiam-verda arbo uzata kiel
kristonaska arbo. Cetere, oni nomas
aĵon ornamitan sur la pordo de vestiblo
en la kristnaska tago "kristnaska 
florkrono".

(125)モミの木
===
樅の木は、クリスマスツリーとして使われる
常緑樹です。ちなみにクリスマスに玄関の
ドアに飾るのはクリスマス・リース(wreath)
です。
---------------------------
(124)Jarfina bankedo
===
Jarfine, japanoj kutime organizas tiajn 
bankedojn kun siaj geamikoj, laborejaj 
kamaradoj k.a por retrorigardi la nunan
jaron kaj celi la plifortigon de amikexo.

(124)忘年会
===
年の暮れ、一年をふりかえり、苦労を忘れる
ために宴会を開きます。同僚、取引先、友人
など様々なメンバーで開かれます。
--------------------------------
(123) La unua glaciiĝo
===
Ĝi signifas la unuan glaciiĝon de flakoj 
k.a en tiu vintro. Tio okazas kiam la 
tersurfaca temperaturo malaltiĝis sub 
frostpunkto, kaj sciigas al ni la alvenon
de severa malvarmeco.

(123)初氷
===
初氷とは、その冬最初に、水たまりの表面などに
氷が張ることです。地表の温度が氷点下になると
起こり、本格的な冬の寒さの訪れを告げます。

-----------------------------
(122) Neĝkrabo(Zuwai-gani)
Neĝkrabo estas luksa delikataĵo en vintro.
Oni gustumas boligitan neĝkrabaĵon per sojo
kun vinagro. 

(122)ズワイガニ
===
ズワイガニは、冬の味覚を代表する高級食材です。
ゆでて酢醤油で食べるとおいしいです。
-----------------------------

(121)Branumita rafano
===
Antaŭe, branumitaj rafanoj estis 
konservaĵoj por vintro en Japanio. 
Por fari ilin, oni pendigis rafanojn
por ilin sekigi sub antaŭtegmento.
Tio estis kutima kaj poema peijzaĝo
en malfrua aŭtuno.

(121)たくあん
===
たくあんは、昔は日本の冬の保存食でした。
大根干しは冬の風物詩になっていました。
-----------------------------

(120) Shichi-Go-San
===
Shichi-Go-San estas tradicia evento en Japanio por
tri- kaj sep-jaraj knabinoj kaj kvin-jaraj knaboj, 
ĉiujare okazigita la 15an de novembro. 
Tiun tagon aŭ meze de novembro, ili vizitas jaŝirojn
kun siaj gepatroj k.a. por deziri sian sanan kreskadon.

エスペラント歳時記
(120)七五三
===
十一月十五日の行事ですが、現在では十一月中旬に、着飾った
三歳の男女、五歳の男児、七歳の女児が、子どもの成長を祈る
親に連れられて、神社に参詣します。
----------------------------------------

(119)Saklarvo
===
Saklarvo estas larvo de nokta papilio. Malfruaŭtune
saklarvoj pendas sur la branĉoj de arboj. 
Ĝia nesto estas kamuflilo por sin gardi.


(119)ミノムシ
===
ミノムシはガの幼虫です。晩秋、木の枝からぶらさ
がっています。巣は身を守るためのカムフラージュ
となっています。
------------------------------

(118)Bazaro de Jaŝiro Ootori
===
Ĉiun tagon de koko de novembro oni okazigas
ĝin en jaŝiroj de diversaj lokoj.
Tiun tagon la teritorioj de jaŝiroj vigliĝas
kun multe da vizitantoj kaj bone vendiĝas rastiloj
kiuj estas objektoj por alvoki feliĉon.


(118)酉の市
===
酉の市は11月の酉の日に各地の神社で行われる祭です。
この市では、幸福を呼びこむとされる熊手を模した
縁起ものが売られ、境内は多くの人でにぎあいます。
------------------------------------
(117)Haloveno(Hallowen)
===
Haloveno estas festivalo celebrata en la 31-a de okotobro
en precipe eŭropaj landoj kaj Usono. 
Lastatempe ankaŭ en Japanio tiu ĉi festivalo populariĝas
inter precipe junuloj kaj komercistoj.
Nun la festivalo perdas propran religian sencon kaj 
estas ĝenerale akceptita kiel ĉujaran amuzan eventon de popoloj.

(117) ハロウィーン
===
ハロウィーンは10月31日に祝う西洋のお祭りです。
元来宗教的な行事でしたが、現代のアメリカ合衆国、
日本などでは宗教的な意味合いを失い、民間行事と
して定着しています。
----------------------------------
(116) Oranĝoflava osmanto
===
Fruaŭtune la arboj de oranĝoflavaj osmantoj
florigas malgrandajn oranĝajn florojn.
Pro ilia forta odoro oni povas rimarki ilin 
malproksimume. Oni ofte plantas ilin kiel
ĝardenajn arbojn kaj ĉirkaŭbarilojn. 

(116)キンモクセイ
===
初秋、キンモクセイの木がだいだい色の花をたくさん
咲かせます。強い香りがあるので、遠くからでもわか
ります。庭木や垣根として植えられます。
------------------------------------
(115)Granatujo
===
Granatujo fruktas rondajn fruktojn. En aŭtuno, fendiĝas
maturiĝintaj fruktoj kiuj pleniĝas de semoj entenantajn
multe da suko. Pro tio, oni diras, ke granatujo estas simbola
frukto de la prospero de idoj.


(115)ザクロ
===
ザクロに球形の実がなります。秋になると、熟して口が裂け、
その中には液汁をふくんだ種がびっしりつまっています。
種子が多いことから、子孫繁栄を表す果物とされています。

(114)Rizlokusto
===
La japana nomo de rizlokusto "Inago" devenas 
de ido de rizo.
Rizlokustoj estas malutilaj insektoj por
rizo ĉar ili formanĝas terproduktaĵojn 
svarmante en rizkampoj kaj herbejoj.
En diversaj regionoj oni kutimas manĝi rizlokustojn 
fritetante ilin aŭ farante sian prilaboritan
manĝaĵon "tsukudani" kuirita per sojo kiel 
konservaĵon.
---------------------------------------
(114)イナゴ(蝗）
===
イナゴの語源は稲の子で、草原や田んぼなどで
群れで発生し、農作物を食べてしまう稲の害虫
です。炒ったり、つくだ煮にして食べる地方も
あります。
-------------------------------------
(113)Ternukso (arakido)
===
Ternukso estas agrikultura specialaĵo de
la gubernio Chiba kaj estis importita en 
Japanion antaŭ 300 jaroj.
Ĝi kreskas subtere, ne sur arba branĉo.
Oni bone sekigas ĝin sunumante dum ĉ.du
monatoj. 

(113)落花生
===
落花生は、千葉県の特産品で、江戸時代の1710年
頃に日本に輸入されました。
落花生は、枝ではなく、土の中で育ちます。
収穫後、約2か月間、天日でよく乾燥させます。
---------------------------------------
(112) Lanio
===
De aŭtuno ĝis vintro lanio kantas per
tranĉa voĉo por depostuli sian teritorion.
Lanio havas kutimon lasi sian kaptaĵon 
enpikita al arba branĉo.

(112)モズ(鵙）
===
モズは、秋から冬にかけて鋭い声で鳴きますが、
これは縄張り確保のためと言われています。
捕まえた獲物を木の枝に突き刺しておく習性を
持っています。
-------------------------------
(111) Plumdianto (Nadeshiko)
===
Plumdianto florigas ruĝetajn florojn kiuj 
refreŝigas nin, dum la periodo de printempo
kaj aŭtuno, sed ĝi estas unu el la sep
aŭtunaj herboj en Japanio. 
Por diferencigi ĝin de "Kara-Nadeshiko
(ĉina dianto)", kiun oni importis de 
Ĉinio poste, oni ofte nomas japandevenan
plumdianton "Yamato-Nadeshiko(japana dianto)".
La vorto "Nadeshiko" estas uzata en 
la karesnomo de la nacia futbalteamo de 
virinoj "Nadeshiko-Japan".

(111)ナデシコ（撫子）
===
ナデシコは、春から秋にかけて鮮やかな
ピンクの花を咲かせますが、秋の七草の一つ
です。日本古来のナデシコは、後に中国から
入ってきた唐撫子(カラナデシコ）と区別するため
大和撫子といわれ、女子サッカーの日本代表チーム
の愛称「なでしこジャパン」にも使われています。
-----------------------------------
(110)Manto
===
Manto manĝas insektojn kaj etajn animalojn
kaptinte ilin per antaŭaj piedoj akraj kiel
serpeto. Troviĝas du specoj da manto de
verda kaj bruna. Kvankam ĝi apartenas al utila
insekto, tamen oni sentas ian minacon al ĝi, 
kiu koleras levante antaŭajn piedojn.
En malfrua aŭtuno ĝi demetas multe da ovoj. 
Cetere, "La Manto" esperante verkita de Paula
Maxhrti estas interesa romano.

(110)カマキリ（蟷螂）
===
カマキリは、鎌のように発達した前肢で昆虫
や小動物を捕えて食べます。緑色と褐色の2種類
がいます。益虫ですが、怒って前肢を振り上げる
姿には凄味を感じます。秋が深まると、たくさん
の卵を産みます。
ちなみに「La Manto」というエスペラント原作
の小説があり、おもしろいので読むことを
お薦めします。
-------------------------------
(109) Tago de prevento kontraŭ naturkatastrofoj
===
La 1an de septembro 1923 okazis grandega tertremo
en la Kantou-regiono. Tiun memortagon ĉiujare oni
konsolas mortintojn de la tertremo por ke oni ne forgesu
tiun ĉi tragedion.
En 1960 oni nomis tiun tagon "Tago de prevento kontraŭ 
naturkatastrofo" kaj tiam plenumas kontraŭkatastrofajn
ekzercadojn tutlande.

(109)震災忌（震災記念日）
===
1923年9月1日に関東地方に大地震が起こり、
数多くの死者が出ましたが、その死者を
慰霊するための記念日です。
1960年に防災の日と定め、全国各地で
避難訓練が行われています。
---------------------------------
(108)Komelino
===
Komelioj amase kreskas vojflanke aŭ kampe
ĉar ili estas fekundaj.
Matene ili florigas bluajn florojn sed tuj 
posttagmeze la floroj komencas ŝrumpi.
La lazuraj floroj florantaj kun rosero havas
amindan belecon.

(108)露草
===
繁殖力が強いため、道端や畑に群生しています。
朝、青い花を咲かせますが、午後にはしぼんでしま
います。露を含んで咲く瑠璃色の花には可憐
な美しさがあります。
---------------------------------
(107)Antaŭmatura sojfabo
===
Oni maplantas nematurajn sojfabojn kun 
siaj branĉoj el tero kaj bolkuiras ilin kun pinĉoj 
da salo. Estas tre bona "Otsumami (flanka 
manĝaĵo) ĉe saketrinko.

エスペラント歳時記
(107)枝豆
===
枝豆は、まだ熟していない大豆を枝ごと切り取った
ものです。さやのまま塩ゆでして、ビールのつまみ
などとして食べます。
------------------------------
(106) Libertempa arbara lernejo
===
Tiu ĉi lernejo estas unu el la edukaj
programoj por trejni korpon kaj spiriton
de lernantoj. Ili pasigas libertempon kune kun
siaj instruistoj en naturriĉaj arbaroj, montoj ktp.

(106)林間学校
===
林間学校では、子どもたちと先生が山や高原で
一緒に過ごします。自然と親しみ、心と体を
鍛える教育プログラムです。
------------------------------------
(105)Dumtempa senventeco
===
Kiam mara vento en tago ŝanĝiĝas al
tera vento en nokto, vento silentiĝas
dumtempe. Tia fenomeno nomata "dumtempa
senventeco" okazas precipe en la enlanda
maro Seto-naikai.

(105)夕なぎ
===
昼間に吹く海風が夜に吹く陸風に替わるとき、
一時的に風がやみます。これを夕なぎと言い、
瀬戸内海で起きやすい現象です。
--------------------------------
(104) melongeno
==
Estas reprezenta legomo en somero kaj 
havas diversajn formojn kiel rondajn,
elipsajn, oblongajn kaj aliajn.

(104)ナス
===
ナスは夏を代表する野菜です。まん丸や楕円形、
細長いものなど、さまざまな形があります。
----------------------------------
(103)Somerdomo apud maro
===
En somero oni malfermas somerdomojn 
apud maro por tiuj personoj, kiuj 
ĝuas marbanon kaj　pasigi libertempon
sur plaĝo ludante flugpilkon, ĝuante
konkuron por fendi akvomelonon per
bastono ktp.

(103)海の家
===
夏になると、海の家が開設され、人々は
海水浴に出かけます。スイカ割りやビーチバレー
をして楽しむ人もいます。
-------------------------------

(102)Somera salutkarto
===
Japanoj sendas salutkartojn al siaj konatoj
kaj parencoj ktp. por demandi pri iliaj 
vivstatoj dum severe varmegaj tagoj en somero.
Sur tiuj kartoj ofte estas skribitaj desegnaĵoj
de orfiŝo kaj fajraĵo ktp.


(102)暑中見舞い
===
暑中見舞いは、夏の暑い間、知人や親戚に
はがきを出し、安否をたずねることです。
暑中見舞いのはがきには、金魚や花火などが
描かれています。
-------------------------------
(101)Sunombrelo
===
Oni uzas sunombrelon por eviti ardajn
suradiojn en someraj tagoj.
Lastatempe populariĝas sun-pluvombrelo
uzebla en ĉiu vetero.

(101)日傘
===
日傘は、夏の強い日差しを避けるために差します。
最近は、雨が降った時も使える晴雨兼用の傘が
人気になっています。
------------------------------
(100)Kukumo
===
Latatempe oni povas aĉeti ĝin en
superbazaro dum la tuta jaro sed
originale nun la kukumo estas en
sia sezono.
Oni manĝas ĝin kun misoo, salo
k.a. sen kuiro, en salato salpremita 
aŭ kun vinagra saŭco. 
Alie oni peklas ĝin per brano, misoo,
sakefeĉo ktp.

(Ekzempla hajko)
Ni ENAJ-anoj tradukis la suban japanan
hajkon　en Esperanton.

もの言はぬ妻怖ろしや胡瓜もみ
　　　　　　　　（趙永順さん(女性）の作品）
1.
Edzin' silente
kukumojn peklas sola ---
premege al mi.
(Sibazyun)
2.
Terurege!
Edzino senvorta
lavas kukumon
(snikki)
3.
Dronas en peklo
Silento teruras lin
Sezona kukum'
(Nemukin)

(100) 胡瓜（きゅうり）
===
最近は、一年中スーパーで買えるので季節感
が薄れかけていますが、本来夏のものです。
もぎたてを、味噌や塩をつけて生で食べるほか、
揉んだり漬けたり、ドレッシングをかけ、サラ
ダで食べます。　　

(例句）
もの言はぬ妻怖ろしや胡瓜もみ
　　　　　　　　（趙永順さん［女性）の作品）
-------------------------------
(99)Moskito
===
Moskito suĉas sangon de homo kaj besto.
Ĝi povas infekti homon je infekta malsano
kiel dengo.
Oni gardas sin per moskiticido kaj ŝprucigilo
de insekticido por ke oni ne sentu jukon per
pikiĝo.

(99)蚊
===
蚊は、人間や動物の血を吸い、デング熱など
の感染症を媒介することもあります。
刺されるとかゆくなるので、蚊取り線香や
虫よけスプレーで身を守ります。
--------------------------------
(98)Kobitido
===
Ĝi estas svelta kaj glatiga ŝlimfiŝo havanta
ĉirojn ĉe la pinto de buŝo.
De antaŭ longa tempo japanoj kutimas manĝi ĝin
kiel refresigan nutraĵon precipe en somero.
Ekzemple oni manĝas ĝin kiel "kabayaki" (trapikite
rostita kobitido) aŭ "Yanagawa-nabe(*)".

* Oni splitmalfermas la dorson de kobitidoj, forplenas 
la oston, kuiras ilin kun tranĉpecetoj de lapo kaj
misosupo en argilpato, kaj fine kovras ilin per ovokirlaĵo.

(Ekzempla hajko)
Ni ENAJ-anoj tradukis la suban japanan hajkon
en Esperanton.

泥鰌汁たぎるも愛を告げられず
(Dojo'u-jiru Tagiru mo Ai o Tsugerarezu)
　　　　　　　　　　　　(Verkita de KISO Haruyuki)
1.
En sup' varmega
kobitido --- cin mi nur
sekrete amas.
(trad. de Sibazyun)

2.
Kobitidsupo
varmegas antaŭ ili
sen amkonfeso
(trad. de Masakato)

3.
Kobitid' en sup'
Samkiel ĝia varmegec'
ne kuraĝas konfesi
(trad. de snikki)

4.
kobitidsupo
bolas, dume ne eblas
konfesi amon
(trad. de Vastalto)

5.
Jam preparita
Supo de kobitido
Konfesu amon!
(trad. de Nemukin)

(98)ドジョウ
===
ドジョウは、口ひげがあり、ぬるぬる
した魚で、川や湿地に生息しています。
ゴボウと煮て卵をとじ、柳川鍋にしたり、
蒲焼きにします。夏場のスタミナ食として親
しまれています。

(例句）
泥鰌汁たぎるも愛を告げられず
　　　　　　　　　　　　(木曾晴之さん作）
----------------------------------

(97)Heliko
===
En pluvsezono helikoj malsekiĝitaj de
pluvo vigliĝas. Ili vivas en tero sed
speco de konkuloj.

(Ekzempla hajko)

sur betonmuro
heliko en la konko-
tagoj sen pluvo
(Vastalto) 

(97)カタツムリ
===
梅雨の時期、雨にぬれたカタツムリは生き生き
としています。陸に住んでいますが、貝の仲間
です。
---------------------------------
(96)Kartamo
===
Kartamo floras kun flavaj aŭ oranĝaj
floroj kiel cirsio.
Oni povas akiri ruĝan tinkturon el
siaj petaloj kaj vegetalan oleon el
siaj semoj. 

(96)紅花(safflower)
===
紅花（ベニバナ）には、黄色やオレンジ色の
アザミに似た花が咲きます。花びらは、紅色の
染料になり、種からは植物油が採れます。
--------------------------------
(95)Hirundo
===
En printempo hirundoj alvenas al Japanio
de sudaj landoj por konstrui nestojn 
sub la aleroj de domoj.
Frusomere iliaj ovoj eloviĝas kaj 
hirundidoj pepas postulante nutraĵon.

(Ekzempla hajko)

hirundo tranĉas -
nuba ĉielo signas
pluvon baldaŭan
(Vastalto, 2006) 

(95) ツバメ
===
春になると、ツバメは南の国からやって来て、
民家の軒下などに巣を作ります。夏の初めに
卵がかえり、ひなが餌を求めて鳴きます。
-----------------------------------
(94)Fabo
===
En Japanio oni nomas fabon "Sora mame"
ĉar ĝia guŝo turnas sin ĉielen (Sora).
Gia verda koloro estas vere bela kaj 
rimarkigas al ni la alvenon de agrabla
sezono. Oni manĝas ĝin boligante 
kun pinĉo da salo aŭ kardrostante ĝin.
Ĝi estas tre tauĝa kiel almanĝaĵo
de sakeo precipe en somero.

(94)ソラマメ（broad bean)
===
莢が空に向くので「そらまめ」と言います。
緑色が美しく、季節感にあふれています。
焼いたり、塩ゆでにして食べますが、特に
夏のビールのつまみに最高です。
----------------------------------
(93) Flora kornuso 
===
En printempo aŭ frusomero flora kornuso 
naskas foliojn kiel blankaj aŭ ruĝetaj
floroj. 
Troviĝas fama epizodo aperigata en 
lernoliboro de la angla por mezlernejanoj, 
ke Usono donacis florkornuson al Japanio 
en 1915 kiel redonacon al sakuro sendita
de Tokio al Vaŝingtono (Washington). 

(93)ハナミズキ
===
ハナミズキは、春から早春にかけて白色や
薄いピンク色の花のような葉をつけます。
東京から贈った桜のお礼に、1915年、米国
から日本にハナミズキが贈られた話は、
教科書にもとりあげられていて有名です。
----------------------------------

(92)Tago de patrinoj
===
La tago de patrinoj estas ferio por danki
al patrinoj, festita en la dua dimanĉo
de majo (ĉi-jare la 10an) en multaj landoj.
Tiun tagon en Japanio oni dediĉas ruĝajn 
kariofildiantojn al sia patrino.

(92)母の日
===
5月の第2日曜日（今年は10日）は、多くの国では
母の日です。日本では母に感謝して赤のカーネー
ションを捧げます。
------------------------------

(91) Ranido
===
En tiu ĉi sezono oni povas observi naĝantajn
ranidojn en lagetoj. Kiam ranido kreskas, 
la vosto malaperas kaj la piedoj ekformiĝas.
Ĝi preparas por vivi surtere aliformiĝonte
ranon.

(91)オタマジャクシ
===
この季節、池をのぞきこむと、オタマジャクシ
が尻尾を振りながら泳いでいます。手足が生えて
くると、尻尾が短くなり、カエルに成長して
陸上で生活する準備をします。
---------------------------------
(90)Turbo (sazae)
===
De printempo ĝis frua somero oni povas
manĝi bongustajn turbojn (sazae). 
Kompreneble oni povas gustumi ilin
saŝimigante sed la turbokuiro (Tsuboyaki)
estas fama pro tio, ke oni kuiras la 
moluskojn kun sojo en iliaj propraj konkoj 
super fajro. 
Cetere kiam japanoj aŭdas la nomon de 
"Sazae", ili rememoras la heroinon "Sazae" 
de populara animita filmo "Sazae-san".

(90)サザエ
===
サザエは、春から初夏にかけて旬を迎えます。
刺身でも食べられますが、つぼ焼きにすると
風味が豊かになります。ちなみに日本人は
サザエと聞くと、マンガ・アニメの主人公
サザエさんを思い出します。
-----------------------------
(89)Ekskurso
===
Precipe en printempo, japanaj vartlernejanoj
kaj elemetlernejanoj ekskursas malproksime
al montoj, parkoj, lagoj ktp per trajno,
rezervita buso, ktp.

(89)遠足
===
春には、幼稚園児や小学生が、遠足に
行きます。電車や貸切バスなどで、山や
公園に出かける子どもたちもいます。
--------------------------------

(88)Miraĝo
===
En Japanio oni ofte povas ĝin en printempo
en la golfo Toyama-wan.
Tiu ĉi fenomeno okazas pro tio, ke lumradioj
estas refraktiĝitaj pro la diferenco de
temperaturo inter varma aero sur la ĉielo
kaj malvarma aero apud la marsurfaco kaj
tiurezulte renversas aŭ montrigas en diferencaj
formoj, la figurojn de aĵoj kiel konstruaĵo
kaj pejzaĝo situanta 5-20 kilometrojn for
de la maro.
---------------------------------
(87)Montoherboj
===
En printempo oni povas ĝui kolekton de 
montoherboj kiel pterido kaj aralia
burĝono en montoj kaj kampoj.
Estas speciale bonguste manĝi freŝajn
montoherbojn en "tempura" kaj "ohitashi",
fritante aŭ bolkuirante ilin.

(87)山菜
===
春は、山や野で、ワラビやタラの芽などの
山菜採りが楽しめます。新鮮な山菜を天ぷら
やおしたしなどで食べるのは格別の味わい
です。
-------------------------------
(86)Pasko
===
Pasko estas kristana festo por festi
la resurekton de Jesuo Kristo el la
mortinto. Dato de Pasko diferencas 
laŭ jaro kaj ĉi-jare ĝi okazas la 5an de
aprilo. Pasta ovo estas ovo kolorigita kaj
dekoraciita per diversaj koloroj kaj infanoj
plezure serĉas tiun ovon kaŝitan en
ĝardeno aŭ kampo ktp.

(86) 復活祭(Easter)
===
復活祭は、キリスト教徒がイエス・キリスト
の復活を祝う行事です。今年は4月5日に行わ
れます。
イースター・エッグとは、復活祭
に出される、様々な色に塗られた卵のことで、
子どもたちは、庭や野原に隠された卵を探
して楽しみます。
---------------------------
(85) Pierido
===
Kiam la vetero varmiĝas tagon post tago,
pieridoj komencas flugi en kampoj kaj 
herbejoj. Bedaŭrinde lastatempe la
nombro de pieridoj en urbaj regionoj 
malmultiĝas pro tio, ke pli kaj pli
malaperas brasikkampoj kie ili demetas
ovojn.

(85)モンシロチョウ
===
暖かくなると、畑や野原にモンシロチョウが
舞い始めます。産卵するキャベツ畑が減り、
都市周辺では数が減っています。
----------------------------
(84) Leontodo
===
Oni povas vidi florantan leontodon vojflanke,
en herbejo ktp. Kiam ĝi finfloras, ĝia semo
disflugas en la vento.

(84) タンポポ
===
タンポポは、道端や原っぱなどで黄色い花を
咲かせます。花が終わると、種は風に乗って、
遠くに飛んでいきます。
-------------------------------------
(83)Haringo
===
Japanoj nomas haringon "fiŝo kiu 
rimarkigas nin pri alveno de printempo.
En Hokajdo iam oni povis kapti
multe da haringoj.
Tiuj mastroj de fiŝistoj riĉiĝinta per
haringoj konstruis lignajn domojn nomitajn
"Haringa palaco".

(83)鰊(ニシン)
===
ニシンは春告魚（はるつげうお）と呼ばれて
います。かつては北海道で大量に取れ、ニシン
で財を成した人が「鰊御殿」と呼ばれる建物を
建てました。
-----------------------------------
(82)Varmobotelo
===
Varmobotelo estas ujo en kiun oni 
enverŝas varman akvon por varmigi
sian korpon. Lastatempe tiu el mola
plasto akiras popularecon.

(82)湯たんぽ
===
湯たんぽは、お湯を入れて体を温める容器
です。最近は軟らかいプラスチック製の
ものが人気があります。
------------------------------

(81) Pendglacio
===
Pendglacio estas pinta glacio pendanta
el tegmento, kiu estas farita kiam neĝo
amasiĝinta sur tegmento degelante gutfalas
kaj glaciiĝas.
En malvarmaj regionoj ĝia longeco ofte 
superas unu metron. 

(81)つらら
===
つららは、軒先などから垂れ下がり、先が
とがった氷のことです。屋根に積もった雪が
解けて、滴り落ちる際に凍ってできます。
寒い地方では、長さが1メートルを超える場合
もあります。
------------------------------------
(80) Neĝĉambro (Kamakura)
===
Oni elfaras neĝĉambron truigante neĝon
solidigitan akumulite.
En tiu neĝĉambro infanoj ĝuas manĝadon 
kaj babiladon.
Ankaŭ "Kamakura" (neĝĉambro) estas la nomo
de tradicia vintra evento en nordorienta Japanio 
(speciale en la gubernio Akita). 
Estas provizora loko por amuziĝo, sed ne estas 
restoracio kaj domo.

(80)かまくら
===
かまくらは、積み上げて固めた雪をくりぬいて
作ります。食べ物などを持ち寄った子どもたちが、
そのなかでおしゃべりを楽しみます。
かまくらは、冬の年中行事の名前でもあり、秋田県の
ものが有名です。
-----------------------------------
(79) Irorio (hejma fajrejo)
===
Malnova hejmo en Japanio havis irorion (hejman
fajrejon), kvarangulan spacon eltranĉita el
planko. Apud iroiro oni sin varmigis bruligante
lignojn aŭ karbojn, kaj sur ĝian fajron metis
poton. 

(79)囲炉裏(いろり）
===
昔は多くの民家に、床を四角に切りぬいて
作った囲炉裏がありました。まきや炭を燃
やし、暖を取ったり、鍋を火にかけました。

---------------------------
(78)Skiebla feriejo
===
En Japanio riĉa je montoj troviĝas multaj
skieblaj feriejoj en diversaj regionoj.
Estas speciala plezuro en vintro gliti sur 
neĝaj deklivoj per skioj.

(78)スキー場
===
山が多い日本には、各地にスキー場があります。
雪の斜面を滑り降りるのは冬の楽しみです。
-------------------------------
(77)Dajkono (Japana rafano)
===
Dajkono estas manĝata kuirite kiel odeno 
(mikspoto el diversaj manĝmaterialoj),
aŭ raspite kiel kruda gustigilo, aŭ
peklite kiel takvano (la plej ordinara
kaj ĉiutaga vegetala peklaĵo en Japanio).
Ju pli severa estas malvarmeco, des pli
ĝi havas bonan kaj dolĉan guston. 

(77)大根
===
大根は寒さが厳しくなると甘みが増し、味が
良くなります。大根おろしにしたり、漬物
にしたり、煮ておでんにして味わいます。
---------------------------
(76)Ludo per turbo
===
La turbo estas unu el la tradiciaj
ludiloj en Japanio kaj estas amata
de infanoj kiel ludilo en novjaraj
tagoj same kiel kajtoflugado.
Tamen bedaŭrinde oni vidas nur 
malofte tiajn infanojn kiuj ludas
ilin.

(76)コマ回し
===
コマは日本の伝統的なおもちゃの一つです。
コマ回しは、たこ揚げなどとともに、お正月
の遊びとして子どもたちに親しまれてきま
したが、最近は見かけるのが少なくなりま
した。
--------------------------------
(75)Novjaraj ornampinoj
===
En novjaraj tagoj japanoj starigas 
ornampintojn (laŭeble ambaŭflanke) 
antaŭ pordo aŭ pordego de sia domo
kiel distingilon por bonvenigi dion
de jaro .

(75)門松
===
新年、歳神を迎えるための目印として
家の戸口、または門前に立てる一対の
松のことです。
-----------------------------
(74)La lasta tago de la jaro.
===
En tiu ĉi tago multaj japanoj havas kutimon
manĝi "fagopirajn nudelojn ĉe la jarfino"
fininte la preparon por novjaro. 
Onidire ili deziras vivi modeste sed longe 
kiel nudeloj maldikaj kaj longaj.
Estas la kutomo en Japanio, ke oni festas
la alvenon de novjaro aŭskultante la 
sonorilon de jarfina nokto de budhistaj temploj.

(74)大みそか
===
大みそかには、正月の準備を整えた後に年越し
そばを食べます。除夜の鐘を聞き、新年を
迎えるのがならわしです。
----------------------------
(73)Sledo
===
En nokto antaŭ Kristnasko, Sankta Nikolao
rajdas sur sledo tirata de boacoj. 
Li vizitas infanajn domojn por liveri
donacon dum ili estas dormantaj.

(73)そり
===
クリスマス前夜、サンタクロースはトナカイ
の引くそりに乗ります。子どもたちがいる家
を回り、寝ている間に贈りものを届けます。
-------------------------------------
(72) Bakita batato
===
En vintro oni povas aŭdi karmemoran
voĉon de vendistoj de bakita batato,
"Batatojn ĵus bakitajn, gustumi 
venu!" , kiuj rondiras de urbo al urbo
kondukante tirĉaron aŭ kamioneton
ekipitan per kaldrono.
Dolĉaj kaj varmaj batatoj bakitaj 
sur ŝtonetoj en la kaldrono estas
popularaj precipe inter virinoj.

(72)焼き芋
===
冬になると、トラックなどに釜を積んだ
焼き芋屋が声を掛けて売り歩きます。
甘くて、ほかほかの石焼き芋は女性に
人気があります。
---------------------------------
(71)Prujno
===
En malvarma mateno ofte prujnas pro frostigo
de vaporo en aero.
Prujno estas kristaĵo de glacio kaj tial
la folioj de planto aspektas kvazaŭ ili
trembrilas.

(71)霜
===
冷え込んだ朝には、大気中の水蒸気が凍って
霜が降ります。
霜は氷の結晶なので、植物の葉などがキラキラ
輝いて見えます。

--------------------------------
(70) Sezona kromsalajro
===
Jarfine multaj kompanioj pagas kromsalajron
al siaj dungitoj, kaj tial ĉiovendejoj en
decembro estas vigla ĉar multaj personoj
vizitas tien por aĉeti donacojn por kristonasko
kaj jarfina donaco ktp.

(70)ボーナス
===
年末には、多くの会社が従業員にボーナスを支給
します。したがって12月の百貨店は、クリスマス、
お歳暮などの贈りものを買い求める人でにぎわい
ます。

---------------------------
(69)La festo por danko al laboro
===
La dudek tria de novembro estas la festo 
por danko al laboro. Origine ĝi estis
establita por danki al riĉa rikolto de
terproduktaĵoj. 

(69)勤労感謝の日
===
11月23日は、日々の働きを感謝しあう「勤労感謝
の日」です。元は農産物などの収穫を感謝する
のが目的でした。
----------------------------------
(68)Ginka nukso
===
En malfrua aŭtuno flaviĝas la folioj
de aleaj ginkoj. Ginkaj nuksoj faliĝintaj
de arboj havas propran malbonodoron.
Por gustumi la specialan saporon, oni 
elŝeligas la nuksojn kaj fritas en oleo aŭ 
rostas ilin.

(68) ギンナン
===
晩秋になると、イチョウ並木が色づきます。
イチョウの木から落ちるギンナンは独特の
においがします。殻をむいて揚げたり、
煎ったりすると風味があります。
-------------------------------
(67) Kultura festo
===
En aŭtuno, en multaj lernejoj kaj
universitatoj okazas kulturaj festoj, en kiuj
lernantoj kaj studentoj organizas eventojn
kiel koncerto kaj prezentado de sia studo.
En la terenoj plena de la vizitantoj 
viciĝas budoj por vendi trinkaĵon kaj
manĝaĵon.

(67)文化祭
===
秋には多くの大学や高校で文化祭が開かれます。
生徒たちによる研究発表や、演奏会などが行わ
れます。キャンパスには出店なども並んで、
にぎわいます。
----------------------------------------
(66)Komuna manĝo ĉirkaŭ kuirpoto
===
Jen venas bona sezono por komuna manĝo 
ĉirkaŭ kuirpoto, per kiu oni povas
varmigi sian korpon.
Ĉiu familio havas sian propran guston kaj 
gustumas ĝin en diversaj menuoj kiel "josenabe"
kaj "shabu-shabu". 
En bankedoj, oni fojefoje vidas personon nomatan
"potodirektoro" kiu diras tion kaj ĉi tion 
al aliaj ĉeestantoj pri la kuirmaniero kaj
ĉetabla etiketo ktp por manĝaĵo en kuirpoto.

(66)鍋料理
===
体が温まる鍋料理がおいしい季節になりました。
家庭では、野菜や肉の入った寄せ鍋やしゃぶ
しゃぶを、食卓で調理していただきます。
宴会などの鍋料理では、鍋奉行がいて、あれこれ
指図をする場面も見られます。
--------------------------------------
(65)Koharu-biyori (Varmeta aŭtuna vetero)
===
Japanoj nomas moderan kaj varmetan veteron 
en la tempo de malfrua aŭtuno kaj frua vintro
kvazaŭ en printempo "Koharu-biyori".
Ĝi similas al "indiana somero (angle "Indian 
summer") en Usono.

(65)小春日和
===
日本では、晩秋から初冬にかけての春のように
穏やかな天候を「小春日和」と言いますが、
米国の「インディアンサマー」に似ています。
--------------------------
(64)Mandarino
===
Oni rikoltas mandarinojn de aŭtuno
ĝis vintro.
Ĉi-sezone multaj personoj vizitas 
fruktoĝardenojn　kun siaj familianoj
por pluki mandarinojn.

(64)ミカン
===
秋から冬にかけては温州（うんしゅう）ミカン
の収穫期です。この季節、果樹園はミカン狩り
を楽しむ多くの家族連れでにぎわいます。

-------------------------------
(63)Apro
===
En aŭtuno de rikoltsezono aproj ofte aperas
kaj marodas farmkampojn.
Lastatempe tiaj damaĝoj plimultiĝas pro
la multiĝo de sovaĝaj bestoj kiu probable
okazis pro varmiĝo de la Tero, multiĝo de 
senpopoligitaj regionoj kaj dekadenco de 
ĉaskutimo.

(63)イノシシ
===
イノシシは、収穫の秋にあらわれて田畑を荒ら
します。こうした被害は最近増えており、
野生動物の増加は温暖化や地方の過疎化のほか、
狩猟が行われなくなったためといわれています。
-------------------------------------
(62)Glano
===
Glano aspektas aminde kiel homo portanta ĉapon.
En aŭtuno infanoj ĝojas kolekti glanojn.

(62)ドングリ
===
ドングリは帽子をかぶった人のような、かわいい
姿をしています。秋には、子どもたちがドングリ
拾いをして楽しみます。
---------------------------------------
(61)Sporta festivalo
===
Ĝenerale en aŭtuno okazas sportaj festivaloj
en multaj lernejoj kaj loĝkvartaloj en Japanio.
Ludantoj dividitaj en teamojn konkuras por akiri 
poentojn en multaj ludoj kiel kurkonkurso kaj
ŝnurtira konkurso por alporti venkon al sia teamo.

(61)運動会
===
通常、秋には日本の多くの学校や地域で運動会が
行われます。チームに分かれ、徒競争や綱引きなど
の種目で得点を競い合うのが一般的です。
---------------------------------------
(60)Ekvinoksa semajno
===
Unu samajno antaŭ kaj post aŭtuna ekvinokso
nomiĝas "ekvinoksa semajno en aŭtuno".
Oni vizitas tombejojn kaj metas rizbulojn kun anno
(ohagi) en ĉambrajn altarojn por la ripozo de animo
de siaj prapatroj.

(60)お彼岸
===
秋分の日を中日にした１週間を秋の彼岸と言います。
墓参りをし、おはぎを仏壇に供えるなどして先祖を
供養します。
---------------------------------------------
(59)かかし(案山子)
===
農家では、カラスなどの鳥が田畑を荒らすのを
防ぐため、かかしを立てます。古着を着せ、麦わら
帽子をかぶせて人間のように見せます。

(59)Ĉifonfiguro (kvazaŭhomo)
===
Japanaj farmodomoj starigas ĉifonfigurojn en kampojn, 
por ke birdoj kiel korvoj ne marodu la rikoltaĵojn. 
Ĉifonfiguroj vestas sin per uzitaj vestoj kaj portas 
pajlĉapelojn kvazaŭ ili estus homoj.
----------------------------------------------
(58)避難訓練
===
学校や地域では、定期的に避難訓練が行われています。
東日本大震災以降、多くの地域では津波に備えて高台
に逃げる訓練をしています。

(58)Ekzerco de rifuĝo
===
En japanaj lernejoj kaj regionoj periode okazas ekzerco de rifuĝo.
Post la Granda tertremo en nordorienta Japanio, en multaj regionoj
okazas ekzercadoj precipe por fuĝi de cunamo rifuĝante en altejojn. 
-------------------------------------------
(57) 稲妻
===
夕方などに空が急に暗くなると、稲妻がジグザグの形に
光ります。まもなく、激しい雷鳴が響き、激しい雨が
降り出します。

(57) Fulmo
===
Malfrue posttagmeze la ĉielo ofte malheliĝas subite kaj
fulmas zigzage. Baldaŭ post forta tondro sekvas
intensa pluvego.
-------------------------------------------
(56)お化け屋敷
===
夏の夜に遊園地のお化け屋敷に行くのは
楽しいものです。蒸し暑い夜でも涼しさを
感じることができます。

(56)Fantoma domo
===
Estas granda plezuro viziti fantoman
domon en somera nokto. Tie oni tremas de teruro
eĉ en sufoke varmega nokto.
----------------------------------------------

(55)かき氷
===
夏祭りではかき氷などの屋台が並びます。
子どもたちは、メロンやいちごなどの
風味のかき氷が好きです。

(55)glaciflokoj
===
En nokto de someraj festtagoj staras sinsekve 
laŭlonge de vojo budoj kiuj vendas glaciflokojn 
kaj aliajn manĝaĵojn.
Infanoj ŝatas gustumi glaciflokojn melonan kaj fragan
saporajn.
------------------------------------------

(54)ヒマワリ
===
夏になると、太陽に向かって大輪の花を咲かせます。
一面が黄色に染まったヒマワリ畑は、観光客に人気
があります。

(54) Sunfloro
===
En somero oni povas vidi florantajn sunflorojn kiuj 
direktas sin al la suno. 
La tute flaviĝitaj ĝardenoj de sunfloroj estas tre popularaj
inter turistoj. 

-----------------------------------------------
(53)入道雲
===
気象用語では積乱雲といいます。入道雲は夏の空に
よく見られます。山のように高く盛り上がり、夕立ちや
激しい雷雨をもたらします。

(53) Gigantaj nubkolonoj(kumulus-nimbuso)
===
Meteologoj nomas gigantajn nubkolonojn kumulus-nimbuso.
Oni povas ofte trovi ĝin sur la somera ĉielo.
Ĝi grandiĝas kvazaŭ montoj aŭ blanka Godzilo (Goĝira)
kaj rezultigas subitan pluvegon aŭ tondroŝtormon.
---------------------------------------
(52) ウニ
===
ウニは夏に旬をむかえます。高価なすしネタとしても
知られ、ビタミンなどの栄養も豊富です。

(52)Ekino
===
En somero oni povas gustumi bongustan ekinon.
Ĝi estas konata kiel multekosta materialo
de suŝio kaj nutriga manĝaĵo vitaminplena. 
--------------------------------------------
(51) ほおずき
===
7月は各地の寺などでほおずき市が開かれ、
鮮やかなオレンジ色の実をつけた鉢植えが
並びます。浅草のほおずき市が最も有名です。

Sezonvortoj en Esperanto
(51) Fizalido
===
En julio bazoroj de fizalidoj okazas en temploj 
de diversaj regionoj kaj laŭ stratoj oni aranĝas 
fizalidojn kun freŝoranĝaj fruktoj plantitajn 
en potojn. La bazaro en Asakusa, Tokio estas la plej
fama.
---------------------------------------
(50)お中元
===
7月初旬から中旬にあかけて、日頃お世話になっている
人に贈りものを届けます。食べ物や、ビールやジュース
などの飲み物が喜ばれます。

(50)Somera donaco
===
En la komenco aŭ la mezo de julio, japanoj alportas
aŭ sendas donacojn al siaj konatoj aŭ klientoj 
kiel la signo de danko. Oni bovenigas precipe manĝaĵojn
kaj trinkaĵojn kiel bieron kaj sukon. 

-------------------------------
(49)天の川
===
夏の夜空を見上げると、天の川を見ることができます。
銀河系のたくさんの星の集まりで、白い帯のようです。
この頃、各地で七夕まつりがおこなわれます

Sezonvortoj en Esperanto
(49)Laktovojo (Galaksio)
===
Kiam oni rigardas la ĉielon en somera nokto oni
povas trovi la laktovojon kiu estas amaso da steloj
nekalkuleblaj. La laktovojo aspektas kvazaŭ rivero
en ĉielo, tiel oni nomas en la japana lingvo.
Ĉi-sezone okazas "stelaj festoj(Tanabata Matsuri)" 
en diversaj lokoj de Japanio.
------------------------------------------

(48) 鵜飼
===
飼いならした鵜を使い、アユなどの魚をとること
ができます。夏の夜にかがり日をたいて行われ、 
中でも岐阜県の長良川の鵜飼いが有名です。

Sezonvortoj en Esperanto
(48)Fiŝado per kormorano
===
Oni povas kapti fiŝojn loĝantajn en riveroj
kiel plekoglosojn per kormoranoj dresitaj. 
Tiuj ĉi fiŝadoj okazas en riveroj iluminitaj de 
torĉa fajro en someraj noktoj. 
La rivero Nagara en la gubernio Gifu estas la
plej fama en ĉi-speca fiŝado.
------------------------------------

(47) 結婚披露宴
===
西洋では6月に結婚すると花嫁は幸せになると
言われています。結婚披露宴は通常、結婚式と
同じ日に親戚や友人を招いて行われます。

(47)Geedziĝa festeno
===
En Eŭropo kaj Usono estas legendo, ke novedzinoj
edziniĝinta en junio povas vivi feliĉe.
En Japanio, geedziĝa festeno ordinare okazas en
la sama tago de geedziĝa ceremonio kun la ĉeesto de
parencoj kaj amikoj.
--------------------------------------
(46)梅干し
===
6月から7月にかけて収穫した梅の実を
塩漬けにし、晴れた日が続きそうな日を
選び、3日ほど天日干しします。
これが梅干しで、独特の酸味があり、おに
ぎりの具にも使われます。
＊
最近行われた、おにぎりの具で何が好きかという
調査では、「鮭」が最も多く、以下、多い順に、
たらこ、辛子明太子、ツナマヨネーズ、昆布
梅干と続き、梅干しはベスト5にも入りません
でした。

(46)Peklita umeo (Umeboshi)
===
De junio ĝis julio oni peklas nematurajn
verdajn umeojn kaj poste sunumas ilin dum
ĉirkaŭ tri tagoj en serenaj veteroj. 
Tiujn uemojn oni nomas "Umeboshi".
Umeboshi havas propran acidecon kaj estas 
uzata kiel ingredienco de Onigiri(japana
manĝo farita el rizo kun triangula aŭ 
ovala formo). 

＊Sed laŭ iu enketo lastatempe farita pri
preferataj ingrediencoj de Onigiri, rossalmo
okupis la unuan rangon kaj sekvis laŭorde
Tarako (murufrajo), Karashi Mentaiko(spica 
salita frajo de gadedo), tinuso kun majonezo, 
kombua cukudano (kuirita per sojo kiel 
longedaŭra manĝaĵo) kaj Umeboshi.
Tiel Umeboshi apenaŭ akiris la 6-an seĝon.
---------------------------------------

(45)アユ
===
初夏の到来を告げるアユ漁は、6月に始まります。
秋に川で産卵されたアユの稚魚は海に下り、春に
川に戻ってきます。

*　アユは塩焼きにしたり、天ぷらにして食べます。

(45) Plekogloso (Ajuo)
===
Fiŝsezono de plekogloso komenciĝas en junio.
La fiŝo vivas en purakva rivero. Aŭtune la
fiŝeto eniras en maron kaj printempe la matura
fiŝo reiras en la riveron.

*Por kuiri ĝin, oni ŝprucigas salon sur la freŝan 
fiŝon kaj rostas ĝin sur la fajro, aŭ faras ĝin
en tempuron.
-------------------------------------------

(44)衣替え
===
6月1日頃からは夏服、10月1日頃からは、冬服
に替えます。多くの会社では5月から「クール
ビズ」を取り入れています。

(44)Laŭsezona vestiĝo
===
En Japanio oni ŝanĝas siajn vestaĵojn
en somerajn vestojn ekde ĉ.junio kaj en
vintrajn ekde ĉ. oktobro. 
Multaj kompanioj rekomendas al siaj dungitoj,
ke ili surmetu neformalajn vestojn ekde ĉ.majo
por pasigi someron agrable kaj ŝpari elektron
por klimatizilo pere de naturmediafabla vivstilo.
---------------------------------
(43)森林浴
===
新緑の森の中で爽やかな空気を吸うと、
リラックスできます。木々が分泌する
物質「フィトンチッド」がそのような
効果をもたらすとされています。

* 富士山の樹海で森林浴をするときは、十分
注意しましょう。わき道にそれ、迷子になる
と危険ですよ。

(43)Arbarbano
===
Alivorte, promeno en freŝverda arbaro.
Freŝa aero en arbaroj helpas refreŝigi homojn. 
Oni pensas, ke la kemia materio "fitocido" 
sekreciata de arboj havus tian efikon.

* En arbaregoj de la Monto Fuĵi, atente
ĝuu arbarbanon! 
Estas ebleco ke vi perdos vivon devojĝinte
kaj perdinte vojon.
--------------------------------------
(42)ミツバチ
===
花が咲き始めると、ミツバチはその蜜を
集めます。巣には、1匹の女王バチと数百の
雄バチ、数万の働きバチがいます。

(42)abelo
===
Abeloj suĉas nektaron de floroj.
Unuopa abelujo enhavas unu abelreĝinon,
kelkcent virabelojn kaj dekmilojn da
laborabeloj.
---------------------------------
(41)初カツオ
===
春から夏にかけて、カツオは黒潮に乗って
北上します。この季節のものは、初カツオ
として、江戸時代から珍重されてきました。

(41) La unuaj bonitoj de la sezono
===
Frusomere bonitoj veturas laŭ la fluo
de Kuroŝio norden. 
Japanoj nomas la bonitojn en tiu tempo
"la unuaj bonitoj de la sezono" kaj ŝatas
ilin kiel trezoraĵojn el la maro ekde
la Edo-epoko. 
-------------------------------------
(40) 菖蒲湯
===
昔から5月5日の端午の節句（こどもの日）
には菖蒲の葉を入れた風呂に入る習慣があり
ます。菖蒲は、邪気を払い心身を清めると
され、菖蒲湯は、今では主に銭湯で行われ
ています。

(40) Bano en akvo kun fasketo da ŝobuoj
===
Ŝobuo estas herbo kun klingoformaj folioj.
De antikveco oni kredis, ke ŝobuo 
forpelas malbonajn spiritojn.
Pro tio, je la Kvina de Majo, la 
Infana Tago, oni banigas sin en la
akvo varmigita kun fasketo de ŝobuoj 
por "bona sano".
Nun tiu ĉi kutimo precipe okazas en
publikaj banejoj.

-------------------------------------
(39)メーデー(May Day)
===
5月1日は労働者の日で、世界各地で祭典が
行われます。最近日本ではこの日、または
そのの前に、賃上げや待遇改善を訴えて、
労働者が集会を開き、デモ行進をします。

(39) Majtaga festo
===
La unua de majo estas la tago por 
laboristoj kaj en diversaj lokoj 
de la mondo okazas festoj.
Lastatempe en Japanio tiutage aŭ
antaŭ tiu tago laboristoj havas 
kunvenojn kaj manifestacias 
postulante salajraltigon kaj 
plibonigon de laborkondiĉoj.

----------------------------------
(38)おぼろ月
===
春の夜は、月がかすんで見えることが
あります。「朧(おぼろ）月夜」という歌は、
ほのかに光に照らされた風景を描いています。

(38) Nebuleca luno
===
En printempa nokto la luno fojfoje 
malklariĝas. La kanto "Nokto de 
nebuleca lunlumo" priskribas la scenon
malforte lumigitan de la luno.

-----------------------------------
(37)タケノコ
===
タケノコは、春が旬です。新鮮なタケノコは
軟らかくて香りがよく、ワカメと煮るとおい
しいものです。

(37) Bambuŝoso
===
Printempe la bambuŝoso estas en sia sezono.
Freŝa bambuŝoso estas mola kaj bonodora.
Por ĝui la saporon, oni kuiras ĝin kun
freŝa undario. 


-----------------------------------------
(36)新入社員
===
多くの会社では4月1日に新入社員のための
入社式を行います。研修を受けた後、配属
部署で働きはじめます。

(36)Novaj dungitoj
===
Precipe en la 1-a de aprilo, multaj japanaj firmaoj 
okazigas enirceremonion por junaj novdungitoj, kiuj
sukcesis en ĉiujara dungekzameno.
Post staĝo ili komencas labori en asignitaj postenoj.

----------------------------------------
(35)エープリルフール
===
4月1日はエープリルフールの日で、悪意のないウソを
つくことができます。

(35)Ŝercotago
===
Ŝercotago (plej ofte la 1-a de aprilo) estas tago, dum
kiu oni povas dissemi mensogojn, se ili estus senkulpaj 
aŭ senmalicaj.

-------------------------------------------
(34)桜前線
===
桜の咲く時期は地方によって異なります。
桜前線は、ソメイヨシノの開花日が同じ
地点を結んだ線です。

(34)Sakura fronto
===
La ekflortempo de sakuro diferencas laŭ 
regionoj. Tiusezone oni observas la ekfloron de
Someiyoshino (la plej populara speco en
Japanio) de la specifaj lokoj, kaj
strekas inter la observlokoj kies ekflortagoj
estas samaj.
La kunligitan linion oni nomas "Sakura 
fronto" de tiu tago.

--------------------------------------
(33)フキノトウ
===
早春、もえぎ色のフクノトウが地中から顔を
出します。天ぷらにしたり、みそに混ぜたり
して、香りとほろ苦さを味わいます。

(33)Petazita ŝoso
===
Fruprintempe helverdaj petazitaj ŝosoj
eliĝas el subtero. Pro tio, ke ili havas 
bonan odoron kaj amarecon, japanoj
manĝas ilin kiel tempuro aŭ miksante kun
misoo.

----------------------------------
(32) 卒業式
===
日本では、卒業式は小学校から大学まで、
通常3月に行われます。卒業証書を受け取り、
別れの歌などを歌います。

(32)Kursofina ceremonio
===
En Japanio kursofinaj ceremonioj ordinare 
okazas en marto en ĉiuj lernejoj kaj
universitatoj. La diplomitoj ricevas 
diplomojn kaj kantas bedaŭrante pri 
disiĝo. 

-------------------------------
(31)ひな祭り
===
3月3日に、女の子の成長と幸せを願って
行われます。家ではひな人形やその調度品を
部屋に飾ります。

(31) Pupfesto (Hina-matsuri)
===
Oni ankaŭ nomas ĝin "la tago de knabino".
La 3-an de marto, oni ekspozicias pupojn 
kaj siajn akcesoraĵojn sur altartabulo 
kovrita per ruĝa tapiŝo en sia ĉambro,
por esperi, ke sia filino kresku sane kaj
vivu feliĉe.

------------------------------------

(30) 東京マラソン
===
東京マラソンでは、都庁や皇居周辺など、
東京の名所を約3万6千人が駆け抜けます。
2007年に始まり、多くのボランティア
が運営を支えています。

(30)Tokia　Maratono
===
Ĉiufebruare okazas la Tokia Maratono
en kiu ĉ.36,000 civiluloj elektitaj
de lotado trakuras famajn lokojn 
de Tokio inkluzive de la imperiestra 
palaco kaj la ĉefsideja domego de 
la gubernio Tokio en Shinjuku.
Ekde la komenco en 2007, la maratono
estas subtenita de multaj volontuloj.

---------------------------------

(29) 梅
===
早春になると赤や白の梅が咲き、梅の名所
ではお祭りが開かれます。

(29) Umeo
===
Fruprintempe la ĝardenoj, parkoj, kampoj 
ktp de la lando ornamiĝas per ruĝetaj
aŭ blankaj floroj de umeo.
En famaj lokoj kun umeo oni okazigas 
umean feston kaj ĝuas la parfumajn
florojn.

-----------------------------
(28) バレンタインデー
===
日本では2月14日のバレンタインデーに、
女性が男性にチョコレートなどを贈る習慣
があります。1か月後の3月14日には、
贈られた男性がお返しにクッキーなどを
贈りますが、倍返しになる場合が多い
ようです。

(28) La tago de Sankta Valenteno
===
Japanaj virinoj havas kutimon donaci
ĉokoladon ktp al viroj je la tago de
Sankta Valenteno (en la 14-a de februaro).
Unu monaton post la tago (en la 14-a de
marto), la ricevintaj viroj rekompencas 
la donacintajn virinojn per biskvito ktp
kiuj estas pli kostaj ol la donacoj 
en multaj okazoj.

------------------------------

(27)豆まき
===
立春の前日の節分には、災いを家から
追い出すために「鬼は外、福は内」と
叫びながら、煎った大豆をまきます。

(27)Disĵeti sojfabojn
===
Nokte de la tago "Setsubun" kiu 
sciigas al ni la finon de vintro 
en la luna kalendaro, ĉe la hejmoj
oni disĵetas rostitajn sojfabojn 
por forpeli ĉiujn malbonajn 
spiritojn, kriante la ekzorcan 
vorton, "Malfeliĉo elen! Feliĉo enen!".
Tiun tagon sekvas la tago de la
ekprintempiĝo nomata "Risshun".

-------------------------------------
(26) 雪合戦
===
雪が積もると、子どもたちは雪合戦を
して遊びますが、最近では大人も
参加する大会が全国で行われています。

(26)Neĝbula batalo
===
Kiam neĝo amasiĝas, infanoj faras
neĝbulojn kaj ĵetas ilin unu 
kontraŭ la alia.
Latatempe ankaŭ plenaĝuloj okazigas
kunvenojn por ludi ĝin kiel nova sporto
en multaj regionoj.

----------------------------------

(25)入学試験
===
日本では1月から3月にかけて多くの
学校で入学試験が行われます。国立
大学の志願者は、大学入試センター
試験を受ける必要があります。

(25)Konkursa ekzameno
===
La japana akademia jaro komenciĝas
en aprilo. Tial de januaro ĝis
marto okazas konkursaj ekzamenoj en 
multaj lernejoj de Japanio.
La aspirantoj al ŝtataj universitatoj
devas havi la komunajn ekzamenojn
de la　Nacia Centro por Universitata
Enirekzameno

---------------------------------
(24)霜柱
===
地中の水分が毛細管現象によって
地表に吸い上げられ細い氷の群と
なったものです。
都会に住む最近の子どもは別にして
我々は、霜柱を何の不思議もなく見て
いますが、これほど盛んに霜柱の立つ
のは世界中でも日本だけで、特に関東
ローム層地域に多く見られます。

(24)　Glacipingloj
===
Ili estas grupoj de maldikaj
glacikolonetoj.  Ili aperas kiam 
la akvo sub la tersufaco estas 
suĉita al la tero pro kapilareco
kaj glaciiĝas.
Escepte de lastatempaj infanoj 
loĝantaj en urboj, japanoj vidas
ilin kiel nestrangajn naturajn 
fenomenojn, sed en aliaj landoj
ili ne kreskas tiel grande kaj
alte, kiel en Japanio.
Ili aperas precipe en multaj 
distriktoj en la regiono Kantou, 
kies geologiaj tavoloj estas lomo.

---------------------------------
(23)凧揚げ
===
凧揚げは、多くの国で行われる遊び
ですが、日本では、主に男の子の
正月の遊びになっています。
日本の伝統的な和凧は、竹の骨組みに
和紙を貼ったもので、風の力を利用
して空高く揚げます。

(23) Kajtoflugado
===
Kajtoflugado estas populara hobio en
multaj landoj kaj en Japanio estas 
precipe knaba ludo en novjaraj 
tagoj. 
Tradiciaj japanaj kajtoj uzas precipe
bambuon por la framoj kaj paperon por 
la veloj kaj flugas kontraŭe al la 
la vento kun la streĉo de fiksita 
ŝnureto, kies alia fino estas tenata
enmane.

---------------------------------
(22) 雑煮
===
雑煮は野菜・肉類が入ったすまし汁、
または味噌汁に餅を入れたもので、関東
では焼いた切り餅に澄し汁、関西では
焼かない丸餅に白味噌仕立てが主流
です。特に新年を迎えたことを喜び、
家族の無事息災を祈って食べます。

(22) Zouni
===
Zouni estas japana buljono kun moĉipecoj 
(rizkukoj), legomoj kaj viando (kokaĵo aŭ 
bovaĵo laŭ regiono).
En Japanio, moĉio estas simbolo de 
feliĉo kaj japanoj manĝas ĝin precipe
en novjaraj tagoj celebre al novjaro kaj 
preĝante por longa vivo sen malsano de 
siaj familianoj.
En la orienta parto de Japanio oni prefere
uzas ortangulajn moĉiojn kaj aldonas 
sojsaŭcon, en la okcidenta parto rondajn
kaj misoo(japana kondimento)-n.

------------------------------------
(21)　年賀状
===
日本人は、新年のあいさつとして、親類や友人と
年賀状を交換しますが、最近は、携帯電話、
電子メールなど多くの方法で行っています。
おめでとう」の他に近況などを加えます。

(21)Novjara salutkarto
===
Por festi novjaron, japanoj interŝanĝas 
novjarajn salutkartojn kun siaj amikoj kaj
parencoj. 
Nuntempe oni sendas novjaran intersaluton per
multaj manieroj, ekzemple poŝtelefono kaj 
retpoŝto.

-------------------------------------
(20)冬至
===
冬至は、1年で最も昼が短い日です。風邪を
ひかないように、カボチャを食べたり、
ゆず湯に入ったりします。

(20) Vintra Solstico
===
La vintra solstico estas la dato 
kun la plej mallonga tago(taglumo) 
de la jaro.
Tiam oni manĝas kukurbon kaj baniĝas
flosiginte aromŝelajn oranĝojn en
bankuvo por ke oni ne malvarmumu.

-------------------------------------
(19)大掃除
===
年末、多くの家庭では、日頃しない家の
すみずみまで掃除をします。1年分の
ホコリや汚れをきれいにして、新しい
年を新たな気持ちで迎えるためです。

(19)Ĉiujara grandskala purigo
===
En jarfino, multaj familioj purigas ĉiun 
lokon de sia domo por festi la alvenon de
novjaro kun agrablo. Oni senpolvigas
la meblojn kaj forigas la malpuraĵon de la
fenestrovitroj.

----------------------------------------
(18)お歳暮
===
日本には、1年間の感謝を込めて、親戚や
知人、取引先などにお歳暮を贈る習慣が
あります。この時期、デパートには特別な
売り場が設けられます。

(18) Jarfina donaco
===
Japanoj alportas aŭ sendas donacojn ĉe
jarfino al siaj parencoj, konatoj aŭ klientoj 
kiel la signon de danko.
Tial tiusezone ĉiovendejoj pretigas specialajn 
sekciojn pri donaco por siaj klientoj.

---------------------------------
(17) 紅葉狩り
===
赤や黄色に色づいたカエデやイチョウの
葉は非常に美しく、日本人は野山に出か
けて紅葉を楽しみます。

(17) Gustumo de ruĝaj aŭ flavaj folioj
en aŭtuno
===
Folioj de aceroj kaj ginkoj kiuj
ruĝe aŭ flave koloriĝis estas
tre belaj. Japanoj vizitas kampojn
kaj montetojn por ĝui tiajn aŭtunajn
pejzaĝojn.

---------------------------------
(16) 柿
===
日本の多くの伝統的な家の庭には、柿の
木が植えられています。秋には実った柿を
軒下につるし、干し柿を作る家もあります。

(16) Persimono
===
Persimonarboj estas plantitaj en 
ĝardenoj de multaj tradiciaj domoj
de Japanio.
En aŭtuno, oni senŝeligas maturajn 
persimonojn kaj pendigas ilin sub
antaŭtegmentoj por ŝanĝi ilin en
sekpersimonojn.

-------------------------------------
(15) 七五三
11月15日頃、3.5.7歳になった子どもたち
が晴れ着を着て家族とともに神社にお参
りします。両親は子どものすこやかな
成長を祈ります。

(15) La festo de 3-5-7-aĝa jaro
Ĉirkaŭ la 15-a de novembro, infanoj de 
3-5-7 jaroj preĝvizitas jaŝirojn en 
ornamvestoj kun siaj familianoj.
La gepatroj preĝas tie por la sana 
kreskado de la infanoj. 

--------------------------------------
(14) キノコ
===
秋、キノコが旬を迎えます。日本では
マツタケが特に人気があります。
マツタケご飯やお吸い物にして香りを
楽しみます。

(14) Fungo
===
Fungoj estas en sia sezono en aŭtuno. 
Precipe, macutakoj estas aromaj sezonaĵoj 
popularaj en Japanio.
Oni surtabligas kaj frandas ilin laŭ diversaj 
kuirmanieroj, ekz. supo kaj rizo kuirita kun fungoj.

--------------------------------
(13)菊
===
秋には、多くの寺や神社で菊祭りが行われます。
愛好家が美しい形に咲かせた黄色や白、紫色など
の菊が展示されています。

(13)Krizantemo
===
En aŭtuno, en multaj temploj kaj jaŝiroj 
okazas krizantemaj festivaloj.
Tie oni povas aprezi flavajn, blankajn kaj 
purpurajn krizantemojn kiujn la amantoj 
penis tajli en belaj formoj.

--------------------------------------
(12)赤とんぼ
===
秋になると、夕焼け空に群れをなして飛ぶ赤とんぼが見られます。
その様子を歌った童謡はよく知られています。

(12)Ruĝa Libelo
===
En aŭtuno oni vidas ruĝajn libelojn flugantajn en grupo sur la
vesperruĝa ĉielo. La infana kanto "Akatonbo(ruĝa libelo)" estas
fame konata en Japanio.

------------------------------------------------
(11)栗
===
秋の楽しみに栗拾いがあります。栗は栗ご飯で味わう
ほか、お菓子などにも使われます。

(11) kaŝtano
===
Unu el la amuzaĵoj en aŭtuno estas promeni kaj pluki falintajn
kaŝtanojn. Oni manĝas rizon kuiritan kun senŝeligitaj kaŝtanoj
kaj ankaŭ uzas ilin por dolĉaĵoj.

------------------------------------------------
(10)体育の日
===
10月の第2月曜日は体育の日です。1964年の東京
五輪開幕を記念し、設けられた国民の祝日です。
以前は開幕日の10月10日でしたが、法律の改正で
第2月曜日になりました。
(10)La tago por sporto
===
La dua lundo de oktobro estas la tago por sporto.
Ĝi estas nacia ferio establita por memorigi 
la Tokiajn Olimpikojn en 1964.
Laŭ la amendo de leĝoj pri naciaj ferioj, la tago
ŝanĝiĝis en la dua lundo de oktobro(de la 10-a de 
oktobro, kiam la olimpikoj malfermiĝis).

-------------------------------------------
(9) 稲刈り
===
秋には、農家の人たちが稲刈りをします。収穫に感謝する秋祭りが
多くの地域で行われます。

(9) Falĉi rizon
===
En aŭtuno, kamparanoj falĉas rizon. En diversaj lokoj okazas 
aŭtunaj festoj por danki al rikolto.

----------------------------------------------
(8) スズムシ
===
秋の夜にスズムシの鳴き声に耳を傾けるのは、日本の古くからの
風流な習慣です。
スズムシは羽をこすり合わせて音をたてます。
(8)Homeogrilo
===
Aŭskulti la ĉirpadon de homeogrilo en aŭtuna nokto
estas eleganta moro de japanoj. Homeogriloj ĉirpas per
frotado de siaj flugiloj. 

-----------------------------------------------------
(7) 中秋の名月
===
日本には最も美しいと言われる秋の満月を観賞する習慣があり、
その日（今年は9月19日）にはススキや団子をお供えします。

(7)Aŭtuna plenluno
===
Japanoj havas kutimon aprezi aŭtunan plenlunon, kiun oni diras
la plej bela luno. Tiutage (ĉijare, la 19-an de septembro) oni 
metas miskanton kaj dango(rizfaruna pastobulo)-n sur la altaron.

----------------------------------------------------
(6)敬老の日
===
9月の第3月曜日は、敬老の日です。日本独特の祝日で、高齢者に
感謝し、敬意を表すさまざまな行事が各地で行われます。

(6) Tago de Grandaĝuloj
===
La tria lundo de septembro estas la tago de grandaĝuloj kaj
propra ferio en Japanio. Okazas diversaj eventoj por danki
kaj montri respekton al grandaĝuloj.


---------------------------------------------
(5) サンマ
===
塩焼きし、大根おろしを添えたサンマは、とても風味がよいものです。
安価で栄養があり、おいしいので、秋の食べ物の中でも最も好
まれています。
日本人以外では韓国人もサンマを食べますが、鍋に入れるか、
煮て食べるそうです。

(5) Sairo
Sairo ĵus salita kaj rostita, garnita per rafana raspaĵo estas
tre bonsapora. 
Sairo estas la plej preferata manĝaĵo de aŭtuno, ĉar ĝi
estas malkara sed nutroriĉa kaj bongusta. Krom japanoj, mi
aŭdas, ke koreanoj manĝas sairon ne rostitan sed boligitan
aŭ kuiritan en kaserero.

------------------------------------------------
(4) 台風
===
8.9月は日本の台風シーズンです。この時期に最も多くの
台風が上陸し、シーズンが終わると本格的な秋です。
(4) Tajfuno
===
En Japanio oni nomas aŭguston kaj septembron sezono de tajfuno.
Dum ĉi tiuj monatoj, plej parto de tajfunoj atakis Japanion. 
La fino de tajfuna sezono signifas 
venon de vera aŭtuno.

----------------------------------------------
(3)セミ
===
セミの鳴き声は夏の到来を告げるものですが、盛夏、晩夏
と時期ごとに鳴くゼミが異なります。
日本人は鳴き声で、季節の移り変わりを感じます。

(3) "Cikado"
===
La ĉirpadoj de cikadoj rimarkigas nin pri la alveno de somero.
Diversaj cikadoj ĉirpas dum somero kaj japanoj sentas la fluon
de la tempo kaj ŝanĝigon de sezonoj laŭ la specoj de
cikadoj ĉirpantaj. 


-------------------------------------------------
(2) 夏祭り
===
お盆の時期に各地で夏祭りが開かれます。金魚すくい、
射的、綿あめ、かき氷などが楽しめる夜店が並びます。

(2)Somera festaĵo
===
Dum ulambanaj tagoj okazas someraj festaĵoj en
diversaj lokoj de Japanio. Oni povas ludi orfiŝan ĉerpadon
kaj pafbudon, kaj manĝi sukervaton kaj glaciflokojn kun siropo
en surstrataj budoj vespere.


-------------------------------------------
(1) 打ち水 
===
日本人は夏に暑さを和らげるため、打ち水をする習慣が
あります。打ち水で通り抜ける風を冷やす効果があります。

(1)　"Disverŝi akvon "
===
Jananoj havas kutimon disverŝi akvon sur la vojon,
ĝardenon ktp por mildigi la varmegon en somero. 
Tio helpas malvarmigi la aeron kiu pasas tra la lokoj
malsekigitaj de akvo.